شکی نیست که شنا ورزش خوبی است، اما می‌تواند برای بدن و مغز ما بهتر و مفیدتر از ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی دیگر باشد؟
شنا ورزشی است که برای تمام بخش‌های بدن ما مفید است و بهتر از هر فعالیت ورزشی دیگری باعث بهبود عملکرد رگ‌های خونی و حافظه ما و عمر طولانی‌تر می‌شود.
شنا رگ‌های خونی بدن را انعطاف‌پذیرتر می‌کند
دکتر مایکل موزلی، مجری سرشناس برنامه‌های علمی بی‌بی‌سی می‌گوید: «وقتی به‌شدت شنا می‌کنید، چندین گروه از ماهیچه‌های بدن را به‌کار می‌برید و از همه مهم‌تر اینکه در برابر نیروی وزن آب عمل می‌کنید».
یکی از نتایج سلامت‌بخش شنا که تأثیری همه‌جانبه بر بدن ما دارد اثری است که بر رگ‌های خونی ما می‌گذارد. رگ‌های خونی در بدن ما بسیار مهم هستند. بسیاری از بیماری‌های قلبی بر اثر گرفتگی رگ‌های خونی به‌وجود می‌آید نه به دلیل بیمار بودن قلب. رگ‌های خونی نه فقط خون را به بخش‌های مختلف بدن انتقال می‌دهند بلکه با امکان انعطاف و انبساط می‌توانند حرکت ناشی از ضربان قلب را متعادل کنند. این عملکرد نقش مهمی در سلامتی ما دارد. در طول زمان رگ‌های خونی سخت می‌شوند و در نتیجه به مغز و کلیه‌ها آسیب وارد می‌شود.
در آزمایشی که پروفسور هیرو تاناکا از دانشگاه شهر آستین تگزاس انجام داد دریافت که فقط سه ماه برنامه ورزشی شنا بر کاهش تصلب شرایین یا گرفتگی رگ‌های خونی (سختاک سرخ‌رگ‌ها) اثر دارد و در نتیجه باعث کاهش فشار بر اعضای داخلی بدن می‌شود.
شنا باعث طول عمر می‌شود
تعجبی ندارد که تأثیر مثبت شنا بر شریان‌های خونی باعث طول عمر شود. دانشمندان دانشگاه کارولینای جنوبی آمریکا بیش از ۴۰ هزار مرد بین ۲۰ تا ۹۰ سال را به‌طور متوسط حدود ۱۳ سال زیر نظر گرفتند و دریافتند افرادی که شنا می‌کنند میزان مرگ‌ومیر کمتری نسبت به افرادی که ورزش نمی‌کنند دارند.
همچنین افرادی که شنا می‌کردند از افرادی که می‌دویدند یا پیاده‌روی می‌کردند ۵۰٪ کمتر احتمال داشت که بر اثر بیماری جان خود را از دست بدهند. هر نوع ورزش که در خشکی انجام می‌شود تأثیر کمتری بر کاهش سختی و گرفتگی رگ‌های خونی دارد.
شنا نسبت به دویدن و پیاده‌روی اثر بهتری بر کارکرد مغز دارد
ورزش‌های غیرآبی در مقایسه با شنا تأثیر کمتری بر عملکرد شناختی ذهن دارد.
پروفسور تاناکا می‌گوید: «پژوهش‌های گوناگونی نشان داده است که غوطه‌ور شدن در آب باعث می‌شود خون از مغز به سراسر بدن منتقل شود». پژوهش‌های دیگر نشان داده است که توانایی‌های شناختی انسان با فرو رفتن در آب بهتر می‌شود، چون وضعیت قرارگیری بدن در آب در حالت طاقباز یا رو به شکم و سینه است. او اشاره می‌کند که «به همین دلیل جریان خون در مغز نسبت به ورزش‌هایی که بدن در حالت عمودی قرار دارد مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری بهتر انجام می‌شود».
یک پژوهش نشان می‌دهد که فقط هفت روز تمرین شنا باعث بهبود حافظه در موش‌ها می‌شود و آزمایش روی انسان هم به نتایج مشابهی رسیده است. پژوهش‌های انجام‌شده در مورد اینکه با چقدر شنا کردن می‌توان به چنین نتایجی رسید نشان داده‌اند که حتی ۲۰ دقیقه شنا می‌تواند کارایی مغز را بیشتر کند و باعث واکنش‌های سریع‌تر شود.
در مقایسه یافته‌ها در مورد شنا و ورزش‌های غیرآبی آزمایشات نشان می‌دهد که برای پیشگیری از سختی و گرفتگی رگ‌های خونی مؤثرترین ورزش دوچرخه‌سواری در آب است. شاید فکر کنید دوچرخه‌سواری در آب خنده‌دار است، اما پروفسور تاناکا آزمایشی انجام داد که در آن فردی با چوب دستی‌های پیاده‌روی در استخر پیاده‌روی کرد.
انجام ورزش‌های خشکی در آب دو فایده دارد: حرکت‌های دست و بازو بر منطقه وسیع‌تری از ناحیه کورتکس مغز اثر می‌گذارد و فشار هیدرواستاتیک باعث افزایش انتقال خون به مغز می‌شود و در نتیجه توانایی شناختی مغز افزایش پیدا می‌کند. تجربه سه ماه بررسی پیاده‌روی در آب نشان داد که هم وضعیت عروقی بدن و هم توانایی شناختی مغز بهبود پیدا کردند.
بهتر است پیاده‌روی روزانه را در استخر انجام دهید
فواید ورزش در آب حتی با راه رفتن تند در بخش کم‌عمق استخر هم به دست می‌آید و نیازی به استفاده از چوب‌دستی پیاده‌روی هم ندارید. پروفسور تاناکا می‌گوید: «آب هنگام ورزش نیروی مقاومت ایجاد می‌کند و باعث می‌شود در آب در مقایسه با روی زمین با نیروی بیشتری راه بروید».
هفته‌ای سه بار و هر بار نیم ساعت شنا کنید
پروفسور تاناکا پیشنهاد می‌کند سه بار در هفته و هر بار حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه شنا کنید. او می‌گوید برای رسیدن به بهترین نتیجه در مدت زمانی که در استخر هستید «در آب حرکت و فعالیت کنید».
شنا به مفاصل فشار نمی‌آورد
اگر باز هم در پی دلایل قانع‌کننده برای فواید شنا می‌گردید یکی دیگر از مزایای آن این است که ورزش ملایمی است و برای مثال افرادی که دچار آسیب‌دیدگی زانو هستند نمی‌توانند بدوند و یا پیاده‌روی طولانی بروند، اما ورزش در آب به مفاصل آن‌ها فشار وارد نمی‌کند.
مایکل در پایان می‌گوید: «خلاصه اینکه دل به دریا بزنید و در آب بروید که هم برای رگ‌های خونی و هم برای قلب و مغزتان مفید است».
