رایزنی‌های سیاسی برای انتخاب نخست‌وزیر عراق

 ۶ روز پس از انتخابات پارلمانی عراق، بازار رایزنی‌ها و نشست‌ها برای انتخاب نخست‌وزیر داغ داغ است؛ با وجود آن‌که فهرست انتخاباتی محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، بیشترین آرا را در انتخابات پارلمانی به‌دست آورده است، اما این پیروزی به معنای تضمین رسیدن او به دور دوم نخست‌وزیری نیست. در عراق، صرف کسب بیشترین آرا کافی نیست، زیرا تشکیل دولت نیازمند دستیابی به اکثریتی نزدیک به دو سوم از مجموع ۳۲۹ کرسی پارلمان است. همزمان هیچ‌یک از فهرست‌های رقیب موفق به کسب اکثریت قاطعی که امکان تشکیل دولت به‌صورت مستقل را فراهم کند نشده‌اند. از این‌رو، ساختن ائتلاف‌ها به ضرورتی سیاسی تبدیل شده است.در این میان بلوک سیاسی «چارچوب هماهنگی» (متشکل از احزاب و ائتلاف‌های شیعه) باید نخست‌وزیر را انتخاب کند.عدی عبد الهادی عضو چارچوب هماهنگی امروز دوشنبه اعلام کرد که ائتلاف‌های این چارچوب طی ۴۸ ساعت آینده نشست گسترده‌ای برای بررسی گام‌های نخست تشکیل دولت آینده برگزار خواهند کرد.عبد الهادی در گفت‌وگو با «المعلومه» گفت: «نیروهای چارچوب با تمام شاخه‌ها و گروه‌هایش در حال آماده‌سازی برای برگزاری نشست مهمی در بغداد طی دو روز آینده است؛ نشستی که به بررسی مراحل اولیه تشکیل دولت آینده اختصاص دارد، زیرا چارچوب به‌طور مستقیم مسئول معرفی نامزد نخست‌وزیری است».او افزود که «نشست پیش‌رو نقطه آغاز مهمی برای یکپارچه‌سازی دیدگاه‌ها درباره شکل دولت آینده و گزینه‌های موجود خواهد بود». به گفته او «هنوز برای تعیین نامزد نخست‌وزیری زود است، اما همه گزینه‌ها روی میز قرار دارد».

 
 
 
 
همزمان، صباح الانباری، عضو ائتلاف «دولت قانون» گفت که احتمال دارد تشکیل دولت و انتخاب نخست‌وزیر مانند دوره‌های گذشته طول نکشد و احزاب سیاسی زودتر به توافق برسند.او گفت که همه جریان‌ها به ضرورت تسریع در تشکیل دولت و پایان‌دادن به این پرونده پی برده‌اند.به گفته الانباری، «مجلس نمایندگان عراق در دوره ششم با چهره‌های جدید فراوان وارد عمل می‌شود و وضعیتش با دوره گذشته متفاوت خواهد بود؛ مجلسی که نقش مهمی در تعیین تکلیف تشکیل دولت جدید خواهد داشت».مقتدی صدر، خارج از رایزنی‌ها، اما همچنان مؤثرمیزان مشارکت در این انتخابات نسبت به انتخابات چهار سال پیش افزایش چشم‌گیری داشته و براساس اعلام کمیسیون انتخابات از ۵۵ درصد فراتر رفته است. آن هم انتختباتی که با تحریم مقتدی صدر همراه شده بود، بنابراین به عقیده برخی درصد مشارکت کنندگان یک شکست سیاسی برای او محسوب می‌شود.
 
اما مقتدی صدر همچنان می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ او اعلام کرده است که همچنان تحولات سیاسی را «رصد و پیگیری» خواهد کرد. او در انتخابات ۲۰۲۱ بیشترین آرا را کسب کرده بود، اما به دلیل ناتوانی در تشکیل ائتلاف‌های لازم، از روند تشکیل دولت کنار رفت.کاظم الیاور کارشناس سیاسی عراق در این خصوص به بی بی سی عربی گفت: می‌گوید نقش صدر اکنون پیچیده‌تر شده، زیرا خارج از چارچوب رسمی رقابت سیاسی قرار دارد. او با این حال احتمال می‌دهد که صدر در صورت بروز اختلاف میان شرکای سیاسی یا تشدید تنش میان واشنگتن و تهران، بتواند «از طریق بیانیه‌ها، ظرفیت مردمی یا سازمان‌دهی تجمعات» به نفع یکی از طرف‌ها وارد میدان شود.با تمامی این اوصاف دو گزینه بیش از دیگران برای نشستن بر مسند نخست‌وزیری مطرح هستند، اولی محمد شیاع السودانی که به احتمال زیاد دوباره در این جایگاه ابقا شود و دیگری نوری المالکی است، هرچند فضای سیاسی عراق همواره با غافل‌گیری‌های جالبی همراه است. به طوریکه از سال ۲۰۱۲ به این سو تمام نخست‌وزیرانی که انتخاب شدند؛ آن‌هایی نبودند که از ابتدا نامشان مطرح بود.در این میان «عبد الامیر تعیبان»، مشاور سودانی، گفته است که ائتلاف «سازندگی و توسعه» بخش جداناپذیری از چارچوب هماهنگی است و هرگز از آن خارج نخواهد شد. او گفته است که سودانی تابع تصمیمات این ائتلاف است و حتی اگر فرد دیگری را برای نخست‌وزیری انتخاب کند، اعتراضی نخواهد کرد.