سنگ‌اندازی " نتانیاهو " درمذاکرات اوباما با ایران

به گزارش افکارنیوز به نقل از فارس، پایگاه تحلیلی گلوبال اسپین در مقالهای به قلم تونی کارون مینویسد: سیل مدام انتقادات از سخنان بنیامین نتانیاهو درباره ایران توسط برخی از اعضای ارشد دستگاه امنیتی اسرائیل، ممکن است باعث وحشت در دفتر نخست وزیر شود، اما این امر لزوماً خبر بدی برای دولت اوباما نیست. این امر به خاطر آن است که تمایل فرمانده نیروهای دفاعی اسرائیل، بنی گانتز، به علاوه رؤسای تازه بازنشسته شده سرویسهای امنیتی موساد و شین بت، برای به چالش کشیدن ارزیابیهای نتانیاهو درباره تهدید ایران، درحقیقت مخالف رویکردی است که نخست وزیر و وزیر دفاع، یهود باراک، اتخاذ کردهاند؛ آن هم درست در لحظهای که رهبران سیاسی اسرائیل در حال افزایش فشار سیاسی بر آمریکا جهت سختگیری در مذاکرات با ایران هستند. اگر اوباما بخواهد در مذاکرات هستهای با ایران موفق شود، که بهترین نتیجه واقعبینانه آن کوتاه آمدن از خواستههای اساسی نتانیاهو است، ممکن است کنگره به دلیل به خطر انداختن اسرائیل با آن مخالفت کند، به چنین پوشش سیاسی نیاز دارد.

* رئیس سابق موساد: شروع جنگ اسرائیل علیه ایران، بی‌فکری است

رئیس اسبق موساد، «میر داگان»، سال گذشته مدام در حال به چالش کشیدن سخنان هشداردهنده نتانیاهو در مورد ایران بوده است، و با بیان این که درباره تهدید تلاش‌های هسته‌ای کنونی جمهوری اسلامی اغراق شده است، پیشنهاد شروع جنگ اسرائیل علیه ایران را یک بی‌پروایی بدون فکر می‌داند. وی در مصاحبه‌ای که به تازگی با «هاآرتز» انجام داد، به دو مشکل بزرگ در ارزیابی‌های تهدید ایران توسط نتانیاهو اشاره کرد. نخست وزیر مایل است به شنوندگان آمریکایی و اسرائیلی بگوید که ایران توسط افراطیون مذهبی بی‌منطقی رهبری می‌شود که در حال ایجاد سلاح هسته‌ای جهت نابودی اسرائیل هستند، و به دلیل ماهیت انتحاری افکارشان، نمی‌توان آنان را متقاعد کرده یا از این کار باز داشت. اما «گانتز» اصرار دارد که ایران رهبرانی منطقی دارد، و اضافه می‌کند که با در نظر گرفتن مخاطرات، فشار موجود جهت کار بر روی سلاح و نتایج حرکت به سوی تولید سلاح هسته‌ای(اوباما سوگند خورد که اگر ایران بخواهد به بمب اتم دست یابد، به این کشور حمله نظامی خواهد کرد)، فکر نمی‌کند که ایران از برنامه هسته‌ای خود جهت ساخت سلاح استفاده نماید. این امر لزوماً به مثابه تأیید عمومی ارزیابی‌های دولت اوباما، توسط فرمانده ارتش اسرائیل، در این مورد است که ایران در حقیقت تصمیم نگرفته است از توانایی‌های خود برای ساخت سلاح استفاده نماید، و رهبران این کشور بر اساس تحلیل‌های سود و زیان، تصمیمات منطقی را اتخاذ خواهند کرد.

* سخنان نتانیاهو و باراک ممکن است اوضاع را از کنترل خارج کند

هنوز گرد و خاک ناشی از جنجال بر سر بیانات «گانتز» فروکش نکرده بود که رئیس سابق سرویس امنیتی داخلی «شین بت»، «یوال دیسکین»، شروع به گزافه‌گویی کرده و نتانیاهو و باراک را زیر رگبار استعاره‌هایش گرفت. «دیسکین» گفت: «من هیچ اعتقادی به نخست وزیر و وزیر دفاع ندارم. من نسبت به حکومتی که اساس تصمیم‌گیری‌اش، تفکراتی بر مبنای ناجی آخرالزمان است، بدبین هستم… من آن‌ها را از نزدیک دیده‌ام. هیچ کدام از این افراد ناجی نیستند، و کسانی هم نیستند که من، حداقل به شخصه، برای رهبری اسرائیل در رویدادی به این عظمت[جنگ با ایران] و رهایی اسرائیل از آن، به آنان اعتماد داشته باشم. نگرانم، زیرا آنان کسانی نیستند که من واقعاً بخواهم در هنگام شروع برای تلاشی از این دست، سکان را در دست گیرند.»

«دیسکین» به شدت از نتانیاهو و باراک برای ایجاد این تصور که ایران در حال تلاش برای ساخت سلاح اتمی بوده و فقط با عملیات نظامی اسرائیل متوقف می‌شود، انتقاد کرده و هشدار داد که عملیات نظامی اسرائیل به احتمال زیاد تلاش ایران برای ایجاد سلاح‌های هسته‌ای را تسریع خواهد نمود. تلاش‌های «سکوروکرات‌ها» برای کاهش ترس ایجاد شده توسط اظهارات نتانیاهو در اسرائیل – و احتمالاً در بخش‌هایی از آمریکا که تمایل دارند از رهبران اسرائیل سرمشق بگیرند – هفته گذشته با اظهارات نخست وزیر سابق، «یهود اولمرت»، تقویت شد. او تأکید داشت زمان زیادی برای حل دیپلماتیک مسئله ایران داریم، و هشدار داد که سخنان نتانیاهو و باراک «جو و شتابی ایجاد خواهد کرد که ممکن است از کنترل خارج شود.» به هر حال، رهبری که مدام به مردمش بگوید هیتلری جدید در حال تلاش برای ریشه‌کن کردن آنان است، سرانجام باید در برابر این شبح کاری انجام دهد.

* هیچ نشانه‌ای مبنی بر تسلیم ایران در برابر خواسته‌های غرب موجود نیست

البته در زمینه دیپلماتیک نیز با بیان صریح تمایل کشورهای غربی و تهران در دستیابی به سازشی که از جنگی مخرب جلوگیری نماید، عزم حرکت ایجاد شده است. تحلیل‌گران ایرانی اشاره دارند که رهبران ایران به مذاکرات در حال انجام وجهه عمومی مثبتی داده‌اند، و بر این حقیقت تأکید دارند که این مذاکرات به منزله قبول حقوق هسته‌ای ایران طبق پیمان منع گسترش سلاح(NPT)، و بنابراین یک پیروزی است. این امر باعثشده است بسیاری تحلیل‌گران به این نتیجه برسند که حکومت ایران ممکن است در حال آماده کردن مردم برای یک سازش هسته‌ای باشد.

اما واژه مؤثر در اینجا «سازش» است، که به معنای تسلیم نیست. علیرغم گسترده‌ترین تحریم‌هایی که تا کنون بر ایران تحمیل شده است، هیچ نشانه‌ای مبنی بر تسلیم تهران در برابر خواسته‌های قدیمی غرب – به خصوص آن‌هایی که فراتر از NPT هستند، مثلاً دست کشیدن از حق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، حتی برای مقاصد صلح‌آمیز – وجود ندارد. اما نشانه‌هایی وجود دارد که تهران ممکن است مایل به پذیرش مصوبات جدیدی باشد که در ازای کاهش تحریم‌های غرب، اقدامات حفاظتی بین‌المللی علیه ساخت سلاح هسته‌ای را افزایش می‌دهد.

* دستیابی به توافق، مستلزم به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران است

علیرغم این که نتیجه به دست آمده بر اساس NPT، ایران را وادار به شفاف‌سازی و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطحی می‌نماید که تا کنون از آن امتناع می‌کرده است، اما مستلزم آن است که قدرت‌های غربی خواهان قبول نتایجی باشند که مطابق با خواسته‌های آمریکا، فرانسه و اسرائیل مبنی بر تعلیق کامل غنی‌سازی توسط ایران نیست، زیرا حتی برنامه صلح‌آمیز غنی‌سازی نیز زیرساخت‌های لازم برای تولید سلاح در صورت کناره‌گیری ایران از NPT را فراهم می‌نماید. بنابراین، همانطور که به تازگی «لس‌آنجلس تایمز» گزارش داد، «به تدریج اتفاق نظری میان مقامات آمریکا و دیگر مقامات ایجاد شده است که ایران احتمالاً با توقف کامل غنی سازی[اورانیوم] موافقت نمی‌کند. درخواست بی چون و چرا برای انجام این کار نیز می‌تواند دستیابی به توافق برای توقف برنامه هسته‌ای این کشور را غیر ممکن ساخته و بنابراین حمله نظامی را متوقف نماید.»

* رویکرد مذاکرات، توقف غنی‌سازی در سطح ۲۰% است

تقاضای توقف غنی‌سازی کاری بیهوده است و با NPT، که به عنوان چارچوب گفتگوها پذیرفته شده است، سازگار نیست. به همین دلیل، طبق گزارش «لس‌آنجلس تایمز»، مقامات دولت اوباما در حال حرکت محتاطانه به سوی موضعی هستند که بتوان درباره صرف‌نظر از درخواست توقف غنی‌سازی گفتگو کرد. یکی از مقامات منع گسترش سلاح هسته‌ای آمریکا، «مارک فیتزپاتریک»، که اکنون در مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی است، به «رویترز» گفت: «این امر روز به روز بیشتر پذیرفته می‌شود که توقف غنی‌سازی، راه حل منطقی نیست.»

اگرچه این امر برای سیاست‌های داخلی آمریکا، که سخت‌گیری‌های آن با پیام‌های نتانیاهو برای مردم آمریکا تشدید می‌شود، بسیار دشوار است، اما ممکن است تنها پیشنهاد موجود باشد. در حقیقت درخواست توقف غنی‌سازی مورد توافق تمام اعضای گروه ۱ + ۵، که این مذاکرات را انجام می‌دهند، نیست. در عوض به نظر می‌رسد این مذاکرات بر اعتمادسازی سریع با توقف غنی‌سازی در سطح ۲۰% و خروج ذخایر اورانیوم با غنای بالاتر از کشور متمرکز است. همچنین گزارش شده است که این مذاکرات شرایط پذیرش «پروتکل‌های الحاقی» توافق حافظتی NPT را، که اجازه بازدید سرزده بازرسان از طیف گسترده‌تری از تأسیسات را می‌دهد، مورد بررسی قرار می‌دهد. و در قبال این اقدامات، ایران انتظار کاهش دوجانبه تحریم‌ها را دارد.

* اوباما برای دستیابی به توافق با ایران، از تمام کمک‌های موجود استفاده می‌کند

اگر بتوان به چنین سازشهایی در گفتگوها با تهران - که در این مقطع بسیار شفاف است - دست یافت، احتمالاً فرآیندی زمانبر است و در این فصل انتخاباتی، برای اوباما که با اتهام برخورد نرم با ایران مواجه است، گران تمام خواهد شد. اوباما برای ایجاد فضای سیاسی لازم برای دستیابی به توافق با ایران باید از تمام کمکهای موجود استفاده نماید. و ممکن است بخشی از این کمک را از مقامات اسرائیل، مقامات کنونی و اسبق، که مخالف گفتههای مکاشفهای رهبران سیاسی خود هستند، دریافت نماید.