واکنش‌ها در روسیه و اروپا به نشست ترامپ و پوتین

نشست دو روزه میان « دونالد ترامپ » رئیس‌ جمهور آمریکا و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌ جمهور روسیه در آلاسکا، که بسیاری آن را نقطه عطفی در تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ اوکراین می‌دانستند، بدون دستیابی به توافق مشخصی پایان یافت.

اگرچه در این گفت‌وگوها از آتش‌بس یا توافق فوری خبری نبود، اما ترامپ پس از دیدار تاکید کرد که «اوکراین باید برای پایان دادن به جنگ، معامله‌ای انجام دهد» و حتی گفت بهتر است به جای آتش‌بس، به طور مستقیم به سوی یک توافق صلح حرکت کرد. این تغییر موضع، که از سوی مسکو با رضایت استقبال شد، به بحث‌های گسترده‌ای در میان رهبران جهان دامن زد.

ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین، در واکنش به سخنان ترامپ، اعلام کرد که آماده است در قالب یک نشست سه‌جانبه میان کی‌یف، واشنگتن و مسکو شرکت کند. وی قرار است روز دوشنبه به آمریکا سفر کند تا جزئیات این روند احتمالی بررسی شود.

وی تاکید کرد که هر توافقی باید امنیت و تمامیت ارضی اوکراین را تضمین کند، اما همزمان از آغاز هرگونه گفت‌وگویی که بتواند مسیر جنگ را تغییر دهد، استقبال کرد.

رهبران اروپایی نیز به سرعت به این اظهارنظرها واکنش نشان دادند. آلمان، فرانسه، بریتانیا، لهستان و کشورهای شمال اروپا در بیانیه‌ای مشترک، بار دیگر بر حمایت قاطع از اوکراین برابر روسیه تاکید کردند. آنها تصریح کردند که تصمیم‌گیری درباره آینده سرزمین‌های اوکراین تنها باید در اختیار این کشور باشد و هیچ توافقی نباید به بازتعریف مرزها از طریق زور بینجامد.

در همین حال، فریدریش مرتس صدراعظم آلمان، احتمال برگزاری دیداری مستقیم میان پوتین و زلنسکی را «اقدامی قابل بررسی» دانست، اما هشدار داد که هر روندی باید با هماهنگی و پشتوانه کامل اروپا صورت گیرد.

واکنش‌ها در اروپای مرکزی و شرقی رنگ و بوی متفاوتی داشت. «پتر فیالا» نخست‌وزیر جمهوری چک با لحنی تندتر از سایرین هشدار داد که پوتین همچنان به دنبال تصرف هرچه بیشتر سرزمین‌های اوکراین است و هدف او چیزی جز گسترش نفوذ و بازپس‌گیری «حداکثر ممکن» نیست. در مقابل، «رابرت فیکو» نخست‌وزیر اسلواکی با نگاهی خوش‌بینانه‌تر، مذاکرات آلاسکا را آغاز یک روند حیاتی توصیف کرد و گفت که باید از این فرصت برای گشودن درهای دیپلماسی استفاده کرد.

فراتر از اروپا، هند از تلاش‌های صلح‌آمیز استقبال کرد و آن را گامی مثبت برای کاهش تنش جهانی دانست. کشورهای شمال اروپا و نروژ بر ضرورت افزایش فشار بر مسکو تاکید کردند و یادآور شدند که اتحاد غربی در این مقطع بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. در عین حال، «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر مجارستان، رویکردی کاملاً متفاوت داشت و نشست آلاسکا را گامی مهم به سوی جهانی امن‌تر توصیف کرد؛ موضعی که بار دیگر فاصله وی با دیگر رهبران اروپایی را نمایان ساخت.

در داخل روسیه، رسانه‌ها و سیاستمداران نزدیک به کرملین این نشست را پیروزی دیپلماتیک برای پوتین قلمداد کردند. هرچند هیچ توافق عملی در آلاسکا حاصل نشد، اما صرف دیدار با ترامپ و تغییر لحن واشنگتن از آتش‌بس به «توافق صلح»، به چشم مسکو نوعی مشروعیت‌بخشی به مواضع روسیه تلقی شد.