چرا  پوتین به تحریم‌های ایران نه گفت؟

تنش‌های هسته‌ای بین ایران و غرب با فعالسازی سازوکار اسنپ‌بک توسط تروئیکای اروپایی و سپس اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه تهران در ماه سپتامبر به‌طور قابل توجهی تشدید شد.

در نتیجه، همکاری ایران با روسیه که اعمال مجدد این تحریم‌های سازمان ملل را نامشروع می‌داند، احتمالاً عمیق‌تر خواهد شد. انتظار می‌رود این تحول، چرخش استراتژیک تهران به سمت شرق را تسریع کند، تغییری که پس از خروج دولت اول «دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ماه مه ۲۰۱۸ شتاب بیشتری گرفت.

با وجود اختلافات، ایران و روسیه بازیگران بسیار عملگرایی هستند. تا زمانی که غرب به دنبال سیاست‌های انزوا باشد، همکاری اقتصادی عمیق‌تر بین تهران و مسکو نتیجه‌ی منطقی آن است. ایران و روسیه که با تمایل به مقابله با نفوذ ایالات متحده متحد شده‌اند، آماده‌اند تا همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه خود را تعمیق بخشند.

وبگاه اندیشکده شورای آتلانتیک با این مقدمه نوشته است: روسیه مخالف فعال شدن سازوکار اسنپ‌بک است و پس از آنکه سه کشور اروپایی طرف برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان در ۲۸ اوت فرآیند اسنپ‌بک را آغاز کردند، مسکو که این اقدام را به لحاظ قانونی «ناقص» می‌داند، محکوم و استدلال کرد که خود قدرت‌های اروپایی برجام را نقض کرده‌اند و بنابراین، فاقد جایگاه لازم برای انجام چنین اقدامی هستند. روسیه همچنین تاکید کرد که اعمال مجدد تحریم‌های لغو شده سازمان ملل متحد علیه ایران، به‌رغم ادعای سه کشور اروپایی مبنی بر حق مسلم خود برای انجام این کار، هیچ الزام قانونی بین‌المللی ایجاد خواهد کرد.

طبق این گزارش، در سال ۲۰۲۰، زمانی که دولت اول ترامپ به دنبال فعال کردن یک‌جانبه سازوکار اسنپ‌بک بود، روسیه و چین به‌طور رسمی با این اقدام مخالفت کردند، چراکه که خروج واشنگتن از برجام، ایالات متحده را از هرگونه توجیه قانونی برای توسل به اسنپ‌بک محروم کرده بود. مسکو و پکن برای اثبات ادعای خود با استفاده از قوانین بین‌المللی، به نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) در ژوئن ۱۹۷۱ در مورد حضور آفریقای جنوبی در نامیبیا استناد و آن را در مورد تحریم تسلیحاتی ایران و همچنین رویه اسنپ‌بک اعمال کردند. طبق این نظر مشورتی، طرفی که از تعهدات خود ذیل یک توافق صرف نظر می‌کند، نمی‌تواند همزمان ادعای حقوق ناشی از آن توافق را داشته باشد.

«دیمیتری پولیانسکی» معاون سفیر روسیه در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت ضمن مخالفت با بازگشت تحریم‌های ایران گفت: ما امیدوار بودیم که همکاران اروپایی و ایالات متحده دو بار فکر کنند و به جای باج‌گیری ناشیانه خود که صرفاً منجر به تشدید اوضاع در منطقه می‌شود، مسیر دیپلماسی و گفت‌وگو را انتخاب کنند.