- سال گذشته بود که خبری توجه اغلب مردم و کارشناسان گردشگری را به خود جلب کرد. درست یک سال پیش، روزنامه ترک زبان " زمان " در شماره روز اول اوت از سفر بیش از ۱۴ هزار ایرانی به آنتالیا خبر داد و نوشت که ایرانیان در حال حاضر پس از روس‌ها و آلمانی‌ها سومین ملیتی هستند که بیشترین سفر را به آنتالیا دارند.
به گزارشافکارنیوز،در سال ۱۳۸۴ پس از ممنوعیت پرواز شرکت‌های هوائی ایرانی به آنتالیا، ابتدا این شرکت‌ها، پروازهای خود را به شهرهای نزدیک آنتالیا انجام می‌دادند. اما به تدریج شرکت‌های خارجی، به ویژه شرکت‌های ترک این خلاء را پر کردند و شرکت‌های هوائی ایرانی سرانجام مجبور شدند میدان رقابت را ترک کنند.
آژانس خبری " خبر ترک " و روزنامه ترک زبان " آکشام " هنگام تعطیل پرواز هواپیماهای ایرانی به آنتالیا در همان زمان مدعی شدند که محمود احمدی‌نژاد پس از آن که شادی و تفریح ایرانیها در سواحل آنتالیا را از تلویزیون ترکیه دیده، دستور ممنوعیت پروازها را صادر کرده است
مطابق گزارش وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، در سال ۲۰۱۱ ایرانیان رتبه چهارم سفر به ترکیه را به دست آوردند. بنابر این گزارش در سال ۲۰۱۱ میلادی، ۱میلیون و ۸۷۹ هزار ایرانی، کشور ترکیه را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کردند و ایرانیان بعد از آلمان ها، روس ها، انگلیسی ها بیشترین گردشگران ترکیه را در سال ۲۰۱۱ میلادی تشکیل می دادند.
در حالی در سال گذشته میلادی ۱میلیون و ۸۷۹ هزار نفر ایرانی از کشور ترکیه بازدید کردند که این میزان در سال ۲۰۱۰،۱ میلیون و ۸۸۵ هزار نفر بود. در واقع، در سال ۲۰۱۱ تعداد گردشگران ایرانی که از ترکیه بازدید کردند نسبت به سال ۲۰۱۰ با کاهش ۶هزار نفری مواجه شد.
طبق جدیدترین آمار منتشر شده توسط وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه تا ژوئن سال ۲۰۱۲،۱۲میلیون و۷۲۴ هزار نفر گردشگر از سراسر جهان به ترکیه سفر کردند که این میزان در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار نفر کاهش داشته است. همچنین شهرهای استانبول، آنتالیا و ادیرنه ۳ شهر پرطرفدار میان توریست های بازدید کننده از ترکیه در ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۲ هستند.
جایگاه توریست های ایرانی در ترکیه
در سال ۲۰۱۲ برعکس سال های گذشته که همواره ایرانیان سکاندار یا حداقل رتبه دار جایگاه های نخست توریست های ترکیه بودند امسال در رتبه ششم توریست های علاقه مند بر ترکیه ایستادند. هرچند که در ماه ابتدایی سال ۲۰۱۲،۸۴ هزار نفر ایرانی به ترکیه سفر کردند و بعد از آلمان ها و گرجی ها رتبه سوم را در سفر به ترکیه داشتند اما این در حالیست که در ژانویه سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، به ترتیب ۹۰ و ۱۰۲ هزار نفر به ترکیه سفر کردند که در ژانویه سال جدید میلادی سفر ایرانیان به این کشور همسایه با ریزش ۲۰ هزار نفری نسبت به سال گذشته روبرو شد.
به گزارش وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه در ۶ ماهه نخست سال جاری میلادی ۵۵۲ هزار نفر توریست ایرانی ترکیه را برای سفر خود انتخاب کردند و این در حالیست که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۹۱۵ هزار نفر بود. در نتیجه می توان گفت که تعداد توریست های ایرانی ترکیه تنها در یک سال حدود ۳۶۰ هزار نفر ریزش داشته است.
کاهش ۳۶۰ هزار نفری توریست های ایرانی در حالی اتفاق افتاده است که در مارس ۲۰۱۱ ایرانی ها مقام اول و در فوریه و ژانویه نیز رتبه دوم گردشگری در ترکیه را از آن خود کردند. هرچند که نام ایرانی ها همواره در فهرست وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه به عنوان بیشترین گردشگران ترکیه به چشم می خورد اما بعد از مارس ۲۰۱۱ ایرانی ها هیچگاه نتوانستند رتبه های اول، دوم و سوم را به نام خود کنند و در حال حاضر نیز در جایگاه ششم توریست های ترکیه ایستاده اند! همچنین تنها در ماه ژوئن ۱۱۴ هزار نفر ایرانی به ترکیه سفر کرده اند که این میزان در سال ۲۰۱۱، حدود ۱۶۸ هزار نفر بوده است.
نکته قابل تامل در این زمینه عملکرد سازمان میراثفرهنگی و گردشگری است. چند سال قبل رئیس جمهور سفر به آنتالیا را ممنوع اعلام کرد و در حال حاضر نیز تمام سفرها به مقصد ترکیه با پروازهای خارجی انجام می شود.
هرچند که در حال حاضر تعداد توریست های ایرانی ترکیه کاهش بسیار شدیدی داشته است اما به گزارش آناتولی در سال ۲۰۱۱، از میان گردشگرانی که از کشورهای اسلامی به ترکیه رفته اند گردشگران ایرانی با ۱ میلیون و ۸۷۹ هزار نفر رده نخست را به خود اختصاص داده اند و پس از ایرانی ها، سوریه ای ها با ۹۷۴ هزار گردشگر در رده دوم قرار دارند و در حال حاضر نیز ایران بیشترین گردشگر مسلمان را به ترکیه فرستاده است.
چه مقدار ارز ایرانی به جیب ترک ها رفت؟
چنانچه پول بلیت، اقامت، غذا، حمل و نقل و خرید آن‌ها برای هر نفر، میانگین ۱۵۰۰ دلار در نظر گرفته شود، ایرانیان تنها در شش ماه نخست سال جاری میلادی، ۸۲۹ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار برای رونق اقتصاد گردشگری روانه جیب ترک ها کرده اند و اگر نرخ دلار را همان نرخ ارز مرجع مسافرتی حساب کنیم در خوشبینانه ترین حالت هزار و دویست میلیارد تومان ارز از کشور خارج شده است.
دلایل کاهش مسافرت ایرانیان به ترکیه
به نظر می رسد اصلی ترین دلیل کاهش توریست های ایرانی ترکیه تصمیمات ارزی بانک مرکزی و نرخ دلار و ارز در کشور باشد. چرا که طی شش ماه گذشته تاکنون نرخ دلار به یکباره رو به افزایش گذاشت و از سویی دیگر نیز بانک مرکزی ابتدا سهمیه ارزی سفر به برخی کشورها را محدود و در حال حاضر نیز قطع کرده است.
کارشناسان گردشگری دلیل عمده این کاهش را افت ارزش پول ملی ایران در برابر ارزهای خارجی عنوان می کنند. در اواخر فوریه سال ۲۰۱۲، هر لیره ترک به مبلغ ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان خرید و فروش می شد، قیمت هر لیره ترک در مدت مشابه سال قبل ۷۸۰ تومان بود.
از سوی دیگر نیز کارشناسان ترک در هراس از دست رفتن توریست های ایرانی خود هشدار دادند به طوریکه کارشناسان گردشگری ترکیه از ماهها قبل، افت ارزش پول ملی ایران را پیش بینی کرده بودند و به تور اپراتورها و آژانسهای ترک فعال در بازار ایران سفارش کرده بودند که با دقت بیشتری فعالیت نمایند.
کارشناسان گردشگری ایران و ترکیه، افت ارزش پول ملی ایران را دلیل کاهش تعداد سفرهای گردشگران ایرانی به ترکیه ارزیابی می کنند اما لازم به ذکر است که موضوع کاهش ارزش پول ملی تنها و اصلی ترین عامل در بازار ترکیه نمی باشد.
از دلایل دیگر این کاهش را می توان بحران سوریه دانست. با عنایت به بحران اخیر تقریبا اکثریت قریب به اتفاق تورهای زمینی سوریه لغو شده اند و از آنجا که مسیر تورهای زمینی سوریه از ترکیه میباشد، توقف تورهای زمینی سوریه، توقف ورود این تورها به ترکیه را نیز سبب شده است.
