مرکز تحقیقات استیمسون در گزارش خود آورده است که «جاسم البدیوی» دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در ۲۸ مارس ۲۰۲۴ ( ۹ فروردین ۱۴۰۳) (سند) چشم انداز شورای همکاری خلیج فارس برای امنیت منطقه ای را فاش و اشاره کرد که این سند نشان دهنده اولین بیان صریح چشم انداز امنیت جمعی در تاریخ شورای همکاری خلیج فارس طی ۴۳ سال گذشته است.
وی توضیح داد که این سند دارای شباهت هایی با پیشنهادات قبلی ایران، روسیه و چین است که هدف آن تقویت گفت و گو و همکاری در خلیج فارس است.
بنا به گزارش مرکز تحقیقات استیمسون، گرچه بصورت مستقیم اشاره نشده است اما بر اساس سند مورد اشاره، همزیستی مسالمت آمیز و همکاری با تهران برای تحقق اهداف چشم انداز ضروری است.
به گفته این مرکز، اعضای شورای همکاری خلیج فارس متوجه هستند که هیچ یک از پروژه های عظیمی که در نظر دارند در پرتو رویارویی نظامی با ایران غیرممکن است.
مرکز استیمسون با تاکید بر اینکه هرگونه تلاش برای "منزوی کردن ایران" مانع پیشرفت به سمت توسعه و صلح در منطقه خواهد شد، اضافه کرد که رویارویی مستقیم اخیر بین ایران و رژیم اسرائیل اهمیت همکاری سازنده شورای همکاری خلیج فارس با ایران را دوچندان کرده است.
این مرکز تحقیقاتی با تاکید بر اینکه اگر ایران و عربستان در سال ۲۰۲۳ ( ۱۴۰۲) با هم آشتی نمی کردند، امروز منطقه در وضعیت بسیار بدتری قرار می گرفت، افزود: علاوه بر این، این ارتباط دیپلماتیک و اقتصادی مورد استقبال بازیگران اروپایی و آسیایی به ویژه چین قرار گرفت.
مرکز استیسون با رویگردانی بازیگران منطقه ای برای همراهی با واشنگتن اشاره کرد که مانع اصلی گسترش روابط منطقه‌ای همچنان تحریم‌های آمریکا و تلاش این کشور برای عادی‌سازی روابط رژیم اسرائیل با کشورهای عرب خلیج‌فارس توام با تلاش کاخ سفید برای فشار بر ایران است و در حالی که برخی بازیگران منطقه ای ابتدا از رویکرد واشنگتن دفاع کردند اما امروز برای آن اهداف تلاش نمی کنند.
این گزارش ادامه داد: در حالی که پایتخت های اروپایی و اتحادیه اروپا در حال برقراری روابط دیپلماتیک با تهران و سایر بازیگران منطقه ای هستند، آمریکا همچنان برای ایجاد ائتلاف های منطقه ای برای مقابله یا مهار ایران تلاش می کند.
مرکز تحقیقاتی استیسون با اشاره به اینکه ابتکاراتی مانند ائتلاف راهبردی خاورمیانه، ائتلاف ورشو و تعدادی از رزمایش‌های مشترک هوایی و دریایی به دلیل ماهیت استثنایی و تمرکزشان بر مسائل سخت امنیتی با مشکل مواجه شده‌اند، افزود: امروز علاقه مندی زیادی برای گفت و گو و همکاری در منطقه بیش از مواضع نظامی وجود دارد.
بر اساس گزارش این مرکز، این دیدگاه های امنیتی متنوع در اصولی از منشور سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه کشورهای عربی و منشور شورای همکاری خلیج فارس و اصول اساسی قانون بین الملل، مشترک است و این اصول از احترام به حاکمیت ملی و استقلال سیاسی کشورها و عدم مداخله و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات حمایت می‌کند و جدا از تدابیر اعتمادساز، زمینه برداشتن گام های اساسی تر را فراهم می سازد.
مشارکت ایران، امر محوری است
مرکز استیمسون اشاره کرد که یکی از جنبه‌های مهم چشم‌انداز شورای همکاری خلیج‌فارس برای امنیت منطقه‌ای این است که کشورهای منطقه را به تقویت همکاری‌های اقتصادی دعوت می کند به گونه‌ای که در خدمت منافع گفت و گو و ایجاد پل‌های روابط باشد.
به گزارش مرکز تحقیقاتی استیسمون، این سند اشاره دارد که چاره اندیشی برای چالش‌های امنیت آب و غذا از طریق تقویت هماهنگی و همکاری با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف حفظ زنجیره‌های عرضه جهانی غذا و ثبات قیمت، ضروری است و پیش بینی می کند که اجرای این رویکرد جامع، مسائل سخت امنیتی مانند چالش های امنیتی دریایی و تهدیدات درگیری نظامی را نیز کاهش می‌دهد.
این مرکز تحقیقاتی افزود که چشم انداز شورای همکاری خلیج فارس نشان دهنده یک گام مهم رو به جلو در حل و فصل برخی از مهم ترین چالش های پیش روی منطقه است.
گزارش مرکز استیسمون افزود که شورای همکاری خلیج فارس با تمرکز بر همکاری و حل مسالمت آمیز درگیری ها و توسعه پایدار، نه تنها قصد دارد امنیت و رفاه کشورهای عضو خود را افزایش دهد بلکه هدف آن همچنین کمک به ایجاد یک سیستم بین المللی پایدارتر و صلح آمیزتر است و تاکید می کند که مشارکت ایران در این گفت وگو، امری محوری برای تضمین موفقیت چشم انداز است.
این گزارش تاکید کرد که ارتباطات دیپلماتیک مورد انتظار در سال ۲۰۲۴، راه هایی را برای توسعه این چارچوب فراهم می کند و این ممکن است به شکل کنفرانس سوم در بغداد یا نشست رهبران منطقه که پیش بینی می شود در پکن برگزار شود و یا دعوت از ایران برای شرکت در نشست شورای همکاری خلیج فارس باشد.
این مرکز تحقیقاتی با اشاره به اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به‌عنوان «منبع بالقوه آشفتگی» در چشم‌انداز است، افزود: اما چشم انداز بر ضرورت تحکیم فوری روابط دوجانبه و چندجانبه در خلیج فارس تاکید دارد.
این مرکز افزود که هیچ یک از بازیگران منطقه ای در خلیج فارس مشتاق بازگشت به دوران قبل از ۲۰۲۱ نیستند.
