ایران از مذاکره فراری است؟/ راهبردهای دیپلماتیک تهران

در چنین شرایطی یکی از موثرترین نمودهای «دیپلماسی عمومی» ایران، گفت‌وگوهای رئیس‌جمهور در حاشیه مجمع‌عمومی سازمان‌ملل، آن هم با رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی بود که به اعتقاد کارشناسان، به موضع دیپلماتیک ایران وجهه «تهاجمی» موثری بخشیده‌است.

رئیس‌جمهور در جریان سفر اخیر به نیویورک، سه گفت‌وگوی رسانه‌ای مفصل با شبکه‌های بین‌المللی و آمریکایی، ازجمله «ان. بی. سی» آمریکا، «العربی» قطر و همچنین «فاکس‌نیوز» داشت که در جریان آنها درباره طیف متنوعی از تحولات اخیر به موضع‌گیری پرداخت. بررسی این مواضع در حوزه‌های مختلف نمایانگر چشم‌انداز دیپلماسی ایران است.

۱

دیپلماسی از موضع قدرت

  • نفی تصویرسازی‌ها از ایران: یکی از مهم‌ترین نکات مورد تاکید رئیس‌جمهور در گفت‌وگوهای رسانه‌ای در نیویورک، معطوف به تقویت «انسجام ملی» در ایران، به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه است که باطل‌کننده تصویرسازی غربی‌ها مبنی بر «تضعیف ایران» به‌حساب می‌آید.
  • پیوند مردم و حاکمیت: اگرچه طرف‌های غربی درصدد القای شکاف میان مردم و حاکمیت هستند، اما رئیس‌جمهور به‌روشنی تبیین کرد که اکنون ملت ایران یک‌صدا از تمامیت ارضی کشور و حقوق و آزادی خودشان دفاع می‌کنند.
  • تقویت انسجام ملی: مواضع پزشکیان درباره تقویت انسجام ملی پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، بیش از هر چیز نشان‌دهنده پشتوانه قدرتمند دیپلمات‌های ایرانی در عرصه بین‌المللی و در واقع «دیپلماسی از موضع قدرت» است.

۲

ماهیت اقدامات رژیم‌صهیونیستی

  • پشت‌پا زدن به قوانین و چارچوب‌های بین‌المللی
  • حمله وحشیانه به غیرنظامیان ایرانی با حمایت آمریکا
  • استمرار جنایات رژیم‌صهیونیستی در نقاط مختلف غرب‌آسیا
  • ادامه جنایات ازسوی صهیونیست‌ها با پشت‌گرمی آمریکا و برخی دولت‌های اروپایی

۳

مذاکره

  1. مذاکره از موضع برابر: مواضع رئیس‌جمهور در نیویورک بیش از هر چیز گویای این راهبرد شفاف بود که جمهوری‌اسلامی همواره آماده مذاکره از موضع برابر است.
  2. بی اعتمادی به غرب: تاکید پزشکیان بر حمله تل‌آویو و واشنگتن به ایران در شرایط جریان داشتن مذاکرات، کنایه‌ای از بی‌اعتمادی تهران به شعار مذاکره طرف‌های مقابل است.
  3. موانع مذاکره: رئیس جمهور بر این نکته نیز تاکید کرده است که اتخاذ رویکردهای خصمانه ازسوی طرف‌های غربی، از جمله در ماجرای «اسنپ بک»، از مهم‌ترین موانع کنونی مذاکره به‌حساب می‌آید.
  4. حسن‌نیت؛ گمشده مذاکره: اعمال فشارهای تحریمی ازسوی آمریکا و اروپا علیه ایران، نشان‌دهنده عدم حسن‌نیت طرف‌های مقابل در مذاکره با ایران است؛ موضوعی که ازسوی پزشکیان نیز مورد تاکید قرار گرفت.

۴

توان هسته‌ای ایران

  1. فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران: رئیس‌جمهور در نیویورک به درستی به تبیین این موضوع پرداخت که به گواه گزارش‌های بین‌المللی، فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده‌است.
  2. فضاسازی براساس ادعاهای واهی: تاکید پزشکیان بر فضاسازی ضدایرانی براساس ادعاهای واهی درباره منحرف شدن برنامه اتمی ایران نیز جایگاه مهمی در میان مواضع مطرح شده با رسانه‌ها در نیویورک داشته‌است.
  3. دکترین هسته‌ای ایران: برخلاف روایت‌سازی‌های غربی، پزشکیان در نیویورک تاکید کرد که سلاح هسته‌ای هیچ جایی در دکترین دفاعی ایران نداشته و نخواهد داشت.
  4. آمادگی برای شفاف سازی: رئیس‌جمهور همچنین تاکید کرد که ایران برای اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای خود آماده و از اراده لازم دراین زمینه برخوردار است.
  5. عدم پایبندی طرف مقابل: تاکید بر عدم پایبندی طرف‌های غربی به تعهدها و همچنین معاهدات بین‌المللی در قبال برنامه هسته‌ای ایران، از دیگر نکات مطرح در دیدگاه‌های رئیس‌جمهور در نیویورک بوده‌است.

۵

راهبردهای دیپلماتیک تهران

  1. عدم پذیرش فشار و اجبار
  2. اراده برای توسعه مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی
  3. گسترش همکاری‌های چندوجهی با همسایگان
  4. همگرایی منطقه‌ای برای مقابله با رویکردهای توسعه‌طلبانه رژیم‌صهیونیستی
  5. آمادگی برای مذاکره از موضع برابر