آسوشيتدپرس در گزارشي تفصيلي به بررسي نقش مهم درياچه اروميه در اقتصاد محلي شمال غرب ايران پرداخت و نوشت سومين درياچه بزرگ آب شور جهان در حال تبديل شدن به شورهزار است .
به گزارش فارس، آسوشیتدپرس با اشاره به این که دریاچه ارومیه سومین دریاچه بزرگ آب شور جهان به شمار می رود نوشت: افراد محلی که مسافران را با قایق بر روی این دریاچه می چرخانند می دانند که امسال دیگر نمی توانند صدها گردشگر و مسافر را با قایق برای لذت بردن از جاذبه های گردشگری دریاچه ارومیه در این دریاچه حرکت دهند.
یک فرد محلی در این باره گفت: نگاه کنید قایق گیر کرده است. قایق دیگر بیشتر از این نمی تواند حرکت کند.
وی در عین حال به کف دریاچه ارومیه اشاره می کند که مملو از نمک و شوره زار شده است.
دریاچه ارومیه زیستگاه انواع جانوران آبزی طی سالهای اخیر بیش از ۶۰ درصد منابع آبی خود را از دست داده است و به شوره زار تبدیل شده است. به اعتقاد کارشناسان محیط زیست این دریاچه طی سالهای آینده به طور کامل خشک خواهد شد. آن ها سوء مدیریت در زمینه سیاستهای آبرسانی و تخریب رودخانه های بالا دست را از مهمترین علل کاهش شدید منابع آبی دریاچه ارومیه می دانند.
بر اساس این گزارش دو سال پیش برخی مردم محلی بخش مهمی از درامد خود را از راه تور های مسافرتی برای گردشگران دریاچه ارومیه به دست می آوردند. ولی از زمانی که خشکسالی دریاچه ارومیه تشدید شده و شوری آب این دریاچه به شدت افزایش یافته است قایق ها تنها ۱۰ دقیقه قادر به حرکت در دریاچه هستند و بنا براین آن ها این شغل را به زودی از دست خواهند داد.
یک فرد محلی گفت: مسافران و گردشگران از این سفر و تور خسته کننده لذت نمی برند. مسافران باید صدها متر را از کف شوره زار دریاچه بگذرند تا به قایق برسند. بسیاری از قایق رانان قایق های خود را پارک کرده و در خانه های خود هستند.
در ماه آوربل مقامهای ارومیه فعالیت اسکله گلمانخانه را به علت کمبود شدید آب متوقف کردند. عمق آب در عمیق ترین مناطق این اسکله به کمتر از ۲ متر رسیده بود. وضعیت در اسکله های شرفخانه و اسلامی نیز به همین ترتیب بوده است.
خشکسالی دریاچه ارومیه همچنین تاثیر منفی شدیدی بر فعالیت هتلها و سایر فعالیتهای مربوط به گردشگری داشته است. از زمانی که مسافران و گردشگران داخلی و خارجی تمایل چندانی برای سفر به دریاچه ارومیه ندارند پروژه های ساخت هتل در ارومیه متوقف شده است.
علاوه بر بخش گردشگری گسترش خشکسالی دریاچه ارومیه تهدید جدی علیه کشاورزی مناطق شمال غرب ایران به شمار می رود. وزش توفان و بادهای شدید موجب انتقال نمک به مزارع کشاورزی منطقه می شود. بسیاری از کشاورزان اکنون به شدت نگران آینده زمینهای خود هستند. این زمینها طی قرن های گذشته به لحاظ تولید سیب درختی، انگور، بادام، پیاز و سیب زمینی شهرت زیادی داشته است.
مسعود محمدیان کارشناس کشاورزی در این باره گفت وزش این بادها نه تنها تاثیرات منفی زیادی بر مناطق اطراف دریاچه ارومیه خواهد داشت بلکه به کشاورزی مناطق دور تر نیز آسیبهای جدی وارد خواهد کرد.
سلمان ذاکر نماینده ارومیه در مجلس نیز هشدار داد با ادامه روند کنونی خطر سونامی شوره زار در دریاچه ارومیه به شدت رو به افزایش است.
وی افزود با خشک شدن دریاچه ارومیه در دو تا پنج سال آینده بیش از هشت تا ده میلیارد تن نمک زندگی مردم منطقه را به شدت تهدید خواهد کرد.
مسعود پزشکیان عضو شورای شهر تبریز نیز تاکید کرد دریاچه ارومیه در حال خشک شدن است ولی نه مقامهای دولتی و نه مقامهای محلی کار خاصی انحام نمی دهند.
اکنون سوال این است که این فاجعه زیست محیطی چگونه توسعه می یابد و در شرایط کنونی چه باید کرد؟ گزارشهای رسمی نشان می دهد عوامل اصلی خشکی دریاچه ارومیه خشکسالی ده سال گذشته و افزایش بیش از حد از منابع آبی رودخانه های بالا دست دریاچه ارومیه برای مصارف کشاورزی است.
نخستین هشدارها در خصوص خشک شدن دریاچه ارومیه اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی مطرح شده است. علی رغم این هشدارها دولت به ساخت ۳۵ سد بر رودخانه های بالا دست دریاچه ارومیه ادامه داد. احداثجاده بین ارومیه تبریز از روی دریاچه ارومیه نیز در این مساله بی تاثیر نبوده است. هیچ گونه مطالعات زیست محیطی در خصوص اجرای این پروژه انجام نشده و کارشناسان محیط زیست بر این باورند که احداثاین جاده موجب اختلال در روند گردش منابع آبی دریاچه ارومیه شده است.
ناصر عاق استاد دانشگاه سهند تبریز در این باره گفت کارشناسان بر این باور بودند که دوره خشکسالی ده ساله دریاچه ارومیه فرا رسیده است ولی پس از گذشت این ده سال خشکسالی همچنان ادامه یافته است.
اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی تحقیقات دانشگاهی نشان داد دریاچه ارومیه با سرنوشت مشابه دریاچه آرال در قزاقستان و ازبکستان روبرو شده است. شوروی سابق در دهه ۱۹۶۰ میلادی با اجرای پروژه های آبرسانی موجب کاهش شدید منابع آبی دریاچه آرال شد و حجم این دریاچه اکنون به کمتر از یک دهم دهه ۱۹۶۰ رسیده است.
دولت ایران در ماه آوریل برنامه سه مرحله ای را برای نجات دریاچه ارومیه اعلام کرد که شامل باروری ابرها برای افزایش بارش باران در منطقه، کاهش مصرف آب و سیستم آبیاری و افزایش عرضه آب به دریاچه ارومیه بوده است.
برخی کارشناسان این گونه اقدامات دولت ایران را تنها نوعی اقدام سمبلیک می دانند و بر این باورند که بهترین راهکار برای نجات دریاچه ارومیه در شرایط کنونی استفاده از آبهای ذخیره شده در پشت سدها است. منابع آبی رودخانه های بالا دست دریاچه ارومیه مهمترین نقش را در ادامه حیات این دریاچه خواهد داشت.
اسماعیل کهرم استاد دانشگاه آزاد تهران در این باره گفت احداثسد ها طی سالهای گذشته تاثیر منفی زیادی بر دریاچه ارومیه داشته است. سه پنجم منابع آبی دریاچه ارومیه خشک شده است و میزان شوری آب دریاچه ارومیه به ۳۵۰ میلی گرم در هر لیتر رسیده است. این رقم در دهه ۱۹۷۰ به ۸۰ میلی گرم رسیده بود.
وی افزود دولت باید اجازه دهد تا ۲۰ درصد آب سدها به دریاچه ارومیه سرازیر شود. مصطفی قنبری دبیر شورای حفاظت از دریاچه ارومیه تاکید کرد انتقال آب از دریای خزر تنها راه نجات دریاچه ارومیه خواهد بود. ولی با توجه به بعد مسافت اجرای این پروژه مستلزم هزینه های بسیار زیادی خواهد بود.
يك راننده تاكسي در اروميه از طرح دولت براي باروري ابرها ابراز رضايت مي كند و مي گويد اين تصميم خوبي است . هر شب به ابرهاي تيره اي كه مي آيد نگاه مي كنم و به خانواده ام مي گويم به زودي باران خواهد باريد . البته يك روزنامه نگار بر اين باور است كه طرح باروري ابرها كه از سوي دولت مطرح شده بيشتر شبيه يك نمايش است و بارش بارانهاي اخير نيز بيشتر فصلي و موسمي بوده است .