به گزارش افکارنیوز، قد بلند که باشی بیشتر به چشم می آیی! کارهای بیشتری می توانی انجام دهی و موقعیت های بیشتری در انتظارات خواهد بود! قد بلندی این روزها یک امتیاز مهم در جنبه های مختلف زندگی به شما می آید. از شغل آینده گرفته تا جلسه خواستگاری، قد بلندها همیشه شانس بیشتری در موفقیت داشته اند. از طرف دیگر قد هر فرد آینه سلامت جسمانی اوست. پس حالا که شاید خودمان قد بلند نشده ایم چه کار کنیم فرزندان مان قد بلندی داشته باشند؟! متخصصان در این مورد توضیح می دهند.
دکتر محمد هاشمی، دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران
مهمترین عامل موثر بر قد
مهمترین عامل محیطی تاثیرگذار روی قد نوع و میزان تغذیه است. پیروی از یک رژیم متنوع و متعادل شرط لازم برای دستیابی به حداکثر استعداد ژنتیک برای افزایش طول استخوان هاست. پروتئین به خصوص نوع حیوانی آن از اجزای اصلی مورد نیاز برای رشد است. گوشت و تخم مرغ منبع اصلی تامین پروتئین حیوانی هستند. کلسیم نیز عنصر اصلی در ترکیب استخوان بوده و بدون رسیدن میزان کافی آن در رژیم غذایی، رسیدن به بالاترین ظرفیت وراثتی طول استخوانی میسر نیست. شیر و لبنیات همچنین کلم و مرکبات از منابع اصلی این عنصر هستند. علاوه بر این، ترشح هورمون های موثر در رشد و ساخت بستر استخوانی و عضلات، مستلزم
تامین ویتامین ها و عناصر دیگری مانند روی، منیزیوم، آهن و فلوئور است. انجام حرکات ورزشی و کششی مانند یوگا، بارفیکس و امثال آنها نیز می تواند تا حدودی به این امر کمک کند.
به خاطر قد بلندی، فرزندتان را چاق نکنید!
رعایت برنامه مناسب خواب موجب ترشح منظم هورمون رشد می شود. خواب نامنظم همچنین بیداری در شب ها و خوابیدن تا دیر وقت با ایجاد اختلال در روند ترشح هورمون رشد می تواند نوجوانان را در دستیابی به قد واقعی ناکام بگذارد. باید خاطر نشان کرد که کماکان عامل وراثتی اصلی ترین عامل تعیین میزان قد افراد است. در واقع ما برای قد افراد یک محدوده را در نظر می گیریم که رعایت نکات تغذیه ای و ورزشی تنها می تواند ما را از حداقل این محدوده دور و به حداکثر آن نزدیک کند. اشتباه رایجی که در این خصوص رخ می دهد این است که افراد تصور می کنند هر چه مواد مورد نیاز برای رشد را بیشتر در اختیار فرزندان
شان قرار دهند موجبات بلند قدتر شدن آنها را فراهم می سازند و با همین هدف شیر، لبنیات، گوشت و میوه جات بیشتری در اختیار آنان قرار می دهند. غافل از اینکه مصرف بیش از حد این مواد نه تنها افزایش قدی را در پی نخواهد داشت بلکه با ایجاد چاقی در آنها در وضعیت ترشح هورمونی آنها تاثیر گذاشته و افزایش قد را مختل می کند. پس اگر به افزایش قد فرزندان مان علاقمندیم باید از بروز چاقی در آنها پیشگیری یا برای درمان آن اقدام کنیم. داروها و روش های موجود در بازار که با هدف افزایش قد و عمدتاً از مبادی غیر قانونی مانند شبکه های ماهواره ای یا عطاری ها عرضه می شوند نیز هیچ تاثیری در این خصوص
ندارند. عمده این داروها ترکیبات مولتی ویتامینی است که به شرط رعایت یک الگوی صحیح غذایی، بدن نیازی به مصرف آنها ندارد.
دکتر محمدرضا مهاجری، فوق تخصص غدد، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
دخترها تا ۱۷ سالگی و پسرها تا ۱۸ سالگی وقت دارند!
رشد قدی از دوران جنینی داخل رحم آغاز می شود و بعد از آن هم ادامه پیدا می کند. طوری که بعد از تولد در دو سال اول بیشترین رشد را داریم. در زمان تولد بچه ها به طور متوسط حدود ۵۰ سانتی متر قد دارند. در سال اول ۵ سانت و در سال دوم ۱۲ تا ۱۳ سانت دیگر به آن اضافه می شود. بعد از آن سرعت رشد کم می شود و تا زمان بلوغ حدوداً سالی ۶ سانتی متر به طول قد اضافه می شود. در زمان بلوغ نیز جهش رشد قد را داریم که در دخترها حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر و در پسرها حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر به طور قدشان اضافه می شود. زمان بسته شدن صفحه رشد در دخترها بین ۱۵ تا ۱۷ سالگی و در پسرها بین ۱۶ تا ۱۸ سالگی است. بعد از
بسته شدن صفحه رشد دیگر افزایش رشد قد نداریم و هر گونه تبلیغی مبنی بر افزایش قد بعد از بلوغ بیشتر شبیه به کلاهبرداری است. در کل تبلیغاتی که در مورد داروها، صندل های افزایش قد و… می شود، پایه و اساس علمی ندارند.
فرمولی برای محاسبه قد فرزندان
مهمترین مسئله در مورد رشد قدی هر فرد، ژنتیک و قد پدر و مادر اوست. افراد می توانند تا حدودی رشد قدی خود را محاسبه کنند. برای این کار باید معدل قد پدر و مادرشان را اگر پسر هستند به علاوه عدد ۵/۶ و اگر دختر هستند منهای عدد ۵/۶ کنند. عددی که به دست می آید قد حدودی آنها را نشان می دهد. ورزش نیز با طول قد ارتباط دارد اما نوع آن خیلی مهم نیست. ورزش باعثتحریک ترشح هورمون رشد و تقویت استخوان سازی و تراکم استخوان می شود؛ به خصوص ورزش هایی که در آنها وزن روی پا فشار می آورد مثل ورزش های هوازی و ورزش های پرشی، والیبال، بسکتبال و… بلند کردن موی فرزندان نیز بر رشد قد تاثیری ندارد و
این موضوع یک خرافه است.
بلوغ زودرس قد را کوتاه نگه می دارد
یکی از موارد موثر بر قد، سن بلوغ است. هر چه بلوغ زودتر اتفاق بیفتد جهش رشدی قد سریع تر خواهد بود و اگر قد کودک را در همان لحظه با همسالان خودش مقایسه کنیم می بینیم از همه بلندتر است اما وقتی صفحات رشدش بسته می شود بقیه افراد رشد می کنند و او دیگر افزایش قد پیدا نمی کند. بنابراین چنین افرادی در زمان بلوغ از بقیه بلندترند اما معمولاً در آینده نسبت به بالغین دیگر کوتاه تر خواهند بود. در بررسی بلوغ از جداول و منحنی های رشد استفاده می شود تا اگر قد فرد پایین تر از این منحنی ها باشد ارزیابی آزمایشگاهی و رادیولوژی انجام شود. برای تعیین سن استخوانی فرد معمولاً عکس مچ دست
گرفته می شود و بعد براساس سن تخمین زده می شود که آیا نیاز به درمان و به تعویق انداختن بلوغ هست یا خیر. نکته دیگر سرعت رشد است. ممکن است فرد براساس ژنتیک قد کوتاهی داشته باشد اما سرعت رشدش مناسب باشد. این افراد را ممکن است فقط تحت نظر بگیریم و تحت درمان دارویی قرار ندهیم.
چرا بچه های پرورشگاهی قد کوتاه تری دارند؟!
از دیگر مولفه های تاثیرگذار در قد فرد، بیماری ها و شیوه تغذیه است. افرادی که دچار سوءتغذیه هستند یا بیماری های گوارشی و سوء جذب دارند ممکن است قد کوتاهی پیدا کنند. وضعیت عاطفی نیز در رشد قد موثر است. دیده شده افرادی که در پرورشگاه بزرگ می شوند و از محبت خانواده به دور هستند قد کوتاه تری دارند. علاوه بر این اختلالاتی مثل کم کاری تیروئید، پرکاری غده فوق کلیوی، کمبود هورمون رشد، کم کاری غدد جنسی، عفونت های مزمن ادراری، نارسایی های مزمن کلیه، کبد، قلب و… همگی می توانند بر قد تاثیر بگذارند. در واقع قد معرف و آینه تمام نمای سلامت فرد است. پس می توان با درمان این بیماری ها
یا به تعویق انداختن بلوغ رشد قدی فرد را افزایش داد. هورمون رشد فقط تا زمانی که صفحه رشد باز است تاثیرگذار است و بعد از آن از تاثیرش کاسته می شود. از زمانی که دخترها عادت ماهانه شان شروع می شود به طور متوسط ۲ تا ۷ سانتی متر دیگر به طور قدشان اضافه می شود اما مشخص نیست این میزان ۲ سانتی متر باشد یا ۷ سانتی متر. پس قبل از بلوغ باید به پزشک مراجعه کرد و اگر لازم بود تحت درمان قرار گرفت.
دکتر علی اکبر اسماعیل جاه، جراح و متخصص ارتوپدی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
فرزندان راست قامت تربیت کنید!
دو مسئله مهم جدا از ژنتیک در رشد قدی افراد تاثیرگذارند: ورزش و تغذیه. باید سعی کنیم فرزندان مان را طوری بزرگ کنیم که در آیندده گوژپشت و خمیده نباشند و عضلات اطراف لگن شان قوی باشد. وقتی افراد را با هم مقایسه می کنیم می بینیم بعضی ها به شکل خطوط شکسته و بعضی دیگر به شکل خط صاف ایستاده اند. پس باید با استفاده از ورزش های کششی مثل بارفیکس، ژیمناستیک و شنا بدن آنها را در راستای عمودی نگه داریم. تغذیه نیز باید طوری باشد که به رشد استخوانی کمک شود. به خصوص در حوالی سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی باید رژیم افراد سرشار از کلسیم و پروتئین باشد. هیچ وقت نباید به این فکر باشیم که با هورمون
درمانی قد فرزندمان را افزایش دهیم. گرچه قبل از سن بلوغ این امکان برای گروهی خاص از بچه ها وجود دارد. آنهایی که قدشان از استاندارد طبیعی پدر و مادر خیلی کوتاه تر است با هورمون درمانی می توانند قد بلندتری داشته باشند. منتها این کار باید حداقل ۴ تا ۵ سال قبل از بلوغ انجام شود.
کفش های افزایش دهنده قد بی ارزش نیستند
کفش هایی که با عنوان افزایش دهنده قد به فروش می رسند معمولاً لاستیک کف شان خاصیت الاستیک دارد. یعنی با هر قدم این لاستیک جمع و باز می شود، مثل اینکه روی یک تشک بادی بالا و پایین بپرید. بنابراین قدرت تحرک را بالا می برند و شخص به راحتی می تواند قدم بزند. پس نوعی فعالیت فیزیکی و حرکت کششی ایجاد می کند و به اندازه یک ورزش کششی ارزش دارد. به هر حال نمی توان گفت تاثیر مستقیم روی قد دارد. فقط تحرک شخص را تسهیل می کند و کسی که به اندازه کافی تحرک دارد قدرت رشدش بیشتر خواهد بود. نکته دیگر نحوه خوابیدن است. کودکان بهتر است در حالت گوله نخوابند و عادت کنند به پشت و در یک راستا
بخوابند. همچنین باید خواب کافی داشته باشند. بدنی که برای مثال ۱۸ تا ۲۰ ساعت در بیداری به صورت عمود قرار گرفته بالاخره آسیب می بیند اما فردی که فرصت دارد برای ۶ تا ۸ ساعت بخوابد و بدنش را در حالت افقی قرار دهد، تاندون ها و عضلاتش به اندازه کافی استراحت می کنند و می توانند در ساعات بیداری عملکرد بهتری داشته باشند.
سیب سبز / شماره ۱۰۰ / نیمه اول آبان ماه ۹۲ / ستاره محمد / صفحه ۱۰۶
