به گزارشافکارخبر،توفان شدید همراه با گرد و خاک شدید طی دو روز گذشته موجب اخلال در زندگی بسیاری از مردم ساکن در نیمه شمالی استان شد، به طوری که جدای از تعطیلی تمامی ادارات شهرستان های زابل، هیرمند، زهک، هامون و نیمروز، غلظت گرد و خاک تا شامگاه یکشنبه به ۳۹ برابر حد مجاز رساند.

هجوم مردم به دلیل ابتلا به بیماری های تنفسی و چشمی به درمانگاه ها و مراکز بیمارستانی، محبوس شدن مردم در خانه های روستایی حاشیه هامون و هیرمند و کاهش شعاع دید به کمتر از ۱۰۰ متر و اخلال در تردد وسایط نقلیه در طی ۴۰ ساعت گذشته از جمله مشکلاتی است که بسیاری از مردم سیستان را با مشکل جدی مواجه کرده است.

* صیادانی که صید طبیعت شدند

جامعه صیادی سیستان که با جمعیت بیش از ده ها هزار صیاد، روزگاری از سفره پر برکت هامون نان برای خانواده خود صید می‌کرد در حال حاضر به دلیل خشکیدگی تالاب خود صید طبیعت شده است و موجب شده تا بیش از ۵ هزار خانواده خودکفا به مهاجرت و آوارگی در شهرهای شمالی ایران تن دهند و در لیست خانواده های نیازمند کمیته امداد جای گیرند.

صیادان سیستانی مدت مدیدی است که در تور مشکلات گرفتار آمده اند و دیگر نانی بر قلاب آنها به چنگ نمی افتد و لذا مشاغل جدیدی از جمله کارگری، بنزین فروشی و دست فروشی در کنار خیابان ها را پیشه خود کرده اند.

دریاچه هامون که روزگاری ۴۴ هزار تن صید را به سفره های ایرانیان گسیل می داشت در حال حاضر در حسرت قطره ای آب برای تنفس ماهیان بر جای مانده بر بستر خود است.

* ضرورت تشکیل ستاد بحران

در همین رابطه نماینده مردم سیستان ظهر روز یکشنبه در تذکر مطرح شده در صحن علنی مجلس خطاب به معاون رئیس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: چگونه است که واقعیت های هامون دیده نمی شود.

دکتر حلیمه عالی ظهر اظهار داشت: «ای کاش درصدی از توجه دریاچه ارومیه به سمت هامون نیز سوق پیدا می کرد که امروزه شاهد لبان ترک خورده اش نبودیم.»

وی افزود: «۱۸ سال است که هامون خشکیده و هر روز خاک ها و هوای آلوده مهمان ریه ها مردم است، ریه هایمان از میزان غلظت آلاینده ها خشکید، پس چگونه است که اعلام می کنند هفت ماهه که در بخش اعظم هامون آب است.»

* حقوق مردم سیستان پوشالی است

سید باقر حسینی دیگر نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی از بی توجهی مسئولان محیط زیست و وزارت بهداشت به آلودگی هوای اخیر سیستان انتقاد کرد.

عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه دولت اقدامات جدی در تثبیت شن های روان داشته باشد، گفت: اما متاسفانه شاهدیم که هیچ اقدامی از سوی مسئولان استانی و شهرستانی برای رفع آلایندگی در خطه سیستان انجام نداده اند.

وی تاکید کرد: چه کسی پاسخگوی این تبعیضات ناروا و نبود امکانات عادلانه برای مردمان سیستان است، از روز گذشته تاکنون میزان آلایندگی در سیستان به حدود شش هزار میکروگرم در متر مکعب است که ۱۲ برابر حد بحرانی و نزدیک به ۴۰ برابر حد مجاز است.

نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه هیچ اقدامی از سوی مسئولان استان در راستای برخورد با افزایش آلایندگی انجام نشده و نه سازمان حفاظت محیط زیست برای ثبت شن های روان اقدام کردند و نه مسئولان بهداشت و درمان برای رفع مشکلات بهداشتی مردم این استان عملکرد مثبتی داشتند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر سیستان به دلیل توفان های شن، خشکسالی ۱۸ ساله اخیر و ریزگردها رتبه اول در بیماری های تنفسی مثل آسم و سل را دارا است، اما مسئولان استان بعضا مشاهده می کنیم که حاضر نیستند که ادارات را تعطیل کنند، نمونه ای که دیروز به طور کامل مشهود بود.

* نمک بر زخم هامون / ریزگردها ۱۹۰ نفر را راهی بیمارستان کرد

مدیر کل ستاد بحران سیستان و بلوچستان گفت: توفان شن در شمال استان تاکنون ۱۰۹ شهروند منطقه را به دلیل مشکلات تنفسی روانه بیمارستان کرده است.

رضا اربابی افزود: هم اینک سرعت وزش باد در شمال استان از ۸۳ کیلومترصبح امروز به۸۶ کیلومتر بر ساعت رسیده که این پدیده میزان غلظت ذرات معلق در هوای منطقه را به پنج هزار و ۹۰۳ میکروگرم بر متر مکعب رسانده که این مقدار ۳۹برابر شرایط سالم و ۱۲ برابر حد بحران است.

وی بیان کرد: ۱۵ تیم امدادی با ۱۳۷ امدادگر در مناطق توفانی و بحرانی سیستان مستقر هستند و از صبح تاکنون نیز ۵۵ هزار ماسک رایگان به منظور حفظ سلامتی مردم توزیع شد.

مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان افزود: اکنون ۲۰ تیم راهداری، ۱۰ تیم پلیس راه، ۱۰ تیم اتفافات برق، ۱۰ تیم آب و فاضلاب روستائی، ۸ تیم آب و فاضلاب شهری در منطقه سیستان مستقر هستند.

وی تاکید کرد: با توجه به شرایط بحرانی امشب ستاد بحران سیستان و بلوچستان در محل فرمانداری زابل تشکیل جلسه شد و پس از ارزیابی های صورت گرفته مقرر شد از سوی کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی مبلغ سه ملیون ریال به هر خانوار تحت پوشش پرداخت شود.

اربابی گفت: همچنین صبح امروز در مناطق بحرانی روستایی زهک، ۱۰۰ سبد غذایی در میان خانوارهای نیازمند و گرفتار در توفان توزیع شد و همچنان نیز ادامه دارد.

* سالانه ۵۰۰ نفر به بیماری سل در سیستان مبتلا می شوند

بر اساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی زابل سالانه ۵۰۰ نفر به بیماری سل در سیستان مبتلا می شوند که از این حیثرتبه نخست ابتلا به این بیماری را در کشور دارد، این درحالی است که در بیمارستان زابل تنها ۱۵تخت به بیماران تنفسی ناشی از توفان های خشن موسمی ۱۲۰روزه اختصاص یافته است.

به علت کمبود تخت بیمارستانی امکان جداسازی بیماران سل با دیگر بیماران وجود ندارد و لذا امکانات کافی برای درمان مبتلایان به بیماری سل ایجاب می کند که هر چه سریعتر مرکز درمانی ویژه بیماری های تنفسی در سیستان ایجاد و راه اندازی شود.

* تمامی محورهای سیستان باز است

فرماندهی پلیس راه شمال سیستان و بلوچستان اعلام کرد: اکنون کلیه محورهای ارتباطی سیستان باز است اما با توجه به هشدار هواشناسی در صورت بحرانی تر شدن شرایط جوی حسب یقین برای حفظ سلامت و جان مردم محورهای مستعد توفان شدید شن را خواهیم بست.

این فرماندهی اعلام کرد که هم اینک تردد در تمامی جاده های اصلی و فرعی منطقه با رعایت نکات ایمنی و روشن نگه داشتن چراغ خودروها و به کندی در حال انجام است.

* چرا هامون خشک شد؟

با جدا شدن افغانستان از خاک ایران در سال ۱۸۵۷ میلادی به موجب معاهده پاریس، مسئله حقابه رودخانه هیرمند یا به قول افغان‌ها " هلمند " به یکی از مسائل مهم دو کشور تبدیل شد.

پس از به نتیجه نرسیدن کامل مذاکرات و حکمیت های مختلف میان سران حکومتی ایران و افغانستان در سالهای ۱۲۸۲،۱۳۱۸ و ۱۳۲۸ شمسی سرانجام با مداخله سه کشور آمریکا، کانادا و شیلی قراردادی در سال ۱۳۵۱ میان محمد موسی شفیق نخست‌وزیر وقت افغانستان و عباس هویدا نخست‌وزیر حکومت پهلوی در کابل امضا و مقرر شد در هر ثانیه ۲۶ مترمکعب آب معادل ۸۲۰ میلیون مترمکعب در سال سهم ایران باشد.

هر چند که در مفادی از این معاهده قید شده بود «افغانستان موافقت دارد اقدامی نکند که ایران را از حقابه آن از آب رود هیرمند(هلمند) بعضا یا کلا محروم سازد و همچنین افغانستان اقدامی نخواهد کرد که حقابه ایران برای زراعت به طور کلی نامناسب شود.»

اما با این وجود کشور افغانستان به تعهدات خود بابت دادن حقابه ایران به صورت مستمر و در همه فصول و عدم انجام اقداماتی که باعث کاهش آب قابل تقسیم در مرز شود توجه نکرد و لذا این جفای به عهد موجب تهدید حیات ساکنان سیستان شد.