لقبی که به ولیعهد سعودی داده شد

با اینکه هنوز جزئیات کامل مرگ وحشتناگ جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی مشخص نیست، با این حال دیگر تردیدی درباره سرنوشت او هم وجود ندارد. عربستان رسما مرگ او را حین درگیری درون کنسولگری ریاض در استانبول تایید کرده است.

مایکل بورلی که سال ۲۰۰۱ جایزه ادبی ساموئل جانسون را بابت نگارش کتاب رایش سوم، تاریخی نوین به دست آورد، می‌گوید: تردیدی نیست که در روزهای آتی اخبار بیشتری از طرف‌ ترک‌ها دریافت می‌کنیم. مثلا اینکه دیوارهای تازه رنگ شده این کنسولگری حاوی ردی از خون خاشقجی است. بررسی مناطق جنگلی نزدیک استانبول شاید به خوبی بتواند قطعات بدن او را کنار هم بچیند. در غیر اینصورت چرا خودروی کنسولگری به آن جهت رفته بود؟

او تاکید کرد: همانطور که جان ساورز، رئیس سابق اداره ضد اطلاعات انگلیس (ام‌آی۶) گفته است، هیچکدام از این مسائل را نمی‌توان بدون دستور واضح ولیعهد که حاکم دوفاکتوی عربستان است، انجام داد. تبعات دیپلماتیک و اعتباری آن متوجه پادشاهی آل سعود است.

به گفته بورلی، هر روز شواهد بیشتری از این ولیعهد ۳۳ ساله که خودش را اصلاح‌طلب نشان می‌دهد به دست می‌آید که او غیرمنطقی، ستمگری متزلزل است که با صدام، دیکتاتور سابق عراق رقابت می‌کند. این نویسنده و محقق انگلیسی معتقد است: کویتی‌ها او را صدام کوچک صدا می‌زنند و نگرانند که او هم طرحی برای حمله به کشورشان داشته باشد.

این نویسنده تاکید دارد، سرویس اطلاعات آلمان هم اواخر ۲۰۱۵ در اقدامی بی‌سابقه گزارشی‌ درباره تغییر نسل در رهبری عربستان منتشر کرد. در گزارش مذکور هشدار داده شد که قدرت در حال تجمیع در دستان محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع وقت عربستان است. همچنین پیش‌بینی شد که او برای جانشینی در مقام پدرش به عنوان پادشاه تلاش خواهد کرد و این جایگاه برای تبدیل شدن به رهبری به سبک صدام در جهان عرب استفاده خواهد کرد.

بورلی نوشت: در حال حاضر به نظر می‌رسد که آنچه آلمانی‌ها درباره ثبات او گفته بودند، صحت داشته باشد. در دوران بن سلمان، سعودی‌ها وارد جنگ یمن شدند که ۱۰ هزار تلفات غیرنظامی بر جای گذاشته و خطر مرگ ۱۱ میلیون گرسنه را در پی دارد. او نوامبر گذشته سعد الحریری، نخست‌وزیر لبنان را در ریاض بازداشت و مجبور به استعفا کرد تا بابت عدم واکنش او مقابل قدرت‌گیری حزب‌الله انتقام گرفته باشد. همان ماه، او حدود ۱۵۰ چهره سیاسی و تجاری را در هتل ریتز-کارلتون زندانی کرد و تا زمانی که راضی به پرداخت ۱۰۰ میلیون دلاری که بن سلمان می‌گوید بدهکار بودند، نشدند، آزاد نشدند. تمام رقبای بن سلمان خصوصا ولیعهد پیشین محمد بن نایف که ارتباطات امنیتی قوی با غرب داشت، پاکسازی شدند. بن سلمان امید دارد که دونالد ترامپ یک جنگ با تبعات احتمالی فاجعه‌بار علیه ایران به راه بیندازد. او همچنین در شرف حمله به قطر بود اما نهایتا به محاصره اقتصادی رضایت داد.

به گفته این نویسنده سرشناس، ائتلاف شورای همکاری منطقه‌ای خلیج‌فارس هم به ویرانه‌ای تبدیل شده است چرا که بحرین، امارات و عربستان در یک طرف و کویت، عمان و قطر در طرف دیگر قرار گرفته‌اند. او می‌گوید: تمام اینها ما را به خاشقجی می‌رساند که با انزوای قطر مخالف بود و کل فرضیه ولیعهد جوان به عنوان اصلاح‌طلب را زیر سوال می‌برد و خصوصا درباره اساس اقتصادی برنامه اصلاحات او تردید کرد.

مایکل بورلی معتقد است که پادشاه عربستان می‌داند اکنون وجهه "پسر قاتلش" در چشم جهان لکه‌دار شده است و به دنبال جانشینی برای اوست. او همچنین تاکید دارد: گرچه فروش تسلیحاتی انگلیس به عربستان سود سرشاری دارد اما این تنها یک درصد از مجموع صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. ما نباید مجیز آل سعود را بگوییم. قانونگذاران ما نباید حقوق بگیر آنها باشند و دستانشان را همانند دلال به هم بمالند.