نقد فمینیسم در مقابله تبلیغات فمینیستی
زهرا آیت اللهی، پژوهشگر و مدرس مباحثزنان و مدیر گروه مطالعات زنان و خانواده پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی است.

به گزارش خبرگزاری زنان ایران، وی تحصیلاتش را در حوزه علمیه تا سطح سه به اتمام رسانده است. از او کتاب های زن، دین و سیاست، زن و خانواده، حقوق زن، برابری یا نابرابری، سن ازدواج دختران به رشته تحریر در آورده است.

متن گفت و گو را در زیر بخوانید:

ابتدا توضیحاتی در خصوص فعالیت های دفتر نهاد رهبری در دانشگاه ها، در موضوع فمینیسم بیان کنید.

حدود دو سال است که در معاونت پژوهشی نهاد رهبری در دانشگاه ها، ادراره مطالعات زنان و خانواده دائر شده است، تا به طور ویژه به مباحثزنان و خانواده بپردازد و نیاز دانشگاهیان را در این زمینه تامین کند.

یکی از مواردی که مورد توجه نهاد قرار دارد، تحقیقات، تألیف و چاپ کتاب هایی است که به مباحثزنان می پردازد و دیدگاه های اسلامی را در این زمینه ارائه می دهد، و دیگر این که به دلیل گسترش نگرش های فمینیستی در فضاهای آموزشی و علمی، کتاب هایی در نقد فمینیسم آماده کرده، به جامعه دانشگاهی و کل جامعه ارائه دهد. سال ۱۳۸۶ مقام معظم رهبری در جمع زنان فعال در عرصه های گوناگون فرمودند: " مطالبی را که بعضی از خانم ها بیان کردند که ما در تقابل تبلیغات فمینیستی آنچنان که باید کاری قوی، پرحجم و با کیفیت بالا انجام نداده ایم، تصدیق می کنم و از همین جا به دستگاه های تحقیقاتی، پژوهشگاه ها، دانشگاه ها، حوزه های علمیه و صاحب نظران توصیه از آن ها مطالبه می کنم که در این زمینه کار کنند، زیرا مسئله، بسیار مهم است " لذا دفتر مقام معظم رهبری در دانشگاه ها وظیفه دارد حتماً در این زمینه فعال باشد. از طرفی برخی از دانشگاهیان که با نگرش های اسلامی درباره زن آشنا هستند، تصورشان این است که اسلام حامی زنان است، اما در نظام جمهوری اسلامی ایران کار چندانی برای زنان انجام نشده است؛ پس تصمیم گرفتیم عملکرد مثبت نظام را در بحثزنان به جامعه علیم کشور ارائه دهیم؛ البته این امر، بدان معنا نیست که نقدها را نادیده بگیریم.

هدف دیگری که در دستور کار ما قرار داشت، موضوع بالا رفتن سن ازدواج و پرداختن به این موضوع بود که در خانواده های جوان روابط مستحکم وجود ندارد و خانواده سست و متزلزل است.

به علاوه در دانشگاه ها رشته ای مانند رشته مطالعات زنان و خانواده وجود دارد که به بحثخانواده می پردازد. نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه ها وظیفه دارد منابع مفیدی برای دانشجویان رشته مطالعات زنان و خانواده تولید کند. بر این اساس تصمیم گرفتیم اقداماتی در بخش خانواده انجام دهیم. بخش بسیار فعال در نهاد رهبری، دفتر ستاد ازدواج دانشجویی است و هر سال هزاران زوج زیر پوشش برنامه های ستاد دانشجویی قرار می گیرند و دو سال است که تصمیم گرفتیم در این بخش به پژوهش بپردازیم.

برای آموزش این زوج ها به منابعی نیاز داشتیم برای دستیابی این اهداف، اقداماتی صورت گرتف؛ تألیف یک کتاب با عنوان " کارآمدی مسائل زنان " به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب، یکی از این اقدامات است. قصد داشتیم سیاست های حمایت گری از زنان، قوانین زنان و عملکرد قوه مجریه در حمایت از زنان را به صورت مستند به جامعه علمی نشان دهیم و همچنین میزان و نوع پیشرفت هایی که زنان داشته اند را بیان کنیم.

از آن جا که شبهات مربوط به مسائل زنان زیاد بود، کتاب " حقوق زنان، برابری یا نابرابری " تهیه شد که دو سال پیش منشر گردید و مورد استقبال قرار گرفت و به چاپ سوم رسید. این کتاب، بیست شبهه درباره مسائل زنان را مطرح می کند و به آنها پاسخ می دهد. کتابی با عنوان " خانواده موفق " برای ستاد دانشجویی آماده شد که در آن کوشیدیم با توجه به نگرش های دینی و به صورت کاملاً کاربردی، مهارت های لازم برای زوج های جوان جهت استحکام روابط خانوادگی شان، آموزش داده شود. در این کتاب مباحثی نظیر عوامل موثر بر تفاهم زوجین، مسائل دوران عقد، مدیریت اقتصادی خانواده و ارتباط با خانواده همسر را مورد بررسی قرار داده ایم.

زوج های جوان با خانواده هایشان تفاوت دارند. آنها می خواهند از یک از حمایت های خانواده بهره مند شده باشند و از سوی دیگر، استقلال خود را هم حفظ کنند. این کتاب راه کارهایی به زوج های جوان ارائه می دهد که بدانند برای آنکه رابطه خود و هسرشان مستحکم بشد و استقلال لازم را نیز برای زندگی جدید داشته باشند، به چه صورت باید عمل کنند.

فصل دیگر در مورد رویارویی با مشکلات رایج در خانواده است. تفاوت های همسران از جهات کم توجه بودن، پرحرف یا کم حرف بودن و درگیری کلامی و اشتغال بیش از حد همسر که به روابط لطمه می زند و محدودیت زیاد ایجاد می کند، ارتباط همسر با دوستان، لجبازی های همسران، برتری جویی همسر و نمونه هایی از این مشکلات را مطرح می کند و راه کارهایی کاربردی برای آن ارائه می دهد تا مشکل را رفع کند. و روابط خانواده دچار آسیب نشود. علاوه بر این می کوشیم تا در این کتاب، لوح های صوتی و تصویری، سایت ها و کتاب های خوب را معرفی کنیم تا زوج های جوان از آنها بهره بگیرند.

همچنین نهادهای رهبری در دانشگاه ها می کوشد تا در راستای رهنمود رهبری، تعدادی کتاب که به نقد فمینیسم می پردازد، ارائه دهد. کتابی با عنوان " بررسی و نقد مبانی فلسفی و کلامی فمینیسم " کتابی تألیفی به قلم غزاله دولتی، هاله حسینی و حوریه حسینی است. این کتاب چهار ماه پیش منتشر شد.

بهترین کار در نقد فمینیسم آن است که نقدهایی که خود اندیشمندان فمینیستی از این جریان مطرح کرده اند، مورد بررسی قرار گیرد. به خصوص در جامعه ای که فمینیسم غالب است و ایده های فمینیستی رواج دارد، کوشیدیم کتاب هایی را که مفید بودند جدا کردیم.

این کتاب ها دو دسته بودند. برخی از آنها فمینیسم را چه از حیثمبانی نظری و چه از حیثآثار علمی ان نقد می کنند و برخی دیگر به نقد وضعیت زنان، خانواده و کودکان در غرب می پردازد از ۱۰ جلد کتاب با عنوان " فمینیسم در ترازوی غرب " که کاملا به نقد فمینیسم می پرداخت، ۷ جلد آن منتشر شده است. عناوین این کتاب ها عبارتند از " تأثیر فمینیسم بر فرزندان " و " دروغ هایی که زنان باور می کنند "، " عریان کردن فمینیسم "، " خیانت زنان به یکدیگر "، " تأثیر فمینیسم بر فروپاشی حکومت ها "، " دختران به عفاف روی می آورند "، " تاثیر فمینیسم بر وضعیت دختران در غرب " و ۳ جلد باقی مانده عبارتند از: " غریزه مادری "، " چه کسی گهواره را تکان خواهد داد "، " مطالعات زنان " کتاب هایی که به نقد وضعیت زن، خانواده و کودک پرداخته بود و ارتباط مستقیم با فمینیسم نداشت را جداگانه منتشر کردیم، که عبارتند بودند از: " جنگ علیه خانواده "، " وضعیت اسفبار پسران "، و دو جلد کتاب نیز با عنوان " وای، وای اروپا، آمریکا " در دست انتشار قرار دارد. البته یکی، دو کتاب به طور کامل ترجمه شد وبقیه ترجمه و تلخیص هستند.

علت تلخیص کتاب ها این بود که در بخشی از آنها راه کارهایی انجیلی برای رفع مشکلات ارائه داده بودند که آن بخش ها را حذف کردیم. البته در برخی کتاب ها نیز مباحثضداخلاقی را که در غرب رواج دارد به صورت بسیار عریان مطرح می کرد و سپس به نقد آنها می پرداخت که ترجمه کامل انها برای فضای جامعه ایرانی که فضایی محجوب و باحیاست، مصلحت نبود. این کتاب ها در طول دو سال ارائه شد و دفتر نشر معارف نیز آنها را به چاپ رساند. کتاب دروغ هایی که زنان باور می کنند به چاپ دوم رسیده و انتشار کتاب " دختران به عفاف روی می آورند " رو به اتمام است.

دانشجویان از این آثار چگونه استقبال کردند؟

میزان استفاده از کتاب ها نشان می دهد بیشتر آنها مورد استقبال قرار گرفته اند. این را گاهی اوقات یا از نظری که اساتید در مورد کتاب ها ارائه می دهند و همچنین نوع تقاضا متوجه می شویم. فضاهای غیر دانشگاهی نیز از برخی از کتاب ها استقبال خوبی کردند. مراکزی که در مورد مباحثزنان فعال هستند نیز، مانند مراکز امور زنان و خانواده و یا مشاور امور بانوان استانداری استان ها و گاهی حتی آموزش و پرورش و وزارت امور خارجهاز کتاب ها استقبال کردند. فایده دیگر کتاب ها، این بود که تا به حال چنیدین همایش و نمایشگاه، از کتاب های ما برای بروشور و مقاله ها استفاده کرده اند.

غیر از این ۱۰ جلد کتاب، کتاب هایی دیگر در دستور کارتان قرار دارد؟

خیر، اداره مطالعات زنان و خانواده یکی از ادارات پژوهشی دفتر در دانشگاه هاست. اخیراً قرار شده بدنه معاونت پژوهشی نهاد کوچک شود و در کنار آن، دفتر نهاد نمایندگی رهبری، پژوهشگاه " فرهنگ و معارف " ایجاد کند. این پژوهشگاه ۳ پژوهشکده خواهد داشت و هر پژوهشکده چهار گروه که یکی از گروه های این پژوهشگاه، گروه مطالعات زنان و خانواده از سال ۱۳۸۹ کار خود را آغاز کرد؛ طرح های جدید را تصویب می کند و در آن راست کتاب هایی را به جامعه ارائه می دهد.

بعضر پژوهش های ما پژوهش های میدانی خواهد بود که نهاد رهبری در دانشگاه ها بدان نیاز دارد تا بتواند بر اساس آن برنامه ریزی کند. ممکن است سایر معاونت ها همکاری با سایر همایش ها انجام دهند، اما کار اصلی گروه مطالعات زنان و خانواده تهیه کتاب است که در نظر داریم یکی از کارهای اصلی آن، تامین متون درسی مورد نیاز در دانشگاه ها باشد و ما می توانیم برای تهیه منابع آموزشی به دانشگاه ها کمک کنیم.

آیا برای پژوهشکده ها برنامه آموزشی دارید؟

ما فقط به پژوهش می پردازیم؛ پژوهشگاه برنامه آموزشی داشته باشد. معاونت آموزش و تبلیغ در معاونت رهبری وجود دارد و کارهای آموزشی را برای نیروهای نهاد، مانند نیروهای فعال فرهنگی در دانشگاه ها و واحد خواهران نهاد انجام می دهد. بخش تبلیغ نیز، نیازهای تبلیغی دانشجویان را تأمین می کند که کاری آموزشی است، اما آموزش رسمی دانشگاهی به شمار نمی آید.