امروزه بر اساس نظر تمامی کارشناسان، چین در حال قبضه کردن بازار کشورهای مختلف چه اروپایی، آمریکایی و آسیایی است و با توجه به نیروی کار ارزان، تولید انبوه کالا و استفاده ازتکنولوزی، تبدیل به مرکز تولید کالا در دنیا شده و اکثریت کشورها میزبان این کالاها شده اند و قادر به رقابت با آنها نیستند.

به گزارش برنا، در این میان ایران نیز جدا از این مقوله نیست و همانند سایر کشورها مقصد کالاهای صادراتی از چین شده است.

با نگاهی به روابط اقتصادی ایران و چین متوجه می شویم روابط دو کشور به طور کلی به دو بخش قبل از انقلاب و پس از انقلاب تقسیم می‌شود. قبل از انقلاب، با توجه به اینکه ایران بیشتر از منظر اقتصادی وابسته و در ارتباط با غرب بود و مراودات زیادی هم با کشورهای اروپایی و آمریکا داشت؛ و روابط با چین بسیار پایین و در حد ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار بود، اما پس از انقلاب، به‌خاطر برخی مسایل سیاسی حاکم بر جهان همکاری و رابطه دو کشور بیش از پیش توسعه یافت به طوری که در سال ۲۰۱۱حجم مبادلات تجاری دو کشور به رقم ۳۰ میلیارد دلار رسیده و در این میان کالاهای چینی نقش زیادی ایفا می کنند و امروزه با گذر از خیابان و بازار شاهد حضور انواع و اقسام کالاهای چینی از گوشی تلفن همراه گرفته تا کیف و کفش، کارد، وسایل آشپزخانه، پوشاک، مداد و پاک کن، دفتر مشق دانش آموزان، انواع محصولات کشاورزی و صنعتی … هستیم و به نوعی کالاهای چینی سرتا پای ما را فرا گرفته و موجب گلایه‌های فراوان تولید کنندگان داخلی شده است، اما علی رغم اینکه چین اولین کشور هدف صادراتی ما محسوب شده و بیشترین صادرات ایران به این کشور صورت می گیرد اما باز هم تراز تجاری ما با این کشور منفی است، اما سوالی که ذهن همه را به خود مشغول می کند این است که چگونه کالاهای چینی بازار ایران را به تسخیر خود در آورده و تولیدکنندگان کشور را با مشکل مواجه کرده اند.

دلایل هجوم کالاهای چینی به بازار ایران
" مجید رضا حریری " نایب رییس اتاق ایران و چین گفت‌و‌گو با برنا با بیان اینکه موافق این موضوع نیستم و کالاهای چینی بازار ایران را تسخیر نکرده اند، اظهار داشت: چین اولین کشور صادر کننده به ایران نیست، اما در مقابل بیشترین صادرات ایران مربوط به کشور چین است.

وی با اشاره به آمار ۳ماهه اول ۲۰۱۱ تجارت ایران و چین، گفت: در این مدت نسبت مبادله تجاری ۲ کشور ۳۰ به ۷۰ بوده، بدین معنی که ۳۰ درصد واردات صورت گرفته، اما در مقابل ۷۰ درصد صادرات به چین انجام شده است.

حریری خاطر نشان کرد: به دلیل اینکه مراودات تجاری ما با بسیاری از کشورها قطع یا محدود شده، بنابراین باید به دنبال جایگزین برای تامین نیازهای خود باشیم.

در همین رابطه " سید حمید حسینی " عضو اتاق تهران نیز به برنا گفت: هجوم، کالاهای چینی مختص به ایران نیست و این کشور به خاطر دست‌کاری در نرخ ارز، تولید در مقیاس وسیع، دستمزد پایین کارگر و استفاده از تکنولوژی روز تبدیل به کارخانه تولید در دنیا شده و به دلیل داشتن قیمت پایین کالاهای آن، می توانند در دنیا رقابت کنند و با هیچ تکنیک بازار یابی هم نمی توان با آن‌ها مقابله کرد و با توجه به اینکه نتوانستیم بازار را از نظر قاچاق و سایر موارد کنترل کنیم مسلم است که بازار را تسخیر می کنند.

اما با تمام مواردی که ذکر شد این سوال مطرح می شود که آیا در تولید کالاهای مانند کفش و پوشاک که در کشور مزیت داریم و یا در کالاهایی مانند کارد آشپزخانه، سوزن دوزندگی و پاک کن نیز نیاز به واردات وجود دارد.

" حریری " که عضو اتاق تهران نیز هست در این باره معتقد است: تا کالایی مود نیاز بازار نباشد و مشتری نداشته باشد هیچ تاجری اقدام به واردات آن نمی کند.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه عمده بازار مصرف کفش کشور از تولیدات داخلی است اما نمونه چینی نیز به خاطر اینکه انبوه تولید می شود و قیمت آن ارزان است در بازار وجود دارد.

" حمید حسینی " نیز معتقد است برای حفظ تولیداتی که در کشور مزیت داریم باید از طرف دولت حمایت شوند.

وی، که عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرا ت پوشاک نیز است، از پوشاک به‌ عنوان یکی از کالاهای دارای مزیت در کشور نام می برد و می گوید: بازار پوشاک متعلق به تولید کنندگان داخلی است و دولت باید با ایجاد تقاضا برای تولید داخل از این صنعت حمایت کند، کاری که چین آن را انجام داده و متاسفانه ما انجام نداده ایم.

کالاهای چینی بی کیفیت!
اما اگر از تمام این موارد بگذریم، یکی از ایراداتی که به کالای چینی وارد می شود؛ بی کیفیت بودن این کالاها است که بسیاری از مردم و رسانه‌‌ها آن را بیان می کنند و گفته می شود تجار ایرانی آنان را وارد می کنند، اما به راستی آیا تمام کالاهای چینی بی کیفیت هستند.

" حمید حسینی " در پاسخ به این سوال می گوید: چینی ها در ابتدا برای اینکه بتوانند بازار را به دست بگیرند کمیت را افزایش می دهند و رقبا را از صحنه خارج می کنند و پس از آن به مرور زمان بر کیفیت کالاهای خود می افزایند، سیاستی که ژاپنی‌ها در گذشته آن را دنبال می کردند.

اما دیگر عضو اتاق بازرگانی تهران نظری مخالف در این زمینه دارد، حریری تاکید می کند: همه کالاهای چینی بی کیفیت نیستند، اما معتقدم در بازار کشور؛ کالاهای بی کیفیت چه از چین و یا سایر کشورها نیز وجود دارد.

وی ادامه داد: کالاهای که از مبادی قانونی وارد می شوند، مشمول استاندارهای رایج هستند و اگر کالای بی کیفیت از این مبادی وارد شود باید مراجع ذیربط آن پاسخگو باشند، اما اگر از مبادی قاچاق وارد می شود موضوع متفاوت خواهد بود.

دامپینگ دلیل ارزانی کالاهای چینی!
اما دراین بین سوالی که ذهن مصرف کنندگان را به خود مشغول می کند قیمت کالاهای چینی است که در مقابل تولیدات داخلی با قیمت پایین تر به فروش می رسند، سوالی که البته برخی کارشناسان آن را مربوط به نیروی کار ارزان می دانند و عده ای نیز اعتقاد بر استفاده از دامپینگ توسط کشورچین دارند تا از این طریق رقبا از بازار حذف کنند.

امری که نایب رییس اتاق ایران و چین هیچ اعتقادی به آن ندارد، حریری دراین باره می گوید: به دلیل اینکه چین عضو WTO است، نمی تواند این کار را انجام دهد و کلیه قوانین ضد دامپینگ بر آن حاکم است.

اما عضو هیات رییسه اتاق تهران نظری مخالف درباره دامپینگ از سوی چینی ها دارد، حسینی معتقد است بدون شک دولت چین بر روی نرخ ارز خود دامپینگ انجام می دهد وهمه کشورهای دنیا به این جمع بندی رسیده اند.

وی افزود: چگونه ممکن است قیمت کالاهای تمام شده ارزان‌تر از قیمت مواد اولیه باشد.

" حمید صافدل " معاون وزیر بازرگانی نیز در پاسخ به اینکه آیا کالاهای چینی از دامپینگ برای ورود به کشور استفاده می کنند، گفت: دامپینگ در سطح تمام کشورها می تواند مطرح باشد و در حال حاضر نیز بیشترین ادعای که در مورد دامپینگ وجود دارد علیه کالاهای چینی است البته ما نیز تنظیم مواد و مقررات ضد دامپینگ را نهایی کردیم، اما این موضوع فقط در مورد کالاهایی که از مبادی رسمی وارد می شوند صدق می کند و کالایی که به صورت قاچاق وارد می شوند جزو این مقوله قرار نمی گیرد.

با تمامی این تفاسیر آیا در کشوری با این عظمت و داشتن منابع عظیم انسانی و طبیعی قادر به تولید کالاهایی مانند سوزن دوزندگی، شیلنگ، کارد، جارو، واکس کفش، سنگ پا، کفش، پاک کن، دفتر مشق، سنگ مرمر و سس گوجه فرنگی نیستیم و باید تمام این کالاها از چین وارد شود.

این در حالیست که به عنوان نمونه ایران از نظر ذخایر و تولید سنگ مرمر یکی از کشورهای مطرح دنیاست و می توان با مدیریت آن هم نیاز داخل را برطرف کرد و هم صادرات داشت.