نرخ بیکاری به عنوان یکی از مهمترین شاخص های موجود در بازار کار و اشتغال و محور برنامه ریزی ها جهت اداره بازار کار در آینده، طی سال گذشته از سوی مرکز آمار ایران به عنوان مرجع رسمی بررسی این نرخ اعلام نشد.

سال ۸۹ بدون نرخ بیکاری

به گزارش مهر، مرکز آمار ایران که فقط نرخ بیکاری بهار ۸۹ را معادل ۱۴.۶ درصد محاسبه و جزئیات آن را ارائه کرده بود به یکباره تا پایان سال گذشته دیگر نرخ های هیچ یک از فصل تابستان، پاییز و زمستان ۸۹ را اعلام نکرد. این موارد در حالی بوده است که مسئولان این مرکز در مواقعی اعلام کرده بودند که نرخ های بیکاری را محاسبه و اعلام خواهند کرد.

با این حال نه تنها پس از فصل بهار ۸۹ هیچ نرخ بیکاری فصلی دیگری اعلام نشد، بلکه تا پایان سال نیز وضعیت استان ها از نظر اشتغال زایی منحصر شد به گزارشات وزارت کار از تحقق وظایف استان ها که شورای عالی اشتغال برای ایجاد ۱.۱ میلیون فرصت شغلی جدید به آنها سپرده بود ولی در بخش تعداد بیکاران و وضعیت آنها نیز چیزی بیان نشد.

علاوه بر این موارد، نرخ بیکاری سالیانه نیز با جزئیات آن ارائه نشد و تعداد واقعی بیکاران هم به تفکیک استان ها، میزان تحصیلات، مقایسه با فصول و سنوات قبلی و اطلاعاتی از این دست نیز منتشر نشد. اما همواره مرکز آمار در جلسات شورای عالی اشتغال طی چند نوبت از سال گذشته حاضر بوده و در این رابطه ایجاد مشاغل جدید اعلام شده از سوی دولت را تایید کرده است.

بیکاری محاسبه شود اعلام می‌کنیم

در این رابطه وزیر کار و امور اجتماعی طی زمستان ۸۹ در پاسخ به این سوال که به نظر می رسد مرکز آمار ایران محاسبات فصلی خود را مانند گذشته انجام می دهد و جزئیات بیکاری فصول مختلف در استان ها مشخص و در اختیار شورای عالی اشتغال و یا دولت قرار می گیرد اما اعلام عمومی نمی شود، گفت: دلیلی برای این کار وجود ندارد و اگر نتیجه محاسبات مرکز آمار مشخص باشد، حتما اعلام می شود.

توقف اعلام نرخ بیکاری در ۳ فصل از سال گذشته همزمان بوده است با اعلام ایجاد ۱ میلیون و ۶۰۰ تا ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار شغل جدید تا پایان ۸۹ که در واقع عدم اعلام وضعیت بیکاری کشور در فصول مختلف ۸۹ باعثشده بود تا فعالان و ارزیابان بازار کار کشور، اعلام نشدن نرخ بیکاری را نشانه افزایش آن قلمداد کنند و بر پذیرش ایجاد فرصت های جدید شغلی نیز تردیدهایی را وارد بدانند.

در واقع توجه فعالان و کارشناسان بازار کار در مورد افزایش نرخ بیکاری تا پایان ۸۹ نیز به دلیل افزایش نرخ بیکاری در زمستان ۸۸ به میزان ۱۴.۱و در بهار ۸۹ به میزان ۱۴.۶درصد بوده است که پس از آن با توقف اعلام این نرخ ها از سوی مرکز آمار و همچنین عدم وجود پرونده اشتغالی جدی در کشور، به این اختلاف نظرها و نپذیرفتن ایجاد مشاغل جدید دامن می زد. به عبارتی توقف افزایش بیکاری بدون اعلام جزئیات آن و افزایش مشاغل جدید بدون ارائه مستندات، ابهاماتی را متوجه این موضوع کرد.

جزئیات ایجاد مشاغل جدید در ابهام

وزیر کار و امور اجتماعی در خصوص غیرملموس بودن ایجاد مشاغل جدید عنوان کرده است که افزایش ورودی های متولد دهه ۶۰ به بازار کار و عدم تعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار باعثشده است تا مشاغل جدید ایجاد شده چندان از سوی مردم قابل لمس نباشد چرا که با ایجاد مشاغل جدید فقط می توان جلوی رشد بیکاری را گرفت.

در حالی که وزیر کار و امور اجتماعی در مدت زمانی از سال گذشته که نرخ های بیکاری از سوی مرکز آمار ایران اعلام نشده بود این مسئولیت را متوجه آن مرکز می دانست و معتقد بود که آنها باید پاسخگوی تاخیر و عدم اعلام نرخ بیکاری باشند و درست هم بود، در روزهای اخیر آخرین نرخ بیکاری کشور را بدون بیان جزئیات آن ۱۰درصد اعلام کرد.

حال اگر از تناقضات به وجود آمده از عدم مسئولیت وزارت کار در اعلام نرخ بیکاری و همچنین پاسخگو نبودن مرکز آمار بگذریم، مشخص نبودن ابعاد و وضعیت کارجویان در سال گذشته نیز جالب توجه است به نحوی که در مقطعی یکی از مسئولان وزارت کار تعداد بیکاران را ۲.۹ میلیون و در مقطعی بعد نیز وزیر کار این تعداد را ۲.۴ میلیون نفر دانستند.

واقعیت‌ها را ارائه کنیم

اولیاء علی بیگی در خصوص عدم اعلام جزئیات و زوایای کامل پرونده بیکاری سال گذشته از سوی مرکز آمار ایران به عنوان متولی اصلی این بخش و اعلام نرخ بیکاری ۱۰ درصدی سال ۸۹ از سوی وزیر کار و امور اجتماعی، گفت: من اعتقاد دارم که مرکز آمار ایران باید واقعیت های موجود را ارائه کند.

نایب رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، اظهار داشت: تا با موضوع اشتغال و وضعیت بیکاری کشور صادقانه برخورد نشود نمی توان برای آن تصمیمات و راهکارهای مناسبی اتخاذ کرد، همچنان که اگر ما به پزشک اطلاع درستی از وضعیت بیماری ندهیم او نخواهد توانست داروی مناسبی را تجویز کند.

علی بیگی، ادامه داد: در این خصوص مهم ترین نکته این است که با واقعیت ها همانگونه که است برخورد شود تا بتوان راهکارهای متناسب با آن را نیز پیدا کرد و با پدیده بیکاری متناسب با وضعیت آن برخورد کرد.

اعلام مبانی تغییرات بیکاری

حمید حاج اسماعیلی نیز در گفتگو با مهر در خصوص اعلام نرخ بیکاری ۱۰ درصدی سال ۸۹ بدون اعلام وضعیت فصول و جزئیات ماه های مختلف سال و همچنین استان ها، گفت: بهترین روش در این خصوص این است که مبانی تغییرات نرخ بیکاری را به صورت علمی اعلام کنند.

مشاور کانون عالی انجمن های صنفی کارگری کشور، اظهار داشت: در حال حاضر نرخ بیکاری ۱۰ درصدی ادعایی است که از سوی دولت وجود دارد. در این زمینه اعلام شده است که ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار فرصت جدید شغلی نیز ایجاد شد اما مبانی صحیحی برای استناد وجود ندارد.

حاج اسماعیلی با تاکید بر اینکه بهترین روش این است که سن فعال کاری کشور با مبانی محاسباتی مرکز آمار اعلام شود، افزود: بحثنرخ بیکاری همیشه محل مناقشه در بازار کار و اشتغال بوده است.

اشتغال با کدام پروژه؟

این فعال کارگری با طرح این سئوال که دولت بگوید از چه طریقی نرخ بیکاری کاهش یافته است؟ ادامه داد: ابهامی که وجود دارد این است که در سال گذشته و پس از توقف طرح ایجاد و گسترش بنگاه های کوچک زودبازده، عملا هیچ طرح و پرونده اشتغالی در کشور وجود نداشته است که بگوییم بر اساس آن نرخ بیکاری کاهش یافته است.

وی با اشاره به اینکه مشخص نیست استان ها با کدام نوع طرح و پروژه اشتغال زایی، سهم تعیین شده در شورای عالی اشتغال طی سال گذشته را محقق کرده اند، گفت: بهتر است دولت در زمینه نرخ بیکاری شفاف سازی های بهتری داشته باشد و آدرس ها و نشانه های کاهش نرخ بیکاری را به نحوی که برای بازار کار کشور ملموس باشد ارائه کند.