بازگشت " پاتال و آرزوهای کوچک " بر روی پرده سینما!

افكار نيوز - فرشته طائرپور همزمان با اكران مجدد فيلم سينمايي "پاتال و آرزوهاي كوچك" بعد از بيست سال گفت: اينكه عروسک پير و کوچک "پاتال" پس از بيست سال، آنهم فقط در سه سينما و نه در تمام سانسها، لابهلاي فيلمهاي تازه و پر از ستارههاي جوان چه خواهد كرد، پاسخي است كه ميتواند براي فيلمسازاني كه هنوز خيال سينماي کودک در سر دارند، تعيينكننده باشد.

به گزارش افکار به نقل از فیلم نیوز، ‌ این تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگویی با بیان این مطلب یادآور شد: درست ۲۰ سال پیش «پاتال و آرزوهای کوچک» توانست ورقی ماندگار به دفتر رونق سینمای کودک اضافه کند و امروز بازخوانی این ورق چه به نیت تجدید خاطره باشد و چه به نیت آزمون سلیقه‌ی کودکان این دوران، می‌تواند یکی از اقدامات پژوهشی جهت راه‌اندازی سینمای خفته کودکان به حساب آید.

وی ادامه داد: بیست سال پیش بچه‌های ایرانی - به شکل فراگیر - ویدیو و فیلم‌های خارجی نداشتند، به صدها شبکه ماهواره‌ای که با انواع سریال‌های خانوادگی و کمدی و ماجرایی، فرهنگ و آداب ملل دیگر جهان را وارد باورها و زندگی روزمره ما می‌کنند دسترسی نداشتند و تفکر غالب بر جامعه نیز جدی‌تر و اخلاقی‌تر از این سال‌های اخیر بود.

طائرپور خاطرنشان کرد: در آن روزگار کودکان بسیاری دست در دست والدینشان بارها و بارها به تماشای " پاتال " و سایر فیلم‌های ویژه کودکان رفتند و لذت هم بردند، کودکانی که امروز خود والدین جوانی هستند که بی‌تردید دغدغه تاثیر آثار هنری را بر فرزندانشان دارند. باید دید این والدین امروزی تا چه اندازه همت به خرج خواهند داد و دست کودکانشان را خواهند گرفت تا برای تماشای فیلم‌هایی چون «پاتال» که همه چیزش ایرانی است به سینما بروند و یا لااقل اولین تجربه‌های سینمایی خود را با فرزندانشان به اشتراک بگذارند. بی‌تردید برای هر بچه‌ای، آشنایی با سرگرمی‌های گذشته والدینش جذابیتی خاص دارد.

طرح اکران مجدد فیلم‌های کودک را با " پاتال " آغاز کردیم
تهیه‌کننده فیلم‌های " گلنار "، " مدرسه پیرمردها "، " یکی بود یکی نبود " و … با اشاره به طرح اکران مجدد فیلم‌های کودک در این سالها تصریح کرد: این طرح را با " پاتال " آغاز کردیم، چون برخلاف سایر فیلم‌های کودکان، در طول ۲۰ سال گذشته هرگز وارد شبکه نمایش خانگی نشده و به نوعی برای کودکان کنونی فیلمی ندیده و تازه به حساب می‌آمد، اما امیدوارم با حمایت مدیران سینمایی و مشارکت مسئولان آموزش و پرورش، مجموعه‌ای قابل اعتنا از فیلم‌های کودک و نوجوان در ادامه به این طرح بپیوندند و جریان سینمای کودک جانی دوباره بگیرد. تجربه نشان داده که حتی فیلم‌های دیده شده نیز در این چرخه می‌توانند اکران‌های قابل قبولی داشته باشند، زیرا کودکان همیشه از تماشای فیلم‌هایی جذاب حتی تکراری بر پرده بزرگ سینما لذت می‌برند.

طائرپور خاطرنشان کرد: مهم آن است که والدین، فرهنگ سینما رفتن را برای خود و فرزندانشان داشته باشند و مربیان سطوح مختلف تحصیلی نیز به ارزش‌های تماشای گروهی فیلم‌های ایرانی توسط شاگردانشان واقف باشند.

نقش رسانه‌ها در معرفی این طرح بسیار مهم است
این تهیه‌کننده در عین حال به نقش رسانه‌ها اشاره کرد و افزود: در این میانه نقش رسانه‌ها در معرفی و تبلیغ این طرح بسیار مهم است و اگر یکی از اهداف آنان، نزدیک‌سازی کودکان این سرزمین با آثار هنری برخاسته از قصه‌ها، فرهنگ‌ و ادبیات ایران باشد، هر گامی که در مسیر مشارکت با این طرح بردارند، در واقع به اهداف اجتماعی خود نزدیک شده‌اند.

سینمای کودک هر هفت، هشت سال مخاطبان تازه‌ای دارد
فرشته طائرپور در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره‌ی توجیه اکران مجدد فیلم‌های کودکان به ایسنا گفت: اولا سینمای کودک هر هفت، هشت سال یک بار مخاطبان تازه‌ای دارد. دوما فیلم‌های کودک اگر پاسخ مثبت از کودکان یک نسل گرفته باشند، بی‌تردید در نسل‌های بعدی نیز مخاطبانی راضی پیدا خواهند کرد. سوما فیلم‌های کودک همچنان نسبت به سایر فیلم‌های سینمایی از موضوعات عاطفی‌تر، اخلاقی‌تر و سرگرم‌ کننده‌تری برخوردارند که عملا از عوامل تعیین‌کننده در جذب مخاطب به سینما هستند، بی‌آنکه شائبه ابتذال بر آن‌ها وارد باشد. و چهارم آنکه فیلم‌های کودک در شرایطی که بسیاری از کودکان سراسر ایران از داشتن مکان‌های ورزشی و تفریحی به اندازه کافی برخوردار نیستند، می‌تواند انتخاب خوبی برای ایام فراغت و تعطیلات بچه‌ها باشد تا به جای آنکه پای سریال‌های کره‌ای و کلمبیایی نامتناسب با سن و سال‌شان بنشینند، آنها را با دوستانشان به سینما بکشاند.

این تهیه‌کننده در ادامه اذعان داشت: همه‌ی ژانرهای سینمایی براساس موضوعات و یا مضامین‌شان، طبقه‌بندی می‌شوند. برای مثال انواع سینماهای خانوادگی، دفاع مقدس، کمدی، اجتماعی و … تماما با عطف به مضمون یا موضوعی خاص، حساب خود را از بقیه‌ی گونه‌های سینمایی جدا می‌کنند. اما چه در سینما و چه در تلویزیون تا به مقوله سینمای کودک می‌رسیم تفکیک‌ براساس مخاطب شکل می‌گیرد و فارغ از اینکه، اثر کمدی است یا آموزشی، خانوادگی است یا اجتماعی، صرفا با توجه به مخاطبان ویژه، این سینما حسابش با سایر انواع سینمایی جدا می‌شود.

طائرپور در ادامه‌ی این تحلیل به ویژگی‌های خاص سینمای کودک فهرست‌وار اشاره کرد و گفت: از نظر زمان، سینمای کودک اساسا ساعات و ایام بسیاری برای اکران در اختیار ندارد. سالی دو تا سه ماه که به دلیل امتحانات مدارس مراجعه کننده ندارد، اواخر شهریور و ابتدای مهرماه هر سال هم به دلیل بازگشایی مدارس مراجعه کننده ندارد، در سوز و برف زمستانی، ظهرهای گرم تابستانی و ساعات پایانی شب هم طبیعتا مراجعه کننده ندارد. در تمامی اوقاتی که والدین گرفتار مناسب‌های خانوادگی، اجتماع و مذهبی هستند نیز مراجعه کننده ندارد… ولذا در مجموع، استعداد اکرانی مشابه، اکران کامل فیلم‌های بزرگسالان را ندارد.

وی ادامه داد: از نظر مکان نیز سینمای کودک در بسیاری از شهر‌های ایران اصلا سالن مناسب یا داوطلب برای اکران ندارد. سینمای کودک پراکندگی جغرافیایی درستی در مناطق مسکونی ندارد، گرانی ایاب و ذهاب و سنگینی ترافیک والدین را از مراجعات هفتگی یا ماهیانه به سینما و تئاتر و… منصرف می‌کند و شناور و تک سئانسی بودن فیلم‌های کودکان در سینماهای خانوادگی نیز عملا امکان برنامه‌ریزی را از خانواده‌ها می‌گیرد.

این تهیه‌کننده به وضعیت تبلیغات رسانه‌ای سینمای کودک اشاره کرد و افزود: از نظر تبلیغات رسانه‌ای نیز سینمای کودک ازجهت ایجاد ارتباط و فرهنگ‌سازی برای مخاطبان خود که مستقلا انتخاب و اقدام نمی‌کنند، تقریبا بی‌بهره است. در نتیجه فیلم‌های کودکان جهت دستیابی به موقعیت اکران، در رقابت با سایر فیلم‌ها، فاقد بنیه لازم هستند ومحدودیت‌هایی مازاد بر سایر فیلم‌ها را تحمل می‌کنند.

تهیه‌کننده " پاتال و آرزوهای کوچک " اذعان داشت: مدیریت‌های آینده‌نگر و دلسوز همیشه این نوع سینما را مستحق جبران محدودیت‌های زمانی و مکانی دانسته و امتیازهای دیگری را به آن اختصاص داده‌اند. می‌توان اکران مجدد فیلم‌های موفق قدیمی را یکی از این امتیازها به حساب آورد. برنامه‌ریزان کنونی اکران و اکثر صاحبان سالن، معتقدند جایی برای اکران مجدد فیلم‌ها نیست. اما مدیریت کلان اکران باید هر مقوله را با توجه به شرایط خاص آن بنگرد.

طائرپور گفت: من به‌عنوان یک تهیه کننده بخش خصوصی صرفا به دلیل علاقه و اعتقاد به سینمای کودک واعتنا به نیاز مخاطبان ویژه‌ این نوع سینما، نقش خود را در این جریان آزمون و خطا ایفا کرده‌ام و با بازخرید حقوق " پاتال "، چاپ کپی‌های تازه و ورود مشروط و محدود به چرخه اکران، گام خود را برداشته‌ام، امیدوارم استقبال علاقه‌مندان به سینمای کودک و خانواده‌ها از این تجربه نیز گام دوم و موثر این جریان را رقم بزند.

وی ادامه داد: آرزو می‌کنم اکران " پاتال " به اکران فیلم‌های دیگر کودک اعم از قدیمی و تازه متصل شود.

طائرپور در بخش پایانی این مصاحبه از هنرمندانی یاد کرد که با او در پروژه «پاتال و آرزوهای کوچک» همکاری داشتند و در فاصله این سالها از دنیا رفته‌اند: کامبیز صمیمی مفخم طراح هنری وعروسک‌گردان و بازیگر، احمد آقالو بازیگر، رسول ملاقلی‌پور تدوینگر و محمدرضا سرهنگی سرپرست امور تولید فیلم " پاتال " بودند که امروز یادشان را گرامی می‌داریم.

وی یادآور شد: سال ۶۹ فیلم " پاتال و آرزوهای کوچک " در گروه سینماهای کودک که آن زمان وجود داشت و تعداد دیگری از سینماهای آزاد به نمایش درآمد. آن موقع این فیلم بدون هیچ وامی با شش، هفت میلیون تومان بودجه ساخته شد و با بلیت متوسط پانزده تومان، حدود یازده میلیون تومان فروش کرد.

طائرپور درباره‌ی شرایط اکران مجدد این فیلم گفت: وزارت ارشاد به دلیل اینکه فیلم‌های در نوبت اکران زیاد است صرفا برای پنج سالن در تهران و پنج سالن در شهرستانها مجوز اکران داده است که درادامه اکران تهران برای شهرستان‌ها تصمیم‌گیری خواهم کرد.

" پاتال و آرزوهای کوچک " به کارگردانی مسعود کرامتی در سال ۶۸ به تهیه‌کنندگی فرشته‌طائر‌پور و وحید نیکخواه آزاد ساخته شد.

فیلمنامه آن را رضا کیانیان، مهدی سجاده‌چی نوشته‌ بودند که در کارگاه فیلمنامه " خانه ادبیات و هنر کودکان " مورد بازنویسی قرار گرفت. سایر عواملی که در این پروژه ۲۱ سال قبل همکاری داشتند عبارتند از: فیلمبردار: عظیم جوانروح، طراح صحنه و لباس و سازنده عروسک: کامبیز صمیمی‌مفخم، تدوین: زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور، موسیقی متن: محمد رضا علیقلی، شعر: وحید نیکخواه‌آزاد، عکس: شاپور پورامین، گریم: محمود مهدوی.

بازیگران: رضا کیانیان، منصوره شادمنش، احمد‌آقالو، فریبا جدیکار، احمدرضا اسعدی، حمیدرضا مرادی، علی آقایی، علیرضا رییسی، شراره مدنی، فریبا سجادی، سهیلا تیاری، اقدس صحت‌بخش، مهران رسام، شاپورپور‌امین، حمید صالحین، فرید سجادی.

در خلاصه داستان " پاتال و آرزوهای کوچک " آمده است: " موجودی عجیب به نام " پاتال " از میان یک کره‌جغرافیا که مادر وحید برای او خریده، بیرون می‌آید تا به جبران محبت وحید آرزوهای او را برآورده سازد. به مدد نیروی شگفت‌انگیز پاتال آرزوهای وحید، خواهرش شیرین دوستانش محسن و حمید برآورده می‌شود. وحید به جای پدر به اداره می‌رود و پدر به جای او به مدرسه، مادر، دخترک کوچکی می‌شود و شیرین جای او را می‌گیرد. محسن اکنون هرچه بگوید بزرگترها اطاعت می‌کنند و برخلاف گذشته همه بزرگتر‌ها حمید را نه تنها از خوردن منع نمی‌کنند بلکه مدام به او دستور می‌دهند که بیشتر بخورد! … ولی در پایان همه بچه‌ها بازگشت به شرایط قبل از دیدار پاتال را آرزو می‌کنند. "

/ب.