گام بعدی جهان در مواجهه با ایران چه خواهد بود؟

به گزارشافکارنیوز، تحریریه روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به روابط پیش روی کشورهای غربی با جمهوری اسلامی ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر پرداخته است:

در حالی که جهان برای تعامل سیاسی جدی با ایران در خصوص برنامه هسته‌ای نزدیک‌تر می‌شود، نیروهای تندروی بیشتری در واشنگتن و خارج آمریکا خواستار اقدام نظامی علیه ایران در صورت شکست تلاش‌های سیاسی هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به زعم خود، تمام تلاش خود را به کار گرفته دولت اوباما را وادار کند تا به حسن روحانی رئیس جمهور منتخب ایران نشان دهد که آمریکا «هنوز گزینه نظامی علیه ایران را بر روی میز دارد.»

البته تا زمانی که ایران و آمریکا بر روی دیپلماسی و راهکار سیاسی سرمایه‌گذاری می‌کنند نمی‌توان فهمید که آیا توافقی امکان پذیر است یا خیر. اما فشار آوردن بر روحانی و به گوشه رینگ بردن او سریع‌ترین راه نابودی این فرصت و لحظه حساس و گذرا خواهد بود.

اوباما اعلام کرده است که دستیابی ایران به سلاح هسته ای را تحمل نخواهد کرد و تاکنون بارها نسبت به استفاده از گزینه نظامی هشدار داده است. هم اوباما و هم روحانی نیاز به شجاعت، ایده‌های خلاق و مهارت کافی برای مدیریت سیاست داخلی خود دارند تا دو کشور وارد گفت و گو و مذاکره معناداری شوند.

از زمان انتخاب حسن روحانی - یک روحانی نسبتا میانه‌رو که با غلبه بر رقبای محافظه‌کارش جانشین محمود احمدی نژاد شد - هر دو طرف اظهارات اطمینان بخشی را داشته‌اند. قدرت های جهانی نیز تمایل و اشتیاق خود را برای اقدامات قاطع تر نشان داده‌اند. روحانی می تواند با انتخاب یک کابینه و مذاکره کننده هسته‌ای میانه‌رو و همچنین موافقت با مذاکرات در آینده نزدیک و حتی مذاکرات دو جانبه با آمریکا نشانه و پیامی را برای قدرت‌های جهانی بفرستد.

تحریم های بین المللی به بازگشت ایران به میز مذاکره کمک کرده است و تحریم‌های تاثیرگذار باید تشدید شوند. اما اعمال تحریم های جدید - که برخی اعضای کنگره خواستارند - ممکن است این نگاه در ایران را تقویت کند که هدف آمریکا سرنگونی نظام حاکم در این کشور است و در نتیجه مذاکرات غیر ممکن و به بن بست کشیده شود.

آمریکا باید همراه با سایر قدرت های جهانی دست خود را به سوی روحانی دراز کنند، آنها باید یک بسته گسترده هسته ای به ایران پیشنهاد دهند. این پیشنهادات ‌باید شامل به رسمیت شناختن حق ایران برای استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای تحت پادمان، محدود کردن غنی سازی اورانیوم و لغو تدریجی تحریم ها علیه ایران باشد.

روز دوشنبه روحانی تصویری تاریک از اقتصاد ایران را ارائه کرد. افزایش نرخ بیکاری و کاهش ارزش پول ملی بخشی از چالش های اقتصادی ایران به شمار می رود. روز پنج شنبه نیز بانک جهانی اعلام کرد که ایران در شش ماه گذشته بدهی های خود به این نهاد مالی را پرداخت نکرده است.

البته دولت ایران در برخی زمینه ها توانسته است تحریم‌های بین المللی را به چالش بکشد و فشار را از روی اقتصاد خود کاهش دهد. برخی شرکت‌های ایرانی که در برنامه هسته‌ای مشارکت داشته‌اند تحریم‌ها را در دادگاه‌های اروپایی با موفقیت به چالش کشیده اند چرا که دولت های اروپایی مدارک لازم برای ارتباط این شرکت‌ها با برنامه هسته‌ای ایران را منتشر نکردند.

این یک زمان آزمایش برای اوباما و روحانی خواهد بود. عدم پیشرفت در رسیدن به یک توافق می تواند برای کل خاورمیانه فاجعه بار باشد.