جنگ ۱۲ روزه میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی ، اگرچه با پیروزی‌های متعدد و استراتژیک ایران در عرصه نظامی و تقویت بازدارندگی همراه بود، اما همان‌قدر که پیروزی‌آفرین بود، هشداردهنده نیز هست. در ورای این نبرد کوتاه اما عمیق، ضرورت‌هایی تازه برای بازآرایی ساختارهای دفاعی، بازسازی سرمایه اجتماعی، به‌روزرسانی دیپلماسی منطقه‌ای و تقویت تاب‌آوری اقتصادی پدیدار شده است. اکنون جمهوری اسلامی ایران در نقطه‌ای ایستاده که اگر این بایسته‌ها را جدی بگیرد، می‌تواند آینده‌ای باثبات‌تر و مقتدرانه‌تر رقم بزند.
برای ترسیم دقیق و آینده‌نگرانه، ۲۰ اقدام را در چهار حوزه کلان نظامی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم کنیم. برخی راهبردی‌اند و برخی عملیاتی، ولی همه‌شان برای تثبیت دستاوردها و ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی پس از یک نبرد تمام‌عیار، حیاتی‌اند.
«نظامی و امنیتی»
۱. بازآرایی سازمان رزم و تکمیل نقاط ضعف احتمالی در پدافند و آفند
۲. افزایش بودجه نظامی با تمرکز بر تسلیحات هوشمند، پهپادی و سایبری
۳. تقویت پدافند غیرعامل برای زیرساخت‌های حیاتی
۴. تثبیت محور مقاومت با ارسال کمک‌های بازسازی و آموزش‌های پساجنگ به گروه‌های هم‌پیمان
۵. توسعه صنایع دفاعی بومی با تأکید بر صادرات تکنولوژی نظامی به هم‌پیمانان
«سیاسی و دیپلماتیک»
۶. شروع گفت‌وگوهای استراتژیک با چین، روسیه و همسایگان پیرامون نظم منطقه‌ای جدید
۷. بهره‌برداری هوشمندانه از فضای افکار عمومی جهانی برای مشروعیت‌بخشی به مواضع ایران
۸. فعال‌سازی مجدد دیپلماسی عمومی و فرهنگی در غرب آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین
۹. بازطراحی سیاست خارجی مبتنی بر بازدارندگی فعال و گفت‌وگو از موضع قدرت
۱۰. افزایش تعامل با نخبگان و اندیشکده‌های جهانی برای تبیین روایت ایرانی از نبرد
«اجتماعی و فرهنگی»
۱۱. برگزاری کارزارهای همدلی ملی برای تقویت روحیه انسجام و اعتماد عمومی
۱۲. توجه جدی به خانواده‌های شهدای جنگ ۱۲روزه و مستندسازی این حماسه برای نسل‌های آینده
۱۳. تولیدات فرهنگی هنری (فیلم، سریال ، کتاب و بازی) درباره این نبرد و پیامدهای آن
۱۴. راه‌اندازی اردوهای بازدید از مناطق مقاومت برای تقویت روحیه جهادی نسل جوان
۱۵. اصلاحات تدریجی در سیستم‌های اداری، قضایی و آموزشی برای افزایش سرمایه اجتماعی و رضایتمندی عمومی
«اقتصادی و زیرساختی»
۱۶. جهش در تولید تجهیزات و صنایع راهبردی برای خودکفایی پایدار
۱۷. ایجاد سپر اقتصادی از طریق توسعه تجارت با کشورهای مستقل و بلوک‌های غیروابسته
۱۸. حمایت فوری و جدی از بخش خصوصی برای بازسازی سریع نقاط آسیب‌دیده و افزایش تاب‌آوری اقتصاد
۱۹. به‌روزرسانی نظام یارانه و معیشت برای پوشش حداکثری طبقات ضعیف در دوره پساجنگ
۲۰. سرمایه‌گذاری در حوزه اقتصاد دیجیتال، انرژی‌های نو و هوش مصنوعی برای پرش تمدنی
این بیست مورد که در چهار دسته کلان قرار می‌گیرد باید نصب‌العین مسئولان باشد تا هر چه سریع‌تر بتوانیم قوی‌تر از قبل رسالت جمهوری اسلامی را پیش ببریم.
بر این اساس، ضرورت‌های اجرایی و عملیاتی ما به شرح زیر است:
الف) تقویت بازدارندگی در لایه‌های دفاعی نوین
با بهره‌گیری از تجربیات میدانی، دکترین‌های دفاع فعال، جنگ سایبری، و دفاع هوایی باید روزآمدتر و چندلایه‌تر شوند.
ب) توسعه سامانه‌های تهاجمی هوشمند و نقطه‌زن
جنگ ثابت کرد توان تهاجمی باید هم دوربرد باشد و هم دقیق. ارتقای موشک‌های هایپرسونیک، پهپادهای هوشمند و مین‌ریزی دریایی ضروری است.
ج) تعمیق عمق راهبردی در منطقه
از یمن تا عراق و لبنان، باید شبکه‌های پشتیبانی لجستیکی، رسانه‌ای و رزمی تعمیق یابند. در جنگ، اتصال جبهه‌ها یک برگ برنده خواهد بود.
د) مهندسی مجدد سیاست ارعاب رسانه‌ای دشمن
در کنار نظامی‌گری، جنگ رسانه‌ای تعیین‌کننده بود. باید با بازتعریف روایت‌ها، جنگ شناختی را در سطح بین‌الملل مدیریت کرد.
ه) گسترش روابط راهبردی با بلوک غیرغربی
روسیه، چین، آمریکای لاتین، آفریقا و برخی کشورهای آسیایی باید در قالب یک بلوک مستقل حامی نظم چندقطبی جدید همراه شوند.
و) تسریع در اصلاح ساختارهای اقتصادی مقاومتی
امنیت پایدار بدون اقتصاد پایدار ممکن نیست. حذف ناترازی‌ها، اصلاح بانک‌ها، و حمایت هدفمند از تولید ضروری است.
ز) نهادینه‌سازی رزمایش‌های مردمی دفاع شهری
تجربه جنگ نشان داد مشارکت عمومی حیاتی است. باید سازمان‌های بسیج شهری و استانی برای دفاع غیرنظامی تقویت و فعال شوند.
ح) اصلاح نظام ارتباطات اضطراری و سایبری
در شرایط بحرانی، قطع اینترنت یا اختلال در سامانه‌های هوشمند آسیب‌پذیری ایجاد می‌کند. استقلال سایبری باید یک اصل شود.
ط) ساماندهی روایت بین‌المللی از نبرد
با مستندسازی دقیق عملیات، جنایات دشمن و روایت فداکاری‌ها، می‌توان وجدان جهانی را فعال کرد. حمایت از رسانه‌های جهانی مؤثر خواهد بود.
ی) تجدید ساختار مدیریت بحران و پدافند غیرعامل
نقاط ضعف در امداد، پناهگاه‌ها و توزیع خدمات اساسی باید شناسایی و در قالب طرح ملی ارتقاء یابند.
ک) اصلاح و به‌روزرسانی روابط با متحدان سنتی
روابط با حزب‌الله، انصارالله، حشدالشعبی و سایر گروه‌های مقاومت باید در قالب ساختارهای راهبردی جدید نهادینه شود.
ل) تثبیت دستاوردهای امنیت روانی در جامعه
مردم باید احساس امنیت و پیروزی کنند. این نیازمند بازسازی رسانه‌ای، روانی و اجتماعی بعد از جنگ است.
م) پیگیری حقوقی جنایات رژیم صهیونیستی و حامیانش
با مستندات جنگ، تشکیل پرونده‌های بین‌المللی علیه عاملان و حامیان جنایات جنگی باید در دستور کار باشد.
ن) راه‌اندازی صندوق بین‌المللی بازسازی جبهه مقاومت
کشورهای اسلامی و آزادگان جهان باید در بازسازی لبنان، سوریه، یمن و غزه مشارکت کنند؛ ایران می‌تواند محور این کمپین باشد.
س) تقویت پیوست اعتقادی دفاع ملی
جنگ با رژیم کودک‌کش تنها جنگ سیاسی یا امنیتی نیست. باید مفاهیم جهاد، مقاومت، شهادت و عزت در جامعه احیا شود.
ع) بازطراحی ساختارهای آموزش و پرورش برای تاب‌آوری ملی
باید نسلی پرورش یابد که در برابر فشارهای ترکیبی غرب (اقتصادی، فرهنگی، نظامی) مقاوم باشد.
ف) تحول در دیپلماسی عمومی و فرهنگی
از سینما تا فضای مجازی، باید هنر مقاومت و پیام رهایی‌بخش آن به زبان‌های مختلف منتشر شود.
ص) تدوین دکترین پساجنگ برای مواجهه با تلافی دشمن
با تجربه از تجاوزات گذشته، ایران باید برای سناریوهای تلافی‌جویانه آماده باشد، چه در قالب جنگ نیابتی، چه فشار سیاسی و اقتصادی.
ق) تسریع در تحقق ایران قوی با عدالت و کارآمدی
مردم جنگ را تحمل می‌کنند، اما فساد، تبعیض، ناکارآمدی و شعارزدگی را نه. باید دولت و قوا به مطالبات، پاسخ واقعی دهند.
ر) الهام‌بخشی به امت اسلامی برای موج جدید بیداری
این نبرد می‌تواند محرک بیداری جدید اسلامی شود. ایران باید الگوی حکمرانی عزت‌محور خود را در عرصه منطقه‌ای توسعه دهد.
نویسنده : مسعود پیرهادی
