به گزارشافکارخبر، صفدر حسینی در اظهاراتی قابل تامل از کارشکنی‌های بانک مرکزی برای نپرداختن تسهیلات صندوق توسعه ملی به بخش خصوصی و برداشت‌های غیرقانونی خبر داد و رقم برداشت‌ها را تا ۱۲ میلیارد دلار اعلام کرد این در حالی است که پرونده برداشت غیرقانونی ۱/۴ میلیارد دلاری دولت یازدهم باز است و مشخص نیست چگونه این مبلغ از صندوق برداشت شده و این پول آیا بازگشته یا خیر.


طبق گفته نمایندگان مجلس، دولت یازدهم پول فروش نفت به یک شرکت اماراتی را هنوز دریافت نکرده، خرج کرده و با برداشت از صندوق توسعه ملی آن را به ریال تبدیل کرده است! همین پیش‌خور کردن‌های دولت موجب شد بعد از پایان مذاکرات موضوع پول‌های بلوکه شده پیش بیاید و اعلام شود اکثر درآمدهای نفتی دولت پیش‌خور شده و فقط ۶ میلیارد دلار آن قابلیت تبدیل شدن به ریال را دارد! در چنین شرایطی صفدر حسینی رقم عجیب برداشت ۱۲ میلیارد دلار را اعلام می‌کند که بیشتر آن در جایی خلاف اساسنامه صندوق خرج شده است. طبق اساسنامه، پول صندوق توسعه ملی باید در راستای حمایت از بخش خصوصی هزینه شود اما رئیس هیات عامل صندوق می‌گوید در این راه بانک مرکزی کارشکنی می‌کند: بانک مرکزی احساس می‌کند ارزهای صندوق توسعه ملی، یک منبع مشاع است و بانک مرکزی هم با این پول حق سرمایه‌‌گذاری دارد که این یک چالش بزرگ است. وی تصریح کرد: بانک مرکزی عادت کرده مرتب با ارز نفت کار کند و تصور می‌کند اگر این منابع را در اختیار نداشته باشد، بانک مرکزی نیست در حالی که این تفکر یک چالش بزرگ است و صندوق توسعه ملی، هیات امنا و هیات عامل دارد ولی بانک مرکزی پول‌ها را از آن خود می‌داند و هر پول خوبی را به نام خود و هر پول بدی را به نام صندوق توسعه ملی ثبت می‌کند.

وی در ادامه گفته است: ‌ صندوق یک ثروت ملی است، این در شرایطی است که امسال در بودجه سال ۹۴، ورودی این صندوق به دلیل کاهش درآمدهای نفتی ۵ میلیارد دلار پیش‌بینی شد و سال قبل هم ورودی ۱۲ میلیارد دلار بود اما با همین رقم اندک ورودی، دولت امسال تاکنون ۱۲ میلیارد دلار حکم برای مصرف این منابع داده است. هر جا دولت کم می‌آورد، می‌گوید منابع از صندوق توسعه ملی تامین شود که این یک چالش بزرگ است و صندوق را از مسیر منحرف می‌کند.


صندوق توسعه ملی مستقل می‌شود
کارشکنی‌ها علیه حساب صندوق توسعه ملی و سوءاستفاده از این صندوق موجب شد که مقام معظم رهبری دستور استقلال حساب صندوق از حساب‌های بانک مرکزی را صادر کنند. براساس سیاست‌های کلی برنامه ششم که به تازگی از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، مدیریت حساب‌های صندوق توسعه ملی از سال آینده از بانک مرکزی مستقل می‌شود که به قول حسینی، این یک نگاه بسیار هوشمندانه‌ است و پایه استقلال بانک مرکزی را هم می‌سازد.


این رویکرد و تصمیم مقام معظم رهبری، بانک مرکزی را از وابستگی به درآمدهای نفتی و تولید پول پرقدرت دور می‌کند و به این وسیله، منابع صندوق توسعه ملی در تولید و صادرات کشور هزینه می‌شود. جعفر قادری، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس درباره موضوع برداشت غیرقانونی ۱۲ میلیارد دلاری مجلس به «وطن‌امروز» گفت: سرنوشت ۱۲ میلیارد دلار نیز به احتمال زیاد مانند سرنوشت برداشت ۱/۴ میلیارد دلاری خواهد شد. سال گذشته دولت به این مساله پاسخ نداد که چرا برداشت غیرقانونی از صندوق کرده و آیا هنوز مطالباتش از شرکت نفتی اماراتی را که از محل فروش نفت بود دریافت کرده یا خیر.

از این دست مطالبات مشکوک بانک مرکزی دارد که سرنوشت آنها نامعلوم است. قادری افزود: بهترین راهکار برای اینکه شاهد چنین تخلفات و برداشت‌های غیرقانونی نباشیم استقلال حساب صندوق توسعه ملی از بانک مرکزی است. هر گونه دخل و تصرف چه یک دلار و چه ۱۲ میلیارد دلار غیرقانونی و غیرقابل قبول است و حتی مسببان آن مجرم تلقی می‌شوند مگر اینکه مصوبه مجلس یا حکم رهبری داشته باشد. قادری با اشاره به ادامه تخلفات بانک مرکزی و برداشت ۱۲ میلیارد دلاری از صندوق گفت: مجلس شورای اسلامی قطعا به این مساله ورود پیدا می‌کند. منشأ به وجود آمدن چنین تخلفاتی تفکر اشتباه مشاع بودن حساب صندوق و بانک مرکزی است. طبق قانون صندوق توسعه ملی برای دولت و بانک مرکزی نیست اما حساب آن نزد بانک مرکزی است که امیدواریم هر چه زودتر حساب صندوق نیز مستقل شود. همان‌طور که سخنگوی کمیسیون اقتصادی اشاره کرد دولت هنوز تکلیف برداشت غیرقانونی ۱/۴ میلیارد دلاری را روشن نکرده است. سال گذشته کشمکش بر سر برداشت غیرقانونی بانک مرکزی از صندوق توسعه ملی منجر به صدور بیانیه مشترک دولت و چند نماینده مجلس شد اما ابهامات بسیاری نیز باقی ماند. طبق اظهارات مسؤولان، برداشت ۱/۴ میلیارد دلاری اشتباهی بوده و تقصیر یک حسابدار بوده که اشتباهی ۱/۴ میلیارد دلار را از حساب صندوق برداشت کرده است! هنوز مشخص نیست آیا در برداشت ۱۲ میلیارد دلاری اخیر که احتمالا در چند نوبت انجام شده آیا باز هم حسابدارها اشتباهی برداشت کرده‌اند یا اینکه اتفاق دیگری افتاده است. ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره برداشت‌های غیر قانونی گفت: مسؤولان دولت یازدهم همواره از عملکرد دولت گذشته انتقاد کرده‌اند و به درستی برداشت‌های شبانه از بانک مرکزی یا سایر تخلفات را جزو عملکرد منفی مسؤولان گذشته عنوان کرده‌اند اما خود عملا همان راه را ادامه داده‌اند و با برداشت‌های غیرقانونی مشابه همان تخلفات را انجام می‌دهند.


وی افزود: شاید مسؤولان اعلام کنند ریشه برداشت‌ها به علت عملکرد منفی اقتصادی دولت گذشته بوده اما این مساله باعثنمی‌شود دولت فعلی مجاز به برداشت‌های غیرقانونی شود. مهم‌ترین علتی که موجب به وجود آمدن چنین تخلفاتی می‌شود عدم تفکیک صندوق توسعه ملی از بانک مرکزی است. وجود حساب صندوق توسعه ملی در بانک مرکزی موجب شده چنین سوءاستفاده‌هایی رخ دهد. دولت خود برای تفکیک صندوق از بانک مرکزی اقدام کند تا این خلط حساب‌ها موجب به وجود آمدن تخلفات دیگر نشود.


چیزی که مشخص است آنکه بانک مرکزی با سوءاستفاده از وجود حساب صندوق توسعه ملی در این بانک به راحتی برداشت‌های مبهم چند میلیارد دلاری انجام می‌دهد و چنین برداشت‌های استقلال صندوق را زیر سوال برده است. به همین علت رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی از عملکرد بانک مرکزی انتقاد می‌کند و تنها راه جلوگیری از ادامه تخلفات را تفکیک صندوق از بانک مرکزی می‌داند.

با این وجود باید دید برداشت ۱۲ میلیارد دلاری دولت از صندوق توسعه ملی آیا مانند برداشت غیرقانونی ۱/۴ میلیارد دلاری از درآمدهای دریافت نشده دولت است و آیا وجود خارجی داشته یا از همان منابع پیش‌خور شده است. امیدواریم دولت این بار درباره برداشت ۱۲ میلیارد دلاری با شفافیت موضع‌گیری کند و تقصیر چنین تخلفات بزرگی را گردن یک حسابدار نیندازد.