اهل قلمی که عمرشان به بهاری دیگر نرسید

به گزارشافکارنیوز، روزهای پایانی اسفند روزهایی متفاوت است، انگار حسی دوگانه داریم؛ از یک‌سو حال و هوای بهار، نوروز و سفره هفت سین در وجودمان موج می‌زند و از طرفی اندوه رفتن دوستان و عزیزانی که در طول سال ما را ترک کردند و بهاری دیگر را نمی‌بینند، بر قلب‌مان سنگینی می‌کند.

اهل قلم بسیاری در سال ۹۱ زندگی را بدرود گفتند. با شروع بهار، ایرج بقایی کرمانی، قمر آریان، حسن احمدی گیوی و اصغر الهی این کوچ را آغاز کردند و با رفتن‌شان بهار اهل قلم و جامعه ادبی را تلخ کردند. در تابستان، شهرزاد بهشتی، فخری گلستان و بهروز ثروتیان این سفر ابدی را ادامه دادند و با شروع پاییز و رسیدن آذر در فاصله‌ای چندروزه، احسان نراقی، پرتو اشراق، خلیل عمرانی، جاهد جهانشاهی، امیر محمود انوار و اصغر حاج‌حیدری از دنیا رفتند. زمستان با درگذشت لئون میناسیان، مرتضی ثاقب‌فر و هادی بنایی همراه بود و در نهایت این سفر در بهمن با درگذشت پرویز اسلامپور، جمشید صداقت‌کیش، عزیزالله جوینی و همچنین حسن لاهوتی در اسفندماه ادامه پیدا کرد.

این گزارش نگاهی دارد به اهل قلمی که در سال ۹۱ در خاک آرام گرفتند و عمرشان به بهاری دیگر نرسید.

ایرج بقایی کرمانی ۱۹ فروردین در سن ۷۴سالگی از دنیا رفت. از میان آثار منتشرشده‌ی بقایی کرمانی می‌توان به «کشورگشایان قاجار»، «ناصرالدین شاه زن‌ذلیل»(تاریخ به روایت طنز) و «شاه سلطان حسین جنگجو» اشاره کرد.

قمر آریان، نویسنده، پژوهشگر وهمسر زنده‌یاد عبدالحسین زرین‌کوب، پس از مدتی بستری بودن در سن ۹۰ سالگی دیده از جهان فروبست. قمر آریان سال ۱۳۰۱ در شهر قوچان به دنیا آمد. او از نخستین فارغ‌التحصیلان زن از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و از نخستین استادان دانشگاه زن در ایران بود. نخستین کتابش «کمال‌الدین بهزاد» نام داشت. «شرق نزدیک در تاریخ»، «جهان اسلام» و «چهره‌ی مسیح(ع) در ادب فارسی» و «زن در قرآن» از دیگر آثار قمر آریان هستند.

در اواخر اردیبهشت، حسن احمدی گیوی بر اثر ایست قلبی درگذشت. این پژوهشگر سال ۱۳۰۶ در گیو به دنیا آمد. مدرک دکتری دانشگاه زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران گرفت و سال ۱۳۴۲ به پیشنهاد محمد معین به تالیف کتاب «دستور تاریخی فعل» مشغول شد. «آیین پژوهش و مرجع‌شناسی»، «از فن نگارش تا هنر نویسندگی»، «دستور تطبیقی زبان ترکی و فارسی»، «دستور تاریخی فعل»، «شوریده و بی‌قرار» و «گزیده‌ی اشعار و مقالات دهخدا» از دیگر آثار گیوی است. او از همکاران محمد معین در تدوین «فرهنگ معین» بود و بیش از چهار دهه در مؤسسه‌ی لغت‌نامه‌ی دهخدا فعالیت کرد.

با شروع خرداد، اصغر الهی - نویسنده و روان‌پزشک - در دوازدهم این ماه بر اثر عارضه قلبی درگذشت. او سال ۱۳۲۳ در مشهد به دنیا آمد و مدرک دکتری تخصصی رشته روان‌پزشکی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ سردبیر مجله‌ی تخصصی «بازتاب روان‌شناسی» بود. رمان‌های «سالمرگی»، «مادرم بی‌بی جان» و مجموعه‌های داستان‌ «بازی»، «قصه‌های پاییزی»، «دیگر سیاوشی نمانده»، «رؤیا تا رؤیا» و نمایشنامه‌ی قالیباف» از آثار این نویسنده است. الهی با رمان «سالمرگی» در سال ۱۳۸۶ موفق به دریافت جایزه بهترین رمان از جایزه هوشنگ گلشیری شد.

جعفر سلیمانی کیا، معلم، نویسنده و مترجم، سال ۱۳۴۳ در تبریز به دنیا آمد. ترجمه مجموعه‌های داستان کوتاه از نویسندگان معاصر ترکیه و همچنین ترجمه کتاب «دده قور قود» از آثار اوست. او در زمینه ترجمه داستان‌های اسطوره‌یی ادبیات ترکیه نیز تخصص داشت. سلیمانی کیا ۱۴ خرداد ۹۰ بر اثر نشت و انفجار گاز در خانه‌اش در تبریز درگذشت.

شهرزاد بهشتی ۱۳ خردادماه در اصفهان در منزل شخصی‌اش درگذشت. او سال ۱۳۲۵ به دنیا آمد و در رشته‌ی تئاتر در فرانسه تحصیل کرد. بهشتی همسر هادی میر‌میران بود و ۱۳ تیرماه ۱۳۹۱ در اصفهان از دنیا رفت. این شاعر سال‌های دهه ۸۰ هفت مجموعه شعر را به نام‌های‌ «پیوست به شمار یک»، «سوی مدار سحر»، «شان اندیشه»، «ضرب فضا»، «ورد ورود»، «لوجه‌های آغازین» و «تشکل» منتشر کرد.

فخری گلستان، مترجم، سفالگر و فعال حقوق کودکان، ۱۶ تیرماه در سن ۸۷ سالگی دیده از جهان فروبست. او سال ۱۳۰۴ به دنیا آمد و در سن ۱۷ سالگی با پسرعموی خود ابراهیم گلستان ازدواج کرد. از جمله ترجمه‌های او می‌توان به «فیل» اثر اسلامیر مژوک، و «ک‍س‍ی م‍را ن‍م‍ی‌ش‍ن‍اس‍د؛ ص‍دای ک‍ودک‍ان زاغ‍ه‌ن‍ش‍ی‍ن آم‍ری‍کا» اشاره کرد. به گفته لیلی گلستان - دختر فخری گلستان -، مادرش بعد از ۵۰ سالگی بیش‌تر به سفالگری مشغول بوده است.

شکوفه عمان سامانی سال ۱۳۳۳ در سامان به دنیا آمد. کتاب‌های «شور زینبی» و «گنجیه‌ی دل» آثار آیینی به‌جامانده از این شاعر است. او ۲۰ تیرماه در سن ۵۵ سالگی از دنیا رفت.

هفتم مردادماه، بهروز ثروتیان، استاد ادبیات فارسی، پژوهشگر ادبی و نظامی‌شناس، در ۷۵ سالگی برعلت سکته قلبی دار فانی را وداع گفت. او ۱۱ مهرماه سال ۱۳۱۶ در میاندوآب به دنیا آمد. نخستین اثرش را سال ۱۳۵۰ منتشر کرد که «بررسی فرّ در شاهنامه فردوسی» نام داشت. کتاب‌های «مخزن‌الاسرار؛ متن علمی - انتقادی از روی ۱۴ نسخه‌ی خطی»، «تصحیح و شرح آثار نظامی»، «تصحیح دیوان حافظ»، «شرح دیوان حافظ»، «بیان در شعر فارسی»، «طنز و رمز در الهی‌نامه»، «بازنویسی آثار نظامی برای جوانان»، «رؤیای عشق در مثنوی گل و نوروز»، «گزیده‌ی مخزن‌الاسرار»، «ترجمه‌ی حیدربابایه سلام»، «از ایران چه می‌دانیم»، «شعر و اندیشه‌ی نیما یوشیج»، «اندیشه‌های نظامی گنجه‌یی»، «نقش بیان در آفرینش خیال»، «نامه‌های حافظ» و «ترجمه‌ی حافظ به شعر ترکی آذری»، از جمله آثار به‌جامانده از ثروتیان هستند.

مسعود سالور از صاحب‌نظران تاریخ و گردآورنده اثر ۱۰جلدی «روزنامه خاطرات عین السلطنه» در سن ۹۵ سالگی در مردادماه از دنیا رفت. او در سال ۱۲۹۵ متولد شد و تحصیلات متوسطه را در مدرسه دارالفنون به پایان رساند. در زمره‌ اولین گروه دانشجویان دانشسرای عالی بود که از دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شد. از جمله آثار او می‌توان به تنظیم و تصحیح «سفرنامه عبدالصمد میرزا سالور عزالدوله به اروپا» و «بازگشت ده‌هزار یونانی» تألیف گزنفون اشاره کرد.

محمود گلابدره‌ای متولد سال ۱۳۱۸ در تهران بود. بعد از تحصیلات متوسطه، برای تحصیل در رشته ادبیات به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران وارد شد، اما تحصیلش را نیمه‌کاره رها کرد. سپس در دانشگاه بین‌المللی لندن در رشته ادبیات انگلیسی درس خواند و با انتشار رمان «سگ کوره‌پز» در دهه‌ی ۱۳۴۰ به عرصه‌ی نویسندگی وارد شد. «پر کاه»، «بادیه»، «لحظه‌های «لحظه های ا نقلاب»، «پرستوها»، «دال»، «صحرای سرد، ««حکومت نظامی»، «سنگ به مثقال»، «آقا جلال» و «سفر به حجله‌گاه عشق» از جمله دیگر آثار او هستند. او اواخر عمر در بیمارستان بستری بود و۱۵ مردادماه از دنیا رفت.

حسین ضیایی سال ۱۳۲۳ در مشهد به دنیا آمد. در ۱۳۴۶ از دانشگاه ییل لیسانس فیزیک گرفت. او صاحب‌نظر در فلسفه اشراق سهروردی و پژوهشگر در حوزه معرفت‌شناسی بود. در سال ۱۳۵۵ «مرکز مطالعه فرهنگ‌ها» را تأسیس کرد. از کتاب‌های ضیایی می‌توان به «انواریه»، «معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی»، ترجمه انگلیسی «پرتونامه»، ترجمه انگلیسی «حکمة الاشراق» و «فلسفه و ریاضیات» اشاره کرد. این مترجم و استاد فلسفه و ادبیات سوم شهریورماه درگذشت.

مهرماه رو به پایان بود که خبر درگذشت محمدرضا جاسبی علیان، از فعالان قدیمی عرصه نشر و مدیر انتشارات پیام آزادی، رسید. او از پیش از انقلاب در زمینه چاپ کتاب‌های مذهبی فعال بود و در حوزه دفاع مقدس و کودک و نوجوان نیز آثار زیادی را منتشر کرده است. این ناشر ۲۹ مهرماه در سن ۶۴ سالگی بر اثر بیماری سرطان درگذشت.

رضا علوی شوشتری، استاد ادبیات فارسی، فلسفه و تاریخ معاصر ایران، سال ۱۳۱۴ در شهر اهواز به دنیا آمد. سال ۱۳۵۵ به عنوان رایزن فرهنگی ایران در هند، مسؤول «خانه فرهنگ ایران» در شهر دهلی بود و در آن‌جا به ترویج فرهنگ ایرانی و زبان فارسی می‌پرداخت. ترجمه کتاب «راه حق» از زبان پالی به فارسی از جمله آثار اوست. او همچنین سلسله مقالاتی به نام «علم و جامعه در ایران» را در مجله کریستین ساینس مانیتور در پاریس به چاپ رساند. علوی شوشتری در سال ۱۳۷۶ پس از چند سال به ایران بازگشت و در یک دوره ۱۰ساله به تدریس پرداخت. او ۱۳ آبان به علت سرطان ریه از دنیا رفت.

احسان نراقی، نویسنده، پژوهشگر و جامعه‌شناس، نیز ۱۲ آذرماه در سن ۸۶ سالگی درگذشت. او به مدت ۱۶ سال مشاور ویژه‌ی مدیر کل سازمان یونسکو بود. از جمله کتاب‌های نراقی می‌توان به پایان یک رؤیا: در نقد مارکسیسم، علوم اجتماعی و سیر تکوینی آن، آیین جوانمردی(هانری کربن)، اقبال ناممکن، آن حکایت‌ها: گفت‌وگوی هرموز کی با احسان نراقی، آزادی: مجموعه مقالات و مصاحبه‌ها، آن‌چه خود داشت، جامعه، جوانان، دانشگاه، غربت غرب، آزادی، حق و عدالت، طمع خام، در خشت خام، آن حکایت‌ها، نظری به تحقیقات اجتماعی در ایران اشاره کرد.

یک روز بعد در ۱۳ آذرماه امیرمحمود انوار، شاعر، پژوهشگر و استاد ادب و عرفان، درگذشت. او متولد ۱۳۲۴ در تهران بود. به زبان و ادبیات فارسی و عرب مسلط بود و در جوانی نیز از شاگردان استاد الهی قمشه‌ای بود. از سال ۱۳۴۶ به تدریس متون عرفانی فارسی، عربی، نظم ونثر، متون بلاغی، صرف و نحو و لغت مشغول بود. از جمله آثار انوار می‌توان به «سعدی و متنبی»، «ایوان مداین از دیدگاه بحتری و خاقانی و شرح قصیده سینیه بحتری»، «منتخب اشعار حکیم ابوالمعارف زاهد و مقدمه‌ای تحلیلی بر آن»، «مقدمه‌ای تجلیلی بر کاروان عشق اثر طغرا یغمایی» و «مقدمه‌ای تحلیلی و عرفانی بر گزیده دیوان استاد محی‌الدین الهی قمشه‌ای» اشاره کرد. او همچنین از سال ۵۲ به مدت ۳۰ سال ریاست اداره انتشارات و سردبیری مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را بر عهده داشت.

۱۵ آذر خبر رسید که پرتو اشراق، پژوهشگر موسیقی و مترجم سینما و ادبیات، بر اثر ایست قلبی در بیمارستان مهر از دنیا رفته است. او متولد ۱۳۲۴ بود. اشراق فارغ‌التحصیل سینما بود و از همان ابتدا سینمای ایتالیا را دنبال می‌کرد و پایان‌نامه‌اش هم در زمینه سینمای «فدریکو فلینی» بود. از ترجمه‌های او می‌توان به «ژرفای افتخار»، «عصر بیگناهی»، «بر باد رفته»، «سرگذشت پیانو»، «آوانگارد»، مجموعه چهارجلدی «موسیقی کلاسیک و پاپ»، «ایهام در طبیعت و هنر»، «خاطرات الیا کازان» و «سرگذشت زندان» اشاره کرد. پرتو اشراق در کنار عکاسی از طبیعت در سال‌های دهه ۵۰ با مجله سینما همکاری داشت و عمده نوشته‌هایش مقالات تئوریک در سینما بود. در سال‌های پس از انقلاب و تا اوایل دهه ۸۰ و به صورت پراکنده نیز با مطبوعات همکاری داشت، هرچند طی دو دهه اخیر تمام توان خود را معطوف کار ترجمه کرده بود.

خلیل عمرانی متخلص به «پژمان»، شاعر آیینی، ۱۹ آذر پس مدتی که به کما رفته بود و در بیمارستان بستری بود، در سن ۴۸ سالگی به دیار باقی کوچ کرد. او در سال ۱۳۴۳ در استان بوشهر به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در روستا و دوره متوسطه را در شهر به پایان برد و در سال ۱۳۶۳ دانشجوی مرکز تربیت معلم پسران‌ بوشهر شد. دو سال بعد به‌ زادگاهش برگشت و در مدرسه‌ای‌ که خود در آن درس خوانده بود، به تدریس ادبیات پرداخت. در سال‌ ۱۳۶۷ ازدواج کرد و به دانشگاه‌ یزد رفت و هم‌زمان با تحصیل، در واحد کارشناسی فعالیت‌های ادبی‌ استان به پرورش استعدادهای‌ جوان و نوجوان در زمینه شعر پرداخت. در سال ۱۳۷۲، پس از اخذ لیسانس ادبیات فارسی دبیر دبیرستان آیت‌الله طالقانی‌ بندر دیر شد و یک سال بعد، معاونت فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی را به عهده گرفت. در سال ۱۳۷۶ به تهران آمد و ضمن‌ فعالیت‌های فرهنگی به تدریس‌ ادبیات در اسلامشهر پرداخت و از سال ۱۳۷۸ کارشناس فعالیت‌های‌ ادبی اداره کل آموزش و پرورش‌ تهران شد. مروارید فراموش(گزیده غزل‌ها)، ساعت به وقت شرعی دریا(مجموعه غزل) و گزیده شعرها(مجموعه نیستان) از آثار اوست.

جاهد جهانشاهی، نویسنده، منتقد تئاتر و مترجم، ۲۳ آذرماه در حین کوهنوردی بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت. متولد سال ۱۳۲۵ بود و در طول سال‌های فعالیت هنری خود، کتاب‌های متعددی از نویسندگانی چون گونتر گراس، مارکز، هاینریش بل، برتولت برشت و توماس برنهارد را ترجمه کرد. او همچنین عضو هیأت مؤسس انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌ی تئاتر و دو دوره عضو هیأت‌مدیره‌ی این انجمن بود. از جمله کتاب‌هایی که او ترجمه کرده است، می‌توان به این عنوان‌ها اشاره کرد: «نمایش‌نامه‌ی رییس‌جمهور» توماس برنهارد، «نان سال‌های سپری‌شده» هاینریش بل، «مادر» برتولت برشت، «گزارش یک آدم‌ربایی» گابریل گارسیا مارکز، «کتاب دلواپسی» فرناندو پسوا، «زندگی برتولت برشت» و «در حال کندن پوست پیاز» گونتر گراس.

همچنین اصغر حاج‌حیدری متخلص به «خاسته»، از شاعران پیشکسوت آیینی کشور، ۲۴ آذرماه در سن ۶۷ سالگی درگذشت. این شاعر متولد ۱۳۲۴ بود. او تحصیلات آکادمیک نداشت و سرایدار مدرسه بود و بعد از آن هم بازنشسته و دست‌فروش شد. او بنیان‌گذار کنگره شعر مردمی «میلاد آفتاب» در خمینی‌شهر بود که ۱۸ سال پشت سر هم آن را را برگزار کرد. از جمله آثار حاج‌حیدری می‌توان به مجموعه شعرهای «دشت شبنم»، «عطر گندم، ‌ مهر مردم» و مجموعه شعر طنزی با نام «نمکدون» اشاره کرد.

مرتضی ثاقب‌فر، نویسنده و مترجم در حوزه تاریخ و ایران‌شناسی، ۱۰ دی‌ماه به علت سکته مغزی از دنیا رفت. او متولد سال ۱۳۲۱ در تهران بود و کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه داشت و یکی از مترجمان پرکار در حوزه ایران‌شناسی بود. از سال ۵۶ با ترجمه کتاب «جامعه‌شناسی و فلسفه» امیل دورکیم وارد حوزه رسمی ترجمه شد. از او کتاب‌های زیادی منتشر شده است که از جمله‌ آن‌ها این عنوان‌ها هستند: بن‌بست‌های جامعه‌شناسی، شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران، سرشت فرمانروایی در ایران و مقالاتی فراوان در حوزه تاریخ و فرهنگ باستان و جامعه‌شناسی و ترجمه‌هایی چون: تاریخ هخامنشیان(۱۴ جلد)، امپراتوری ایران(دان ناردو)، ایران باستان(یوزف ویسه هوفر)، هخامنشیان(آملی کورت)، تاریخ ایران کمبریج(۵ جلد)، ایران دوره پهلوی(لنچوفسکی)، رضا شاه و شکل‌گیری ایران نوین(استفانی کرونین)، کوروش بزرگ(ژراژ ایسرائل)، شاهنشاهی ساسانی(تورج دریایی)، شاهنشاهی اشکانی(یوزف ولسکی)، شاهنشاهی هخامنشی(جیمز مانوئل کوک)، تاریخ هرودوت، تاریخ جهان باستان کمبریج(۶ جلد) و دین مهر در جهان باستان.

در همین روز یعنی ۱۰ دی‌ماه سیروس آریان‌پور، نویسنده، اقتصاددان و مترجم، درگذشت. او در دوران جوانی به کشور سوییس رفت و در رشته اقتصاد و جامعه‌شناسی تحصیل کرد. به زبان‌های آلمانی و فرانسه آشنایی داشت. «روشنگری چیست؟» و «وجدان بیدار» از مهم‌ترین آثار ترجمه‌شده توسط اوست. آریان‌پور همچنین در حوزه شعر و ترانه‌سرایی فعالیت‌هایی داشت.

۱۲ دی‌ماه لئون میناسیان، نویسنده، مترجم، کتاب‌شناس، نقاش و نوازنده ایرانی، در سن ۹۲سالگی پس از چند روز بستری بودن از دنیا رفت. او متولد ۱۲۹۹ در روستای ارمنی‌نشین «خویگان» در شهرستان فریدن استان اصفهان بود. میناسیان نویسندگی را از کودکی آغاز کرد و بعدها در کنار تدریس، بخش عمده وقتش را صرف مطالعه و پژوهش ‌کرد. برخی از آثار لئون میناسیان عبارت‌اند از: «تاریخ سیصدوپنجاه ساله ارامنه فریدن»، «تاریخچه اولین چاپخانه ایران در جلفای اصفهان از سال ۱۶۳۸ تا ۱۹۷۲ میلادی»، «مؤسسه‌های ارامنه ایران»، «فهرست کتاب‌های خطی موزه ارامنه جلفا»، «چهار کتاب از سرایندگان و نوازندگان ارمنی فریدن». «صومعه‏های ارامنه ایران»، «تاریخ ارمنیان جلفای اصفهان در یکصد و چهل سال اخیر ۱۹۹۶-۱۸۵۶»، «دو فرمان از حضرت رسول و حضرت امیرالمؤمنین»، «نظر مختصری به آیین مذهبی ارامنه ارتدوکس» و «ارمنیان ایران».

هادی بنایی، مترجم و طنزپرداز، ۱۷ دی از دنیا رفت. او سال ۱۳۱۵ در مشهد به دنیا آمد. دوره‌ دبیرستان را در مدرسه‌ی دارالفنون تهران گذراند و پس از آن به وین رفت و از دانشگاه صنعتی وین لیسانس مهندسی شیمی گرفت. بنایی از سال ۱۳۷۷ با مؤسسه‌ گل‌آقا همکاری داشت و آثاری را از زبان آلمانی به فارسی ترجمه کرده است. «لطیفه‌های ریزه میزه»، «قاتلان بدون چهره» از جمله آثار اوست.

محمود عنایت، روزنامه‌نگار و مترجم باسابقه، ۲۸ دی در سن ۸۰سالگی از دنیا رفت. او دکتری دندان‌پزشکی از دانشگاه تهران داشت و از جوانی به فعالیت‌های مطبوعاتی روی آورد. عنایت از اسفند ۱۳۳۴ سردبیر نشریه «فردوسی» شد. همچنین در سال ۴۴ امتیاز نشریه «نگین» را کسب کرد و تا سال ۵۹ آن را منتشر کرد. از جمله ترجمه‌های او می‌توان به «مهاتما گاندی و پیروان او»، «کالبدشکافی چهار انقلاب» و «انسان در عصر توحش» اشاره کرد.

پرویز اسلامپور از شاعران شعر حجم بود. او حدود ۴۰ سال پیش ایران ترک کرد و در پاریس زندگی می‌کرد. اسلامپور همچنین از امضاکنندگان بیانبه شعر حجم بود؛ بیانیه‌ای که پس از سال‌ها بحثو گفت‌وگو در خانه او تأیید شد. از پرویز اسلامپور مجموعه‌ی شعرهای «وصلت در منحنی سوم»، «نمک و حرکت ورید»، «سطح شبح در سفر پاک» و «پس حس خداوند نجاتم می‌دهد» به جا مانده است. او در سن ۶۹سالگی در پنجم بهمن‌ماه درگذشت.

۱۲ بهمن جمشید صداقت‌کیش، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، درگذشت. او در سال ۱۳۱۵ در شهر آباده استان فارس متولد شد. با گذراندن دوره یک‌ساله تربیت معلم به مدت سه سال آموزگار روستاهای آباده بود و از سال ۵۱ تا ۸۳ در مؤسسات عالی و دانشگاه‌ها تدریس کرد. او که به‌عنوان چهره‌ی ماندگار این استان در سال ۸۴ معرفی شد، حدود ۵۰ کتاب در حوزه‌های ایران‌شناسی و فارس‌شناسی داشت و بیش از ۲۰۰ مقاله در همین زمینه‌ها از او منتشر شده است. صداقت‌کیش مدرک دکتری خود را از آکادمی علوم تاجیکستان گرفته بود. کتاب «کردان‌ پارس و کرمان» او در سال ۸۲ پژوهش برگزیده سال شد و همین کتاب در سلیمانیه عراق به کردی ترجمه و در مرداد ۸۹ توسط انتشارات مکریانی در عراق منتشر شد.

بامداد ۲۵ بهمن عزیرالله جوینی، استاد زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوه، در سن ۸۷ سالگی به علت خون‌ریزی داخلی دار فانی را وداع گفت. او زاده‌ی سال ۱۳۰۴ در شهر اسفراین، بعد از دریافت مدرک دکتری خود، به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد و از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بازنشسته شد. جوینی ترجمه‌های بسیاری از عربی و انگلیسی به زبان فارسی دارد. از میان کتاب‌های او می‌توان به «تصحیح و شرح فرهنگ مجموعه الفرس»، «تصحیح مفردات قرآن»، «تصحیح تفسیر نسفی»(ترجمه‌ای کهن از قران به فارسی موزون و مسجع)، «تصحیح نهج‌البلاغه»، «شرح واژگان دشوار و برگردان همه ابیات شاهنامه»(از دست‌نویس موزه فلورانس)»، «نبرد اندیشه‌ها در داستان رستم و اسفندیار»، «داستان زال و رودابه»(از دست‌نویس موزه فلورانس)، «داستان فرود سیاوش»(از دست‌نویس موزه فلورانس)، «داستان بیژن و منیژه» و «داستان رستم و سهراب»(از نسخه فلورانس) اشاره کرد.

حسن لاهوتی، مولویپژوه و مترجم، به علت بیماری سرطان ریه ۱۷ اسفندماه در سن ۶۸ سالگی در آمریکا درگذشت. از میان آثار لاهوتی به ترجمهی شکوه شمس از آنه ماری شیمل و شرح مثنوی معنوی اثر نیکلسون (برگزیده چهاردهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران) میتوان اشاره کرد. همچنین خدمات مسلمانان به جغرافیا، جنبش اسلامی و گرایشهای قومی در مستعمره هند، سیری در افکار و آثار مولانا، مسلمانان هند بریتانیا، جانِ جان؛ منتخبی از دیوان شمس و ترجمه محمدرسول خدا اثر آنه ماری شیمل، از دیگر آثار لاهوتی هستند.