به گزارشافکارنیوز،منظور از خلافت اسلامى داعش، یکى شدن مرزهاى کشورهاى اسلامى و نظام اقتصاى مشترک با پول واحد است. بر اساس گفته هاى شیوخ سلفى، خلیفه این دولت به راستى باید خلیفه حاکم بر زمین به معنى کامل کلمه باشد نه به عنوان خلیفه ى حکومت موقت که مدت زمانى زمان امور به وى سپرده شده است. العدنانى در سخنان خود همچنین از آزادى اسرا، تعیین والیان، جمع آورى مالیات و نشر علوم دینى به عنوان اقدامات آغازین خلافت اسلامى اشاره کرده است.
عنوان «اهل حل و عقد» که در بیانیه داعش در مسیر تشکیل خلافت اسلامى به آن اشاره شده، یادآور همان شورایى است که بلافاصله پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و در حالىکه اصحاب وفادار ایشان مشغول تدفین آن حضرت بودند، تشکیل شد و در آن افرادى گرد هم آمدند و برخلاف آنچه خدا و رسول از پیش تعیین کرده بودند، به انتخاب خود خلیفه اى برگزیدند و به اجبار از دیگران هم براى او بیعت گرفتند.
اگر اعلامیه هاى نخستین ابوبکر بغدادى را مرور کنیم درمى یابیم که او در تمام اعلامیه هاى خود نگاهى داشته که خود را اینگونه معرفى کند «ابوبکر البغدادى القریشى الحسینى البدرى»، این رویکرد بیانى و خطابى از طرف این شخصیت، مؤید این است که در نگرش و جهان بینى اش، مسؤولیت و مأموریتى وراى تحولات سیاسى منطقه را در نظر داشته است.
وى وقتى خودش را «بغدادى» معرفى مى کند یعنى آغاز دوران خلافتى را در نظر دارد که بلاد رافدین یا عراق مرکزیتش بوده است و این همان نوعى بازگرداندن قلمرو دوران خلافت عباسى است. «قریشى» بودن را هم به این دلیل برگزیده که دریافته بوده ارتباط و نَسب براى دنیاى اسلام خیلى مهم است، لذا بدین وسیله مفهومى را مطرح مى کند تا بتواند خودش را به خاندان شرفاى مکه یعنى حافظان حرمین شریفین در مکه و مدینه متصل کند و از این راه طرح خلافت خود را مشروعیت بخشد.
«حسینى» را هم با نظرداشت بدین مطرح کرده که دریافته بوده در آغاز کار در عراق که داراى جمعیت بسیار زیاد شیعه است، نمى تواند بدون انتساب به یک شخصیت نمادین حرکتى را داشته باشد. در واقع او کوشیده تا در آغاز کار همه ظرفیت شیعه را به تقابل نخواند و از این مسیر بتواند در منطقه شامات با عقبه حضور کم هزینه در عراق به اهدافى دست یابد که متأسفانه با استفاده از این ترفندها عملاً موفق نیز شد و توانست به عنوان یک قوه مؤثر در موضوع سوریه از یک سال پیش وارد عمل شود. لذا از اینجا است که با نگاهى به گذشته این جریان و بیانات ابوبکر بغدادى متوجه مى شویم که او از ابتدا نگاهى
خلافتى داشته است. بنابراین امروز این تغییر ماهیت و شکل بر اساس یک تصمیم آنى و ناگهانى گرفته نشده است.
چه الزاماتى وجود داشته تا در این مقطع زمانى داعش این تصمیم را بگیرد؟ اولین دلیل، درگیرى است که بین نیروهاى وابسته به داعش و ارتش عراق بعد از سقوط موصل به وجود آمد. کمیت نیروهاى داعش محدود بود. این گروه در بهترین حالت بین ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر بوده اند. این کمیت در درگیرى با یک ارتش منسجم در یک دوره طولانى به تنهایى نمى تواند مقاومت کند پس ضرورت دارد که یارگیرى صورت بگیرد. براى این یارگیرى اطلاق عنوان «عراق و شام» اسباب زحمت شده بود چراکه این به معناى آن است که نیروهاى آزادى که تحت تعلیمات و القائات جریانات تکفیرى و الحادى القاعده و وهابى قرار گرفته اند، یا
افراد سرخورده اى که از طریقه اى مجازى و سایتهاى اینترنتى مورد آموزش قرار گرفته بودند و قلمرو جهاد را همه عالم مى دانستند نه یک جغرافیاى مشخص سیاسى چون عراق و شام، را بتواند جذب نماید. در واقع با انتخاب این عنوان دیگر هیچ محدودیتى وجود ندارد که کسى در مالزى، فیلیپین و حتى شمال و مرکز آفریقا با تعلقات تکفیرى، سلفى و وهابى به این گروه بپیوندد.
همه این افراد که احساس مسؤولیت نمى کردند براى «عراق و شام» بجنگند، حالا تصور یک جهاد بزرگ براى ایجاد خلافت را با منطق آموزه هاى سنتى خود نزدیکتر مى بینند. جریان داعش مى تواند جمع کثیرى از افراد را از منتهى الیه مشرق دنیاى اسلام تا اقصاى مغرب دنیاى اسلام به دور خود جمع کند. به این ترتیب مى تواند نیروهاى خود را بازسازى کند و از آنها استفاده کند. این وضعیت یعنى داعش در توان بسیج نیرو دچار یک مشکل تازه شده است، لذا تأخیر و تعلل در مواجهه با آن و ارزیابى طرحهاى سیاسى و روشهاى مبارزاتى منجر خواهد شد تا ارتش ناپیداى وهابیان تندرو و افراطیون خشن به یکباره در
پشت او جمع گردند.
با توجه به اطلاعاتى که به دست آمده، این گروه در زمانى که موصل را گرفته است نزدیک به یک میلیارد دلار پول نقد داشته و بعد از موصل هم مبالغ بسیار زیادى به دست این گروه رسیده است. بنابراین همکارى با داعش یا این خلافت خودخوانده براى برخى، جذابیت اقتصادى هم دارد. از این زاویه است که داعش افراد ماجراجو را به سمت خود جذب کرده و از آنها استفاده می کند. طبیعتاً براى اینکار باید پوشش جهانى ترى در نظر مى گرفت که «خلافت» به داعش این ویژگى و فرصت را داد. عامل دوم هم سرخوردگى ناشى از سقوط جریان «اخوان المسلمین» در مصر و از هم پاشیدگى شبکه اخوانى بود.
جوانان بسیارى در محیطهاى عربى و کشورهاى منطقه خاورمیانه که دانش تاریخى، شناخت درباره روندهاى مبارزاتى، بیدارى اسلامى و تحولات سیاسى دنیاى خود ندارند اما در تحولات یک سال اخیر مصر یعنى روى کار آمدن دولت جدید و شکست «مرسى» به هیجان آمده بودند و حالا نیروى آزادى محسوب مى شدند و بعد هم با سقوط مرسى سرخورده شدند، براى پیوستن به داعش ترغیب مى شوند و به این ترتیب ابوبکر بغدادى از پتانسیل آنها هم براى خلافت خود و براى جا انداختن نقش خود استفاده مى کند.
بدون شک اعلام خلافت داعش، تلاشى براى قراردادن تمام گروهکهاى سلفى - تکفیرى در یک عمل انجام شده است همانگونه که در بیانیه داعش خطاب به دیگر گروههاى تروریستى آمده است: «شرعیت گروه شما باطل شد، هیچکدام از شما بدون بیعت با بغدادى اجازه شرعى ادامه زندگى ندارید؛ پیروزى جز با وجود گروههایى مانند شما به تأخیر نمى افتد زیرا گروههاى شما دلیل تفرقه است.»
با همین پدیده تبدیل «دولت اسلامى عراق و شام» به «خلافت اسلامى»، شاهد اخبارى هستیم که در سوریه بخشهایى از جبهه النصره هم از آن منشعب شده و به شبکه داعش پیوسته اند. این تمایل براى پیوستن به داعش بخشى ریشه در مباحثاعتقادى و فکرى دارد و بخش دیگرى هم ریشه در منافع مالى. مسلماً جریانى که چند صد میلیون دلار منابع مالى در اختیار دارد و تسلیحات زیادى هم در دسترس دارد همچنین مورد حمایت اطلاعاتى قرار مى گیرد به طورى که قدرت انجام عملیات در محیطهاى کاملاً دشوار صحرایى را دارد، حتماً براى افراد ماجراجو سهیم شدن در این منافع مالى جذابیت دارد.
داعشى ها مى گویند ما مرزهاى «سایکس - پیکو» را شکسته ایم و اعلام خلافت اسلامى کرده ایم. موافقتنامه «سایکس پیکو» توافقى سرى میان بریتانیاى کبیر و فرانسه بود که در ماه مه ۱۹۱۶ در خلال جنگ جهانى اول و با هدایت روسیه براى تقسیم امپراتورى عثمانى منعقد شد. این توافقنامه به تقسیم سوریه، عراق، لبنان و فلسطین میان فرانسه و انگلیس منجر شد. این مناطق قبل از آن تحت کنترل ترکهاى عثمانى بودند. این توافقنامه نامش را از سر مارک سایکس بریتانیایى و فرانسوا ژرژ پیکوى فرانسوى گرفته است.
در این میان، بغدادى مى خواهد دولتى که ۹۰ سال پیش به دست آتاتورک سرنگون شده بود را احیا کند، هزاران نفر از تروریستهاى داعش اینگونه مرزهاى سایکس - پیکو را شکستند و دولتى را اعلام کردند که ادعاى خلافت بر تمام مسلمانان زمین را دارد.
