در شرایطی که دو باشگاه پرطرفدار فوتبال ایران، استقلال و پرسپولیس ، همواره با حاشیه‌ها و چالش‌های مالی و مدیریتی روبه‌رو بوده‌اند، مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفته است با ورود نظارتی به این دو باشگاه، شفافیت در قراردادها و هزینه‌ها را پیگیری کند. فراکسیون ورزش مجلس با هدف پاسخگویی مدیران به هواداران و جامعه فوتبال، جلساتی با مسئولان این باشگاه‌ها برگزار کرده و نکات مهمی درباره نحوه مدیریت، استفاده از بازیکنان جوان و کنترل هزینه‌های بی‌رویه مطرح کرده است. این اقدام نه تنها فرصتی برای اصلاح ساختارهاست، بلکه می‌تواند استقلال و پرسپولیس را از حاشیه‌ها دور کند.
اکبر عبداللهی، فوتبال ایران خصوصاً دو باشگاه استقلال و پرسپولیس وضعیت خوبی پشت سر نمی‌گذارند و شائبه‌های زیادی درباره قراردادهای بازیکنان و سایر امور این دو باشگاه مطرح شده است. مسائلی که باعث شد فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی به آن ورود کند و در جلساتی جداگانه، مدیران این باشگاه را برای پاسخگویی به مجلس فرا بخواند.
توضیحی درباره فراکسیون ورزش و چگونگی کار آن
هفته فراجا را خدمت دلاور مردان تأمین امنیت کشور تبریک عرض می‌کنم. فراکسیون ورزش همانطور که می‌دانید برگرفته از یک انتخابات درون مجلس، ولی با تنوع نمایندگان از کمسیون‌های مختلف است. در مجلس یازدهم اعضای فراکسیون محدودیتی نداشت ولی در مجلس دوره جدید (دوازدهم) دستورالعمل جدیدی تدوین شد. 35 عضو دارد که هر کسی علاقه‌مند بود ثبت نام کرد. در نهایت انتخابات برگزار شد و همکاران به من اعتماد کردند و من هم در قالب یک کار گروهی و تیمی فراکسیون را اداره می‌کنم.
بحث قراردادها و حاشیه‌های پیش آمده در دو باشگاه استقلال و پرسپولیس باعث شد مجلس شورای اسلامی به وضعیت این دو باشگاه ورود کند و جلساتی با آنها برگزار کند. در این جلسات چه گذشت و خروجی آن چه بوده است؟
ابتدا باید مقدمه‌ای بگویم. ما به‌عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، اظهار نظرمان از بُعد نظارتی است. شاید بیرون مجلس اظهار نظر فنی هم انجام دهیم و اگر احیاناً فنی صحبت می‌کنیم، این برگرفته از حوزه تخصصی‌ام است. قبل از اینکه نماینده مجلس شوم، دبیر آموزش و پرورش بودم و تمام حوزه‌های مربیگری در داخل را هم گذرانده‌ام. از قبل هم مطالعه داشتم و خیلی با فضای فوتبال کشور و حتی دنیا بیگانه نیستم. از این جهت جامعه فوتبال شناختی از ما دارند و ما هم یک شناختی از ورزشکانی که با آنها همدوره بودیم، داریم.
اعتقاد ندارم مجلس خیلی در حوزه باشگاه‌ها وارد جزئیات شود، ولی در حوزه اصلی ورزش به خصوص فوتبال باید نقش نظارتی پُر رنگ باشد. روزی که به مجلس آمدیم، ورزش کشور قانون نداشت. این قانون را در مجلس یازدهم نوشتیم. لایحه دولت آمد و طرحی را هم همکاران آوردند، ما این دو را ادغام کردیم و این شد قانون وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان. از طرف مجلس هم به دولت ابلاغ شد، دولت هم آیین نامه آن را نوشت و الان هم این قانون در کشور در حال اجراست.
و البته درگیر دو باشگاه پرسپولیس و استقلال هم بودید...
بله؛ معضل بزرگی که در ورزش داشتیم بحث دو باشگاه پُر طرفدار استقلال و پرسپولیس بود که کل ورزش در این دو باشگاه خلاصه شده بود. آنها هم هر روز درگیر مسائل حاشیه‌ای بودند؛ یک روز بدهی به بازیکنان خارجی و یک روز مطالبات بازیکنان. راهکاری را دنبال کردیم تا این دو باشگاه را از دولتی بودن خارج کنیم؛ چون AFC هم ایرادهایی در بحث مجوز حرفه‌ای گرفته بود. این هم تصمیم خوبی بود ولی به نظر می‌آید بعد از این اتفاق، دست اندرکاران این باشگاه‌ها یادشان رفت که این تصمیم در کجا و برای دغدغه چه قشری گرفته شد، بحث ما هواداران این دو تیم بود.
مجلس تصمیم خوبی گرفت و برای خصوصی‌سازی اقدام کرد و الان نمی‌شنوید که استقلال و پرسپولیس مشکل بودجه داشته باشند؛ اما به مسائلی می‌پردازند که معتقدم فرار از مسئولیت و پاک کردن سؤال هواداران است. هیچ کدام مشکل مالی ندارند ولی نحوه مدیریت و نوع هزینه کرد، برای هواداران سؤال ایجاد کرده است. به همین دلیل از مسئولان این دو باشگاه دعوت کردیم و گفتیم که این دو باشگاه برای کشور و جامعه ورزش یک ظرفیت است ولی اگر خوب مدیریت نشود، یک تهدید است. اگر خوب هم مدیریت شود، یک فرصت است. اگر خوب مدیریت کنید از شما حمایت کنیم ولی اگر می‌خواهید تهدید برای کشور درست کنید، این اجازه را نمی‌دهیم. هر دو باشگاه گزارش‌هایی دادند که بخشی از آن قابل قبول بود، ولی بخشی از آن هم با واقعیت‌ها مطابقت نداشت.
ما نخواستیم احیاناً دو تیم وارد حاشیه شوند و این مسائل را رسانه‌ای کنیم. به طور مثال استقلال اولین باشگاهی بود که ما دعوت کردیم و گفتیم هواداران نگران این باشگاه هستند؛ مدیران این باشگاه هم اعلام کردند که یکسری بازیکنان مدنظرشان است. وارد فاز نهایی نقل‌وانتقالات شدند و چند بازیکن خوب هم جذب کردند، ولی وقتی بازیکن در دوران بدنسازی کنار تیم نباشد، نتیجه این می‌شود که نتایج تیم باب میل هواداران نیست.
پرسپولیس هم به همین شکل؛ زمانی که کارتال تیم را آماده مسابقات می‌کرد، گفتند ایشان قطع همکاری کرد. 80 تا 90 درصد بسته شده بود که کارتال رفت و هاشمیان آمد. وقتی چنین تغییری ایجاد می‌شود یا باید فرصت دهید مربی جدید بازیکنان مدنظرش را بگیرد یا اینکه زمان بدهند تا بازیکنان با مربی هماهنگ شوند.
در بحث مدیریت باشگاه، صدای واحدی را در هر دو باشگاه نمی‌شنویم. هر کسی مصاحبه‌ای می‌کند، یک نفر می‌گوید بازیکن نیاز نداریم و یک نفر دیگر می‌گوید نیاز داریم. خیلی سیستم یکپارچه نیست. مجلس شورای اسلامی هم اظهار نظر فنی نمی‌کند و می‌گوید به نظر هوادار احترام بگذارید.
بخش دوم این است که این دو باشگاه از روزی که وارد بخش خصوصی شدند، می‌طلبید که به احترام هواداران‌شان به سمت ساخت استادیوم بروند. همین بازیکنان موجود هم اگر دغدغه بازی در کدام استادیوم را نداشته باشند، می‌توانند رضایت هواداران را به دست بیاورند؛ متأسفانه اینطور نیست. الان وقتی برنامه مسابقات اعلام می‌شود کسی نمی‌داند در کدام ورزشگاه بازی خواهند کرد و آیا استادیوم شرایط بازی دارد یا نه. همه این مشکلات به تصمیمات مدیریتی برمی‌گردد و مدیران این باشگاه‌ها باید پاسخگو باشند.
یکی از مسائل اصلی در نقل‌و انتقالات فصل جاری، بحث پرداخت پول‌های شائبه‌دار به مدیربرنامه‌ها است. جایی که پرسپولیس در یک پرونده 230 هزار دلار به ایجنت نیازمند پرداخت کرده و استقلال هم در قراردادی که از جنپو منتشر شده، 400 هزار دلار به یک مدیر برنامه داده است؛ آیا مجلس در جلساتی که با این دو باشگاه داشته به این موضوع ورود کرده و ابزاری برای برخورد با متخلفان وجود دارد؟
طرف مجلس مدیر باشگاه یا حتی فدراسیون فوتبال نیست. طرف مجلس وزارتخانه‌ها هستند. این دو باشگاه از وزارت ورزش جدا شده‌اند و حمایت‌ها از سمت هلدینگ خلیج فارس و کنسرسیوم بانک‌ها انجام می‌شود. اینها هم مافوق دارند که وزیران هستند. بحث ما در مورد مدیران باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس شخصی نیست. بحث ما برای منافع یک جامعه بزرگ هواداری است. اگر وارد موضوعات ریز شویم، به نظرم هم شأن نماینده زیر سؤال می‌رود و هم اینکه باشگاه فکر می‌کند ما می‌خواهیم سهم‌خواهی کنیم. این مطالبه هواداری بوده که ما به عنوان دغدغه اعلام کردیم و آن را دنبال هم می‌کنیم.
معتقدیم آنقدر بازیکنان جوان و مستعد در کشور وجود دارند که علاقمند به حضور در آکادمی پرسپولیس و استقلال هستند تا دیگر نیازی به خرید بازیکنان آنچنانی با مبالغ بالا نداشته باشند. هیچ گزارشی در این موضوع داده نشد. یعنی این باشگاه‌ها در فصلی که می‌خواهند تیم‌شان را ببندند از بازیکنان آکادمی و تیم‌های پایه غافل هستند. یا اینکه به آنها از قبل اهمیتی ندادند تا پشتوانه تیم‌شان شوند؛ فقط منتظرند که مدیر هزینه شوند که این کار ساده‌ای است، ولی با این کار ریشه باشگاه را از بین می‌برید. استقلال و پرسپولیس اگر خوب مدیریت شوند آنقدر بازیکن مستعد در کشور هستند که حاضرند در تیم‌های پایه این باشگاه‌ها بازی کنند و بلافاصله وارد تیم بزرگسالان شوند و کیفیت چندبرابری این بازیکنانی داشته باشند که آنقدر هزینه آنها می‌شود.
درباره هزینه باید بگویم؛ مجلس مخالف هزینه بالا برای فوتبال و ورزش کشور نیست ولی نوع هزینه‌کرد برای مجلس مهم است. اگر بدانیم سقف بودجه‌ای که فدراسیون فوتبال تعریف کرده در قرارداد بازیکنان رعایت شود، موافق آن هستیم. یعنی بازیکنان سقف داشته باشند، ولی به سقف بودجه برای فوتبال اعتقاد ندارم. هر چقدر در تیم‌های پایه هزینه شود حق رده‌های سنی است، اما با اینکه پول بی رویه به بازیکنان بی‌کیفیت داده شود، مخالفیم. این ظلم به بیت‌المال و منافع ملی است.
به نظر می‌رسد مجلس بیشتر از بُعد نظارتی ورود کرده و ابزاری برای برخورد نیست. آقای علی‌آبادی سخنگوی وزارت ورزش هم چند روز پیش اعلام کردند شائبه فساد در قرارداد بازیکنان وجود دارد و به همین دلیل پرونده به سازمان بازرسی داده شده است. ماجرای این اتفاق چه بود؟
در بخشی که شائبه در قراردادها وجود دارد، ما حکم و جایگاه قضایی نداریم. فقط می‌توانیم به عنوان ناظر از اهرم‌های نظارتی برای سؤال یا استیضاح از وزیر مربوطه اقدام کنیم. به دلیل اینکه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس خودشان را از وزارتخانه جدا کرده‌اند، باید پاسخگوی دستگاه‌های نظارتی و قوه قضاییه باشند. اگر تخلفی صورت گرفته یا پول‌پاشی یا سوء استفاده‌ای انجام شده باشد، قطعاً سازمان بازرسی رسیدگی خواهد کرد.
بررسی شما نشان می‌دهد که این تخلفات در قراردادها صورت گرفته است؟
در بخشی از قراردادها (استقلال و پرسپولیس) خصوصاً در یکی، دو مورد که درباره آن بحث شد، این شائبه و ابهام وجود دارد و جای بررسی دقیق‌تر است. به هر حال این اتفاق (ورود سازمان بازرسی) بی‌دلیل نیست.
در هر دو باشگاه استقلال و پرسپولیس؟
بله بیشتر موضوع بحث همین دو باشگاه هستند. هم درباره نحوه هزینه توسط هلدینگ خلیج‌فارس درباره جذب مربیان قبلی و هم بازیکنانی که زمان بازی‌شان صفر بوده و شکایت کردند و حکم گرفتند که همه اینها جای نگرانی دارد.
به طور مثال در حال حاضر یک بازیکن عراقی (منتظر محمد) باشگاه استقلال را به بسته شدن دو پنجره نقل‌وانتقالاتی محکوم کرده ولی هیچ کدام از مدیران سابق باشگاه پاسخگو نیستند.
وقتی مکانیسم انتخاب هیئت مدیره و مدیرعامل شفاف نباشد، کسی پاسخگو نیست. تا زمانی که مکانیسم انتخاب اعضا شفاف نباشد قطعاً این خسارت‌ها به بار می‌آید. برای پاسخگویی بعد از دوران مدیریت هم یکسری ضمانت‌ها لازم است که باید هلدینگ و کنسرسیوم بانکی در اساسنامه و نحوه اداره باشگاه آن را تدوین کنند تا مدیر پس از دورانش پاسخگو باشد. مثل همان قانونی که مجلس برای وزیران نوشت؛ یا مثلا رئیس جمهور سه سال پس از دوران خودش حق خروج از کشور را ندارد و باید بماند و در مور ترک فعل‌های احتمالی پاسخگو باشد.
