روح آدمی در هنگام خواب به کجا می رود؟

سرویس مذهبیافکارنیوز- از امام جواد علیه السّلام نقل است که روزى حضرت أمیر علیه السّلام به همراهى فرزندشان حسن و سلمان فارسىّ - در حالى که به دست سلمان تکیه داده بودند - به مسجد الحرام وارد شده و جلوس فرمود، ناگاه مردى خوش سیما و خوش لباس پیش آمد و بر آن حضرت سلام کرد، سپس گفت:

اى أمیر المؤمنین، من از شما سه سؤال دارم، اگر جواب دادید دریابم که مردم درباره تو مرتکب کارى شدند که من حکم مى‏ کنم که آنان در دنیا و آخرت ایمن نخواهند بود، و اگر از عهده جواب بر نیامدى دریابم که تو با آنان برابرى.
حضرت فرمود: از هر چه مى ‏خواهى بپرس.
گفت: وقتى انسان مى‏ خسبد، روحش به کجا مى‏ رود؟ و چگونه به خاطر مى‏ آورد و فراموش مى‏ کند؟ و چگونه اولاد آدمى شبیه به عموها و دائیهاى خود مى‏ شود؟ حضرت أمیر رو به جانب امام مجتبى کرده و فرمود: اى أبا محمّد پاسخش را بده.

امام مجتبى علیه السلام فرمود: امّا در مورد اینکه انسان پس از خوابیدن روحش به کجا مى‏ رود، بدان که روح آدمى مرتبط به ریح است و ریح با هواء، تا وقتى که صاحب آن روح براى بیدارى به جنبش در آید، اگر خداى تعالى اجازه فرماید که آن روح به صاحبش برگردد، همان روح ریح را جذب نموده و آن ریح هوا را، و روح مراجعت نموده و در بدن صاحبش جاى مى‏ گیرد، و اگر خداوند اجازه بازگشت روح را به بدن صاحبش ندهد، هواء ریح را جذب مى‏ کند و ریح نیز روح را به سمت خود مى‏ کشد و روح تا وقت برانگیخته شدن در قیامت؛ به بدن صاحبش بر نمى‏ گردد.

و امّا پاسخ به آنچه درباره فراموشى و بخاطر آوردن کردى این است که: قلب انسان در جعبه و حقّه کوچکى قرار دارد، و بر آن حقّه سرپوشى نهاده شده است، اگر شخص صلوات کاملى بفرستد آن سرپوش از روى حقّه کنار رفته و قلب روشن مى ‏شود و آدمى آنچه را از یاد برده بخاطر آورد، و چنانچه صلوات بر محمّد و آل او نفرستد یا آنکه‏ صلواتش ناقص باشد آن سرپوش بر روى آن حقّه بیفتد و قلب در تاریکى مى‏ رود و انسان آنچه بیاد داشته را فراموش مى‏ کند.

و امّا جهت شباهت برخى از فرزندان به عموها و دائیها این است که هر گاه انسان با دلى آسوده و عروق و رگهایى آرام و بدنى غیر مضطرب با همسر خود نزدیکى نماید نطفه در کیسه رحم ساکن شده و فرزند شبیه به پدر و مادر خود مى‏ شود، و چنانچه عمل نزدیکى با دلى ملتهب و رگهایى ناآرام و جسمى مضطرب انجام شود در این صورت نطفه مضطرب شده و بر یکى از رگها قرار مى‏ گیرد، که اگر آن رگهاى عموها باشد شبیه عموها شده و اگر بر رگهاى دائیها قرار بگیرد شبیه ایشان مى ‏شود.

آن فرد سائل گفت: شهادت مى ‏دهم که هیچ معبودى جز اللَّه نیست همان طور که پیش از این نیز بدان گواه بودم، و اینکه محمّد رسول خدا است و در گذشته نیز بر این اعتقاد بودم، و با اشاره به حضرت أمیر گفت: گواهى مى ‏دهم که تو وصىّ و جانشین بحقّ رسول خدایى و پیوسته نیز بدان معترف بودم، - و با اشاره به حضرت مجتبى گفت:

و شهادت مى ‏دهم که تو وصىّ پدرت و جانشین اویى! و شهادت مى‏ دهم که حسین بن - على وصىّ و جانشین پدرش پس از تو است، و شهادت مى‏ دهم که علىّ بن حسین جانشین امام حسین است، و اینکه پس از او محمّد بن علىّ؛ قائم به امر علىّ بن الحسین است، و گواهى مى‏ دهم که پس از او جعفر بن محمّد جانشین محمّد بن علىّ است، و شهادت مى ‏دهم که پس از او موسى بن جعفر جانشین وى مى ‏باشد، و شهادت مى ‏دهم که پس از او علىّ بن موسى جانشین وى است، و شهادت مى ‏دهم که پس از او محمّد بن - علىّ جانشین او است، و گواهى مى‏ دهم که پس از او علىّ بن محمّد جانشین محمّد بن على است، و شهادت مى‏ دهم که پس از او حسن بن على قائم به امر علىّ بن محمّد است، و شهادت مى‏ دهم بر مردى از اولاد حسن بن على که کنیه و اسم او بر زبان رانده نشود تا اینکه امر او ظاهر شده و تمام دنیا را پس از انباشته شدن از ظلم و جور، مملوّ از قسط و داد سازد، و سلام و رحمت و برکات خداوند بر تو باد اى أمیر المؤمنین! سپس برخاست و رفت.

حضرت أمیر به امام حسن علیهما السّلام فرمود: اى أبا محمّد برو دنبالش ببین کجا مى‏ رود؟
او بدنبالش رفت ولى اثرى از او نیافته و گفت: همین که پایش را از مسجد بیرون گذاشت دیگر متوجّه نشدم به کجا رفت، و خدمت پدر رسیده و جریان را باز گفتم. آن حضرت فرمود: اى ابا محمّد آیا دریافتى او که بود؟ گفتم: خدا و رسول و أمیر المؤمنین داناترند، فرمود: او خضر(علیه السّلام) بود.

منبع:الاحتجاج-ترجمه جعفرى، ج‏۲، ص5تا7.