انتخابات مجلس عراق در جریان است. رویدادی که با توجه به ساختار قدرت در این کشور، نگاه خاصی به آن وجود دارد و رویدادی تعیین‌کننده محسوب می‌شود.
یک؛ تعیین مسیر سیاسی عراق
عراق با یک سیستم سیاسی پارلمانی اداره می‌شود و به همین دلیل، انتخابات مجلس در آن محوریت دارد. رئیس‌جمهور (کرد) باید ۳۰ روز بعد از برگزاری اولین جلسه پارلمان از سوی نمایندگان انتخاب شود. رئیس‌جمهور منتخب نمایندگان نیز حداکثر ۱۵ روز فرصت دارد تا نامزد نخست‌وزیری (شیعه) را از میان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان مامور تشکیل کابینه کند. نخست‌وزیر نیز ۳۰ روز برای معرفی اعضای کابینه پیشنهادی خود به پارلمان برای اخذ رای اعتماد، فرصت دارد. مجلس جدید عراق، ۴۵ روز پس از برگزاری انتخابات آغاز به کار می‌کند. در عراق ریاست پارلمان بر عهده اهل سنت است.
جریانی که اکثریت پارلمان را به دست می‌آورد و محل معرفی نخست‌وزیر می‌شود، بر اساس نگرش خود – با توجه به تکثر سیاسی در عراق و تفاوت‌ها میان جریان شیعیان نزدیک به ایران یا نزدیک به غرب – نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین مسیر عراق دارد. ضمن این که ترکیب کلی پارلمان از لحاظ سیاسی و نگاه این مجموعه به مسائل منطقه نیز بسیار تاثیرگذار است.
دو؛ کدام جریان‌ها در رقابت حضور دارند؟
بیشترین ائتلاف‌های حاضر در این انتخابات، به شیعیان مربوط می‌شود. در حال حاضر جریان‌ها و ائتلاف‌های دولت قانون (به رهبری نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق عراق)، سازندگی و توسعه (به رهبری محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر اسبق عراق)، سازمان بدر (به رهبری هادی العامری، رهبر سازمان بدر و از چهره‌های قدیمی مجاهدین عراقی)، الصادقون (با محوریت قیس الخزعلی، چهره پرنفوذ سیاسی – شبه‌نظامی) و نیروهای دولت ملی (به رهبری سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکیم عراق) مهمترین جریان‌های شیعه حاضر در این انتخابات هستند. چهار ائتلاف جنبش حقوق، ابشر یا عراق، خدمات و الاساس نیز در رقابت هستند.
اهل سنت عراق با چهار فهرست تقدم، العزم، السیاده و الحسم در انتخابات حضور دارند و دو فهرست متعلق به حزب دمکرات کردستان (جریان بارزانی) و اتحادیه میهنی کردستان (جریان طالبانی) نیز کردها را نمایندگی می‌کنند. در این دور از انتخابات عراق، ۷۷۶۸ نامزد در قالب ۳۱ ائتلاف، ۳۸ حزب و ۷۹ نفر به صورت مستقل، برای ۳۲۹ کرسی مجلس رقابت می‌کنند. ۲۵ درصد از کرسی‌های پارلمان سهم زنان و ۴۶ کرسی سهم کردهاست. با احتساب استان‌هایی که ترکیب نامزدها مختلط از اقوام و مذاهب است، تعداد به ۶۰ کرسی نیز می‌رسد. ۲۴ ساعت پس از پایان رای‌گیری، نتایج اولیه انتخابات اعلام می‌شود.
سه؛ مهمترین غایبان انتخابات
دو جریان مهم شیعه یعنی جریان صدر و ائتلاف العراقیه به رهبری سیدمقتدی صدر و ایاد علاوی، در این انتخابات حضور ندارند. سید مقتدی صدر، روحانی شناخته‌شده شیعه این انتخابات را تحریم کرده است. او در پیامی نوشت: «قومی را که به وطن و اصلاح آن باور ندارند و منکر آن هستند، رها کردم. آزموده را آزمودن خطاست. فساد را تحریم می کنیم.»
ایاد علاوی، چهره شناخته‌شده سیاسی و شیعه و نخست‌وزیر این کشور از ژوئن ۲۰۰۴ تا می ۲۰۰۵ و معاون سوم رئیس‌جمهور عراق از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ نیز دو دوره است که این انتخابات را تحریم می‌کند.
