به گزارشافکارخبر،در سالهای اخیر تلاشها و برنامهریزیهای بسیاری برای رشد و پیشرفت اقتصادی استان لرستان انجامشده اما بر اساس آمار و نتایجی که امروز میتوانیم آنها را در جامعه نیز مشاهده کنیم، شناخت ما از شرایط محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی غلط بوده و متأسفانه ما نیمی از راه را بهاشتباه طی کردهایم.
با این حال هنوز هم برای رسیدن به اجتماع و اقتصادی پویا در کنار کاهش مخاطرات محیطزیست امید هست زیرا لرستان توان رسیدن به توسعه حقیقی را دارا بوده و تنها پایداری در امر برنامهریزی خردمندانه حلقهی گمشده این استان در حوزه توسعه است.
توسعهی پایدار نام مبحثی راهبردی است که از نیمقرن پیش تا به امروز در میان جوامع بینالمللی شکلگرفته و اسباب پیشرفت و پویایی آن جوامع را فراهم آورده است.
در حقیقت توسعه پایدار نام فرآیندی است که برای به دست آوردن پایداری در هر فعالیتی که نیاز به منابع و جایگزینی سریع و یکپارچه آن وجود دارد شرایط را برای استفاده صحیح و خردمندانه فراهم میآورد، از طرفی این شکل از فعالیتهای جامعهمحور با نگاهی بلند به اهداف همان جامعه در کنار رشد اقتصادی و توسعه بشری سعی در تحصیل توسعه مستمر، ورای توسعهی اقتصادی دارد.
به دیگر سخن توسعهی پایدار تنها بر مبانی و مباحثمرتبط با اقتصاد تکیه نزده و در کنار اقتصاد، اجتماع و محیطزیست را هم دیده و در پایهریزیهای اقتصادی ابتدا به بررسی شرایط محیطی و اجتماعی پرداخته و سپس یک اقتصاد پایدار را بنیانگذاری میکند.
در حقیقت ساختار آیندهنگر توسعهی پایدار ابزار سازمان دهندهای است که موجب پایداری منابع تجدید ناپذیر شده و اینگونه نهتنها شرایط را برای زیستن نسل فعلی فراهم میکند بلکه با توجه به محدودیتهایی که در منابع حیاتی بر روی کرهی زمین وجود دارد، منافع و جایگاه نسلهای آتی را در کنار محیط زیستی مطلوب فراهم میآورد.
نسلهای آتی هم حقدارند!
در حقیقت انسان پس از انقلاب صنعتی به این نتیجه رسید که نمیتوان تنها منافع اقتصادی را در نظر گرفت و اگر شرایط خاص محیطی و اجتماعی را نادیده بگیرد هزینه بسیار بالایی را در نسلهای آتی باید پرداخت کند و همین عاملی شد برای رسیدن به ساختاری به نام توسعهی پایدار که آیندهای مطلوب را برای جوامع بشری متصور شده و در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظامهای حیاتی، نیازهای انسان را برطرف میسازد.
این در حالی است که کشورهای درحالتوسعهای همچون ایران که شرایط اقلیمی خاصی داشته و در پارامترهای مختلف محیطی در شرایط حساس و شکنندهای به سر میبرند استفاده از برنامه آیندهنگر توسعه پایدار میتواند راهگشای بسیاری از مخاطرات اجتماعی و اقتصادی باشد.
در حقیقت توسعه پایدار جنبشی پویا و منظم است که در کنار توسعه منابع انسانی لازمه بهبود و پیشرفت شرایط نیز است و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل بر اساس نیازمندیهای محیطی، متناسب و هماهنگ با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع بهویژه کشورهای درحالتوسعه و پیشتر مناطق بهجای مانده از قطار توسعه باشد.
یک فعال محیط زیست در این رابطه به مهر می گوید: در جهان امروز تأثیر متقابل اقتصاد و محیطزیست بر یکدیگر به واقعیتی غیرقابلانکار تبدیلشده و غفلت از هرکدام به ناپایداری توسعه و سقوط عوامل اقتصادی منجر خواهد شد.
محسن تیزهوش ادامه می دهد: اهمیت این راهبرد بهگونهای که هر تصمیم اقتصادی مستقیماً بر محیطزیست تأثیر میگذارد و سیاستهای محیطزیستی نیز اقتصاد را متأثر میکند.
تلاش برای رسیدن به توسعه پایدار
وی یادآور می شود: اهمیت این موضوع و لزوم پرداختن به آن ازآنجهت به رویکردی استراتژیک تبدیلشده که امسال برای رسیدن به توسعه پایدار در اجلاس سران در سازمان ملل متحد سران کشورهای جهان برای رسیدن به این موضوع مهم از اهداف مشترک سخن به میان آوردند.
تیزهوش معتقد است که دراینبین رئیسجمهور کشورمان بهدرستی از مشکلات محیط زیستی حاکم بر خاورمیانه نام برده و دست یافتن به اهداف توسعه پایدار در سه سطح ملی، منطقهای و بینالمللی را با همکاریهای گسترده ممکن دانست.
وی به برخی مباحثمطرح شده توسط رئیس جمهوری کشورمان اشاره کرده و می گوید: با توجه به چنین رویکردی که در دولت یازدهم بهعنوان یک دولت حامی محیطزیست وجود داشته و خود را پیرو اهداف توسعه پایدار میداند میتوان امیدوار بود که شرایط اقتصادی در استانهایی همچون لرستان که در آمار نرخ بیکاری همواره در صدر جدول بودهاند و بسیاری از صنایع خود را بهسادگی ازدستدادهاند کاری کرد.
شرایط برای توسعه فراهم است!
بنابراین گزارش بر اساس نظرات کارشناسان و اساتید فن و دانشگاه، لرستان یکی از استانهای غنی در نیروی متخصص کار بوده و ازلحاظ شاخصهای زیستی و داشتن سرمایه طبیعی و اکولوژیکی نیز در شرایط مناسبی به سر میبرد اما به دلیل سیاستگذاریهای معکوس در اجرای پروژههای اقتصادی، در نظر نگرفتن توانزیستی سرزمین و عملکرد شتابزده در امر توسعه، نهتنها سرمایههای طبیعی خود را در سراشیبی نابودی قرار داده بلکه امروز شاهد مهاجرت نیروهای جوان و جویای کار لرستان به سایر استانها نیز هستیم.
شوربختانه این زنگ هشداری است که از مدتها پیش برای متولیان امر به صدا درآمده و اگر در سیاستهای اقتصادی مرتبط با این استان یک بازنگری کلی و البته کارشناسانه صورت نگیرد بهزودی تمام سرمایههای این استان از بین خواهد رفت.
این در حالی است که اگر با تلاشهای همگانی و بهکارگیری تمام توان نیرو متخصص و آگاه به شرایط انسانی در کنار همراهی متولیان امر به سمت اهداف بلند و مطمئن توسعه پایدار حرکت کنیم، لرستان میتواند از بنبست اقتصادی خارجشده و به یکی از استانهای الگو در پیشرفتهای محیط زیستی و اجتماعی نیز تبدیل شود.
توسعه سطحی رضایتمندی کوتاهمدت و کاذب به دنبال دارد
دراینبین هوشنگ بازوند استاندار لرستان معتقد است که همه ما در لرستان باید به این نتیجه برسیم که مشکلات استان را خودمان حل کنیم و اگر مانند۳۶سال گذشته منتظر کسانی بیرون از استان باشیم مشکلات به قوت خود باقی خواهند ماند.
وی با اشاره به اینکه توسعه سطحی رضایتمندی کوتاهمدت و کاذب به دنبال دارد، ادامه میدهد: توسعه عمقی منافع مردم را در ابعاد مختلف تأمین میکند.
بازوند با اشاره به اینکه در حدفاصل بین دو شاخص سرانه درآمدی و سرانه مصرف عوامل ضد توسعه وجود دارد، تصریح میکند: برای رسیدن به توسعه واقعی باید جای عددهای این دو شاخص در استان عوض شود.
وی توسعه پایدار را در گرو توجه به الزامات زیست محیطی و آمایش سرزمین می داند و یادآور میشود: در شکاف توسعه نیافتگی استان بیکاری، اعتیاد، بزهکاری، موانع سرمایهگذاری و ضعف سرمایه اجتماعی و… وجود دارد.
وی معتقد است که۹۰درصد ظرفیتهای لرستان برای توسعه دستنخورده و بکر باقیمانده است میگوید:باید اعتراف کرد که استان لرستان به لحاظ زیست محیطی و گردشگری یکی از استانهای ثروتمند کشور محسوب می شود و باید برای شکوفایی این ظرفیتها در استان اقدامات لازم صورت گیرد.
استاندار لرستان با تاکید بر اینکه برای توسعه استان باید از تشکلهای مرم نهاد استفاده کرد یادآور می شود: امیدواریم با نقش آفرینی این تشکلها شاهد توسعه هر چه بیشتر استان در ابعاد مختلف باشیم.
به هر روی به نظر می رسد کهرویکرد توسعه پایدار، یگانه راهبرد نجاتبخشی است که میتواند مرهمی بر زخمهای کهنهی لرستان باشد و آیندهای روشن را نیز برای نسل حاضر نیز تضمین کند.
درنهایت باید به این نکته بسیار مهم اشاره کرد که حرکت به سمت توسعه پایدار با کمک کارشناسان محیطزیست و اقتصاد میتواند به بازگشت صنایع تعطیلشده، توسعه صنعت گردشگری و نگهداشت سرمایههای زیستی و جوان لرستان امید داشت، بهشرط آنکه بیش از این زمان را در اختیار برنامههای غیر مرتبط با توان اکولوژیکی این منطقه ارزشمند قرار ندهید.