طی روزهای اخیر خبرهای پیوستدار جدیدی درباره پیامهای مذاکراتی میان ایران و آمریکا منتشر شده است. گزارشهایی که فشار و مذاکره را همزمان با یکدیگر روایت میکنند و ۲ روی سکه ارزیابی میکنند. فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت گفته است «وزارت خارجه پیامهایی را دریافت کرده است. راجع به کموکیف پیامها و موضوعات دیگر در فرصت مناسب توضیح داده خواهد شد.»
علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در سخنانی رد و بدل شدن این پیامهای مذاکراتی را تلویحا تایید کرد و گفت «آمریکا نمایندهای به نام باراک در لبنان دارد. او راحت حرف میزند و خوب نیات آمریکاییها را میگوید. همان اول که آمده بود گفته بود ۶۰ روز بیشتر وقت ندارید، اینهایی که ما میگوییم را باید اجرا کنید: خلع سلاح حزبالله و فلان و فلان. و بعد فهمید اینجا از آن جاهایی نیست که دستور دهد، عصبانی شد و دو سه فحش هم به بقیه داد. اخیرا هم آمده گفته این آخرین بار است: یا این حرفهایی که میگوییم گوش میکنید یا دیگر خود دانید. خود دانید یعنی اینکه به اسرائیل میگوییم بزنندتان.»
اما اشاره لاریجانی به کدام سخنان تام باراک نماینده دونالد ترامپ و مربوط به چه زمانی است؟
توماس (تام) باراک سفیر آمریکا در ترکیه و فرستاده ویژه به سوریه، در کنفرانسی در بحرین در روز شنبه اول نوامبر در اظهاراتی صریح، لبنان را «دولت ورشکسته» خواند، رهبران این کشور را «دایناسور» توصیف کرد و گفت بعید است لبنان بتواند به خواسته اصلی آمریکا، یعنی خلع سلاح حزبالله، عمل کند.
صحبتهای باراک بسیار تند و همراه با تعابیر گزنده و تهدیدآمیز بود.
تایمز اسرائیل در گزارشی نوشت: باراک که مسئولیت برخی امور دیپلماتیک با بیروت را نیز بر عهده دارد، این اظهارات را در کنفرانس گفتوگوی امنیتی منامه، برگزارشده توسط موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک در بحرین، بیان کرد.
در بخشهای دیگری از این گزارش که مواضع باراک را روایت میکند، آمده است:
او بارها از لبنان و سوریه خواست تا در چارچوب آنچه «بازتنظیم منطقهای» نامید، با اسرائیل به توافق برسند. اما تنشها میان اسرائیل و لبنان در حالی افزایش یافته که حزبالله ظاهرا در حال تسلیح مجدد است و اسرائیل به حملات خود در جنوب لبنان ادامه میدهد و مدعی است این حملات نقض آتشبس توسط این گروه تروریستی را هدف قرار میدهد.
باراک در ابتدای جلسه پرسش و پاسخ گفت: لبنان یک دولت ورشکسته است. او سپس به مشکلات بخش بانکی و زیرساختهای اساسی لبنان اشاره کرد و در پایان گفت: «چهل سال آشوب مطلق و جنگ داشتهاید. ۴ دولت ناکام... و ۶ جنگ در حافظه تاریخی. پس واقعا نمیدانم این چه دولتی است.»
او در ادامه افزود: دولت واقعی چیست؟ دولت، حزبالله است. به جنوب بروید؛ حزبالله به شما آب میدهد، آموزش میدهد، حقوق ماهانه میپردازد و ۴۰ هزار نیرو دارد. ارتش لبنان ۶۰ هزار نیرو دارد، اما مشکل اینجاست که نیروهای حزبالله ماهی ۲۲۰۰ دلار حقوق میگیرند و نیروهای ارتش لبنان فقط ۲۷۵ دلار.»
باراک در این سخنرانی مدعی میشود که حزبالله هنوز ۱۵ تا ۲۰ هزار موشک و راکت در اختیار دارد که اسرائیل را تهدید میکند. آمریکا از دولت لبنان خواسته حزبالله را خلع سلاح کند و دولت لبنان نیز متعهد به این کار شده است. نماینده ویژه ترامپ این هدف را غیرواقعبینانه خواند.
او گفت: ایده خلع سلاح حزبالله به زور، از نظر ما منطقی نیست که به لبنان بگوییم: یکی از احزاب سیاسی خود را به زور خلع سلاح کنید. همه از جنگ داخلی وحشت دارند. سؤال این است: چه میتوانید بکنید تا حزبالله از این موشکها و راکتها استفاده نکند؟
باراک بارها تاکید کرد بهترین راه برای لبنان، آغاز گفتوگو با اسرائیل و امضای توافق دیپلماتیک است. او گفت زمان برای گسترش عادیسازی روابط منطقهای با اسرائیل به دلیل آتشبس غزه و سقوط بشار اسد در سال گذشته، مناسب است. او افزود اسرائیل به آمریکا مدیون است، زیرا آمریکا در حمله ژوئن اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران مشارکت کرد.
باراک گفت: اسرائیل آماده امضای توافقهای مرزی با همه همسایگان است و به آمریکا مدیون است. در لبنان حتی گفتن کلمه اسرائیل غیرقانونی است. در چه عصری زندگی میکنیم؟
او ادامه داد: رهبری فعلی لبنان استوار است: رئیسجمهور (جوزف) عون، نخستوزیر (نواف) سلام، حتی رئیس پارلمان (نبیه) بری. آنها تلاش میکنند، اما دایناسورند (طرز فکر و روششان قدیمی و ناکارآمد است).
او پیشنهاد کرد: گفتوگو را در خط آبی (مرز لبنان-اسرائیل) آغاز کنید. با سوریه هم گفتوگو کنید. در ۴ ماه میتوانید همه چیز را حل کنید.
باراک الگوی لبنان را «پیمان ابراهیم» (توافق عادیسازی ۲۰۲۰ میان اسرائیل و چند کشور عربی از جمله بحرین) دانست.
او گفت: اسرائیل به یک متحد مسلط در این بازچینی شطرنج خاورمیانه تبدیل شده و پیمان ابراهیم مسیری است که همه باید دنبال کنند.
الاخبار روزنامه نزدیک به حزبالله، ، اخیرا گزارش داد باراک به مقامات لبنانی هشدار داده این «آخرین فرصت» آنهاست برای توافق با اسرائیل. به گفته منابع ناشناس، باراک گفته است: یا درس را یاد میگیرند و تحت نظارت آمریکا مستقیما با اسرائیل مذاکره میکنند تا جدول زمانی و مکانیسم خلع سلاح حزبالله را تعیین کنند، یا لبنان به حال خود رها میشود و برای مدت طولانی همینطور میماند. نه آمریکا و نه منطقه به آن اهمیت خواهند داد و هیچکس نمیتواند اسرائیل را از اقدام به زور برای خلع سلاح بازدارد. صحت این گزارش تایید نشده است.
باراک همچنین نقش ترکیه بهعنوان میانجی در جنگ غزه را ستود و گفت آتشبس و توافق گروگانها بدون تلاشها و فشار آنکارا بر حماس ممکن نبود. او روابط پرنوسان اسرائیل و ترکیه را به رسمیت شناخت و گفت ترس ۲ طرف از گسترشطلبی یکدیگر بیمورد است.
اظهارات باراک در حالی است که تنشها در مرز و فراتر از آن افزایش یافته است. جنگ اسرائیل با حزبالله از ۸ اکتبر ۲۰۲۳، یک روز پس از حمله حماس به جنوب اسرائیل، آغاز شد و تا آتشبس نوامبر ۲۰۲۴ ادامه یافت.
از آن زمان، ارتش لبنان طرحی برای خلع سلاح حزبالله تدوین کرده و گزارش شده برای انهدام انبارهای تسلیحاتی این گروه، آنقدر مواد منفجره مصرف کرده که موجودیاش تمام شده است.
ارتش اسرائیل (IDF) در ۵ نقطه در لبنان نیرو مستقر کرده و به حملات علیه آنچه تلاش حزبالله برای تسلیح مجدد میخواند، ادامه میدهد. با این حال، گزارشها حاکی است حزبالله توانسته تسلیحات جدیدی جمعآوری کند که احتمال ازسرگیری درگیری را افزایش میدهد. لبنان مدعی است اسرائیل پیشنهاد مذاکره برای خروج ارتش اسرائیل را در ماه گذشته رد کرده است.
رسانههای خارجی در بازتاب صحبتهای تام باراک تهدید زمانی خاصی از طرف او خطاب به ایران روایت نکردهاند و به نظر میرسد روایت لاریجانی اشاره به پیام محرمانهای خطاب به ایران از طرف او داشته باشد.