روزهای پایانی تابستان امسال آبستن تحولات اقتصادی بزرگی است و کشور به زمانی که دولت برای هدفمند کردن یارنه‌ها وعده کرده بود، نزدیک می شود، طرحی که به زعم تمامی کارشناسان اقتصادی از هر طیف و جهت مهمترین پروژه اقتصادی کشور طی ۳۰ سال گذشته بوده و شرط اصلی موفقیت آن بیش از هر عامل دیگری در گرو پذیرش جامعه و همراهی مردم خواهد بود، بر این اساس اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها نه تنها مستلزم اطلاع رسانی و آگاهی تمام اقشار جامعه از تصمیمات، تدابیر دولت و پاسخگویی سریع و به موقع به ابهامات مطرح است که نیازمند فرهنگ سازی برای تغییر الگوی مصرف جامعه خواهد بود.

*دایره اطلاع رسانی هر روز تنگ تر می‌شود

به گزارش فارس، شاید بر همین اساس نیز بلافاصله پس از اعلام تصمیم دولت برای اجرای طرح ۷ محوری طرح تحول اقتصادی و در راس همه هدفمندی یارانه‌ها محمدرضا فرزین به عنوان سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی دولت معرفی شد و با تعامل خوب سخنگو و رسانه‌ها مراحل ارایه لایحه دولت به مجلس و مراحل تصویب قانون با اطلاع رسانی گسترده و لحظه به لحظه و تعامل موثر و دوسویه مجلس از یک سو و رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی به سرانجام رسید. دوره ای که پیگیری‌های خبری هر روز رسانه ها نقش به سزایی را در اطلاع رسانی و آگاهی مردم و فعالان اقتصادی از چشم اندازهای روند اجرای طرح بازی کرد، اما این روند دیری نپایید، زیرا با ورود دولت به مرحله اجرایی کار دایره اطلاع رسانی دولت روز به روز محدود تر شد به گونه‌ای که اکنون در آستانه مهرماه و زمان کلید خوردن اجرای هدفمندی با " واریز یارانه نقدی " با اظهار نظرهای مختلفی از سوی مسئولان مواجهیم.

*ابهامات واریز یارانه نقدی در مهرماه

رئیس جمهور طی روزهای گذشته در حالی عازم نیویوریک شد، که رسانه‌ها به نقل از وی از واریز یارانه های نقدی به حساب های اعلام شده از سوی سرپرست خانوارها در اول مهرماه خبر دادند و حتی اعلام شد میزان یارانه نقدی افراد خانوار به زودی توسط رئیس جمهور اعلام می شود.
بهروز مرادی رئیس سازمان تازه تاسیس هدفمندی یارانه‌ها طی دو هفته اخیر در دو نوبت اعلام کرد، یارانه‌های نقدی همزمان با آغاز مهرماه در حساب سرپرست خانوار خواهد بود، مرادی در نخستین اظهار نظر خود در ۱۶ شهریورماه اعلام کرد: اجرای قانون قطعی است و ابتدای مهر مبالغ یارانه به حساب‌ها واریز شده و همبستگی بین زمان اجرا و تغییر قیمت حامل‌ها وجود ندارد، زمان دقیق پرداخت آن به روز توسط کارگروه تحول اقتصادی مشخص و زمان برداشت از حساب‌ها نیز مصوبه کارگروه تحول اقتصادی است.
مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها پیرو اظهار نظر قبلی خود یکشنبه هفته جاری یعنی ۲۷ شهریور نیز از واریز اولین قسط یارانه نقدی به حساب مردم تا چند روز آینده خبر داد.
این در حالی است که دبیرخانه اطلاع رسانی یارانه ها دیروز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد یارانه‌های نقدی در مهرماه - و نه لزوماً اول مهر - به حساب سرپرست خانوارها واریز و پس از اصلاح قیمت حاملهای مورد نظر قابل برداشت خواهد بود.
در همین زمان نیز محمدرضا میرتاج الدینی معاون امور مجلس رئیس جمهوری اعلام کرد محدوده اجرایی شدن قانون هدفمندسازی یارانه‌ها " مهر ماه " خواهد بود.
اخبار منتشره در روزهای اخیر حاکی از واریز یارانه نقدی به حساب خانوارها در آغاز مهرماه و اعلام رقم یارانه بزودی توسط رئیس جمهوری و در همان محدوده زمانی است، این در حالی است که رئیس جمهور تا روز شنبه از سفر سازمان ملل مراجعت نکرده و بنابراین بعید است در این زمان نیز یارانه‌ای به حسابهای سرپرست خانوار واریز و طبیعتا اعلام شود.

*تکذیب؛ کارکرد دبیرخانه اطلاع رسانی هدفمندی یارانه‌ها

ابهامات " زمان " واریز یارانه نقدی تنها یکی از تناقضاتی است که در اطلاع رسانی طرح بزرگ و مهم هدفمندی یارانه‌ها طی روزها و هفته‌های مشاهده شده است. با نزدیک شدن به موعد اجرای طرح گمانه زنی درباره چند و چون اجرای طرح مانند قیمت سوخت و نحوه هدفمندی آن، میزان یارانه نقدی و زمان اجرا از سوی رسانه‌ها، کارشناسان و نمایندگان مجلس آغاز شده است، این در حالی است که دبیرخانه اطلاع رسانی هدفمندی یارانه‌ها که از ۳۱ مردادماه سال جاری فعالیت خود را رسماً اعلام کرده است، در دوره یک ماهه کاری خود تنها اقدام به صدور ۴ اطلاعیه کرده که آن نیز کمتر در راستای اطلاع رسانی و فرهنگ سازی و عمدتا تکذیب اخبار و گمانه زنیهای منتشره توسط رسانه ها بوده است.
انتشار اخبار " آزاد سازی بنزین با نرخ ۶۷۰ تومان " و " بررسی دو سناریوی فروش بنزین آزاد با نرخ ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد ۸۰۰ تومانی همراه با ارایه سهمیه " خبرهایی بود که هر دو بلافاصله با واکنش سخنگوی کارگروه طرح تحول و دبیرخانه اطلاع رسانی مواجه شد.
محمدرضا فرزین در واکنش به خبر خبرگزاریها مبنی بر نهایی شدن سناریوهای قیمت بنزین، با شدت تاکید کرد: این خبرها از اساس اشتباه بوده و اعداد و ارقام به کار رفته در این خبر کذب محض است.
پس از آن نیز گمانه زنی درباره میزان یارانه نقدی ۲۴ تا ۴۴ هزار تومانی با واکنش کارگروه اطلاع رسانی مواجه شد و دبیرخانه مربوطه با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: برآوردها و گزارش های مذکور نه تنها رسمی نبوده و تصمیم کارگروه تحولات اقتصادی نیست بلکه فاقد اعتبار و سندیت علمی و محاسباتی نیز می‌باشد.
در همی رابطه میرتاج‌الدینی نیز با اشاره به اعداد و ارقامی که اخیرا درباره میزان یارانه‌های نقدی اعلام شده است، عنوان کرد: تاکنون میزان یارانه‌های نقدی از سوی کارگروه تحول اقتصادی دولت اعلام نشده است.
معاون پارلمانی رئیس جمهور اعداد و ارقامی که برخی رسانه‌ها در خصوص یارانه‌های واریزی به حساب سرپرستان خانوار اعلام می‌کنند را " گمانه‌زنی‌های افراد " دانست و گفت: میزان دقیق یارانه‌های نقدی تاکنون مشخص نشده است.
در این میان رئیس سازمان جدید التاسیس هدفمندی یارانه ‌ها نیز در تازه ترین اظهار نظر تکاپو برای اطلاع از کم و کیف یارانه نقدی را بی‌دلیل دانست و گفت: مردم با واریز یارانه نقدی به میزان آن پی خواهند برد.
مسئولان دولتی در تازه‌ترین واکنش نیز گمانه‌زنی‌ها درباره تاخیر یک ماهه هدفمندی یارانه ها را زیر سوال بردند و " اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بدون تأخیر و طبق برنامه زمانبندی شده " را مورد تاکید قرار دادند.

*درخواست عاجزانه به جای اطلاع رسانی شفاف

دبیرخانه اطلاع رسانی هدفمندی یارانه ‌ها در اطلاعیه‌ شماره ۴ خود یعنی آخرین اطلاعیه صادره که روز گذشته و در تکذیب گمانه زنیها منشر کرد از تمامی رسانه‌های گروهی خواست از انتشار اخبار و شایعات غیر موثق و غیر رسمی خودداری کرده و دولت و مردم را در جهت اجرای هر چه بهتر قانون یاری رسانند.
حال آنکه این پرسش مطرح است این دبیرخانه از زمان فعالیت خود چه اقداماتی در جهت اطلاع رسانی و فرهنگ سازی اجرای طرحی با ابعاد و آثار گسترده هدفمند کردن یارانه‌ها انجام داده و اساساً سخنگوی کارگروه و دبیرخانه تا چه حد پاسخگوی سوالات مطرح برای جلوگیری از ایجاد جو شایعه و گمانه زنی بوده اند.
در آخرین مهلت اعلام شماره حساب خانوارها برای زوجهای جوان و یا حوادثی چون فوت، تولد و طلاق مردم با مشکلات متعددی برای ثبت شماره حساب خود مواجه شدند که پیگیریهای خبرنگار فارس برای کسب اطلاع از روابط عمومی و دبیرخانه به جایی نرسید و پس از انتشار گزارش انتقادی فارس در این باره شماره تماسی برای پاسخگویی به سوالات مردم اعلام شد.
ضعف اطلاع رسانی طرح هدفمندی نه تنها سبب وجود ابهام برای مردم آنهم در آستانه اجرای طرح شده که شب گذشته دست آویز گزارش مغرضانه تلوزیون بی ‌بی سی فارسی شد و مجری برنامه بدون اشاره به دلایل صحیح سیاست اتخاذی دولت با لحنی پرسش برانگیز اعلام کرد " یارانه نقدی در حالی مهرماه به حساب خانوارها واریز می‌شود که مسئولان دولتی در ایران اعلام می‌کنند امکان برداشت آن فعلا وجود ندارد ".! پس از آن نیز توسط گزارشگر بی بی سی فارسی و اظهارات کارشناس اقتصادی غرب نشین آن زوایای طرح دولت از ابعاد مختلف یکسویه به چالش کشیده شد.
تردیدی نیست که طرح برخی از ابعاد و جزییات هدفمندی مانند " زمان اجرای طرح " قابل بیان و اعلام نباشد، اما سیاستهای کاملا بسته اطلاع رسانی نیز چشم اندازی مبهم از آینده نه چندان دور را پیش روی مردم و فعالان اقتصادی ترسیم کرده است، این در حالی است که بدون تردید با یک برنامه اطلاع رسانی مدبرانه می‌توان به بخش قابل توجهی از ابهامات پاسخ گفت، از حجم بسیاری از نگرانیها کاست و در عین حال امکان به دست گرفتن ابتکار اطلاع رسانی از آنسوی مرزها و در خلاف منافع ملی و همچنین اجازه به چالش کشیده شدن طرحی با حساسیت هدفمندی یارانه‌‌ها را از رسانه‌های مغرض سلب کرد.
به نظر می‌رسد اجرای هدفمندی یارانه‌ها نیازمند اطلاع رسانی لحظه به لحظه از سوی تمامی رسانه‌ها و به خصوص صدا و سیما است، اگر می‌توان با ساخت تراکتهای میان برنامه، کوتاه و ساده انیمیشن مردم را برای صرفه جویی در آب و برق همراه کرد، چرا نباید الزامات هدفمندی یارانه‌‌ها و پیام‌های این طرح مهم را به این شکل و در قالبهای دیگر مانند فیلم و سریال به جامعه منتقل کرد که این مساله اطلاع رسانی هدفمندی یارانه ها را از قالبهای خشک میزگرد و مصاحبه هم خارج می کند.
اطلاع رسانی شفاف توفیقی است که تا کنون در لوای اطلاع رسانی بعضاً متناقض و قطره چکانی حاصل نشده و زمینه ساز نگرانی از واکنش‌های احتمالی نسبت به آثار احتمالی طرح هدفمندی یارانه هاست، آنهم در حالی که رسانه‌های غرب نشین با تمام قوا برای استفاده از نقاط ضعف و دامن زدن به چالشهای طرح وارد گود شده‌اند.