وام، بدون ضامن رسمی؛ هرگز!

تهران امروز: آقاي رئيس كل بخوانيد و بدانيد كه بانكها براي اعطاي وام به مشتريان خرد خود همچنان هم ضامن رسمي ميخواهند و هم گواهي كسر از حقوق! چندي پيش رئيس كل بانك مركزي با حضور در جمع خبرنگاران تاكيد كرد در صورتيكه بانكها براي اعطاي وام، ضامن رسمي خواستند به من نامه بزنيد. وقتي اين خبر منتشر شد دريافت دو ضامن كارمند رسمي و گواهي كسر از حقوق براي اعطاي وام از سوي بانكها ممنوع است. بسياري برق شوق در چشمانشان مشاهده ميشد. اما وقتي به بانكها مراجعه ميكنيم، با آنچه مواجه ميشويم تكرار وعدههاي بيعمل رئيس كل بانك مركزي است و بياعتمادي به آنچه از سوي مسئولان ميشنويم. حال چه تعداد نامه از سوي چند نفر بايد روانه بانك مركزي شود تا رئيس بانك مركزي ضامن هميشگي مردمي شود كه براي باز كردن گرهي از زندگيشان مجبور به دريافت وامي دو ميليون توماني از بانكها هستند اما وقتي مراجعه ميكنند آنچه ميشنوند اين است: وام نميدهيم. هر وقت دو ضامن رسمي دولتي همراهتان بود براي دريافت وام مراجعه كنيد.

گویا این قانون نانوشته‌ای است که سال‌هاست در نظام بانکداری کشور ما به اجرا گذاشته می‌شود، وام‌های کلان با ضامنی مطابق قانون رابطه، به اشخاص بی‌نیاز و سود جو پرداخت شود و وام‌های خرد پشت هزار‌تو‌های قانونی مطابق ضابطه‌های بانکی بماند و به دست اشخاص نیازمند نمی‌رسد!

مرد میانسالی که پشت گیشه بانک با مدارکی در دست منتظر پاسخی از سوی کارمند شعبه ایستاده است با زبان کنایه به تهران امروز می‌گوید: شخصی با رابطه‌های دولتی وامی می‌گیرد چند برابر ارزش زندگی من کارمند وبنده برای دریافت پنج‌میلیون تومان وام که مشکلم را حل کند باید بارها بروم و بیایم و التماس کنم به رئیس شعبه و معاون و کارمند شعبه بانک که من دو ضامن رسمی نمی‌توانم جور کنم و با یکی کار مارا راه بیندازند. تازه می‌گویند در صورتی موافقت می‌شود که شما دراین بانک، حسابی قابل قبول با گردش مالی داشته باشید. پس این بخشنامه‌هایی که دائم در خبرهایتان به نقل از بانک مرکزی و آسان شدن دریافت وام بدون ضامن می‌نویسید به کدام بانک ابلاغ شده است؟! بعد از ماه‌ها نگارش گزارش‌های متعدد در رسانه‌های مختلف در خصوص اعطای وام هر چند با مبالغ کم با اخذ وثیقه‌های سنگین، دو ضامن کارمند، دریافت چک، سفته و غیره از سوی بانک‌ها، بانک مرکزی بخشنامه‌ای را خطاب بانک‌ها صادر کرد. بانک مرکزی در این بخشنامه خطاب به بانک‌ها نسبت به عدم اخذ گواهی کسر از حقوق از ضامنین هشدار داد. محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی گفت: دریافت دو ضامن کارمند رسمی ممنوع است. براساس الزام بانک مرکزی مدیران بانکی باید نسخه‌ای از بخشنامه ارسالی به واحدهای بانکی برای پرداخت تسهیلات و دریافت ضامن و غیره را به بانک مرکزی ارائه کنند. این در حالی است که بخشنامه قبلی بانک مرکزی نیز اخذ دو کارمند رسمی را نیز ممنوع کرده بود، در بخشنامه جدید هم اخذ گواهی کسر از حقوق و تعهد کارمندان رسمی دولت به عنوان ضمانت بازپرداخت تسهیلات، ممنوع شده است.



اختلاس بهانه محکمی شد برای قفل شدن دوباره تسهیلات بانکی

بانک مرکزی در حالی از بانک‌ها خواست که در دریافت ضمانت شرایط تسهیلات گیرنده را در نظر گیرند تا متقاضیان بتوانند وام مورد نظر را دریافت نمایند، شعب بانک‌ها نسبت به این موضوع اقدام نکرده و دستورالعمل بانک مرکزی را نادیده گرفته‌اند. کافی است سری به شعب بانک‌ها بزنید و شرایط لازم را برای دریافت تسهیلاتی که بانک‌ها به مشتریان معمولی خود می‌دهند جویا شوید. مشتری معمولی مشتری است که رابطه‌ای با اشخاص رده بالای دولتی نداشته باشد، معرف موجهی هم به لحاظ ضوابط بانکی نداشته باشد، قادر به سپرده‌گذاری با رقم بالا در بانک و خواهان دریافت رقمی دوبرابر سپرده خود طی یک هفته هم نباشد. در این شرایط شما مشتری معمولی بانک محسوب می‌شوید و باید بروید ته صف بایستید تا بعد از طی هفت خوانی که نزدیک به یک ماه زمان می‌برد منتظر دریافت وام خود باشید. لازم به‌ذکر است که میزان دریافت وام در کوتاه‌تر شدن این مراحل نقشی ندارد. هر چند اگر به خاطر شرایط سخت و هماهنگ نبودن با شرایط شما از دریافت وام منصرف نشوید تسهیلات بانکی شامل حال شما هم خواهد شد. برای دریافت وام سری به شعب بانک‌ها می‌زنم. اغلب بانک‌ها وقتی متوجه می‌شوند خواهان دریافت وام هستم با بی‌تفاوتی و بی‌رغبتی جواب سوالهایم را می‌دهند. بعضی دیگر با یک کلمه که وام نمی‌دهیم حاضر به ادامه گفت و گو نمی‌شوند. به یکی از شعب یکی از بانک‌های دولتی تازه خصوصی شده مراجعه می‌کنم.

وقتی متوجه می‌شود ضامن رسمی ندارم برای اعطای وام خرد دو میلیون تومانی کالا وثیقه‌ای در حد سند خانه را طلب می‌کند. وقتی از او شرایط در یافت وام آسان و بدون ضامن طبق بخشنامه بانک مرکزی را می‌پرسم در جواب می‌گوید: منابع بانک محدود است و نمی‌توانیم چنین ریسکی را متحمل شویم. در شرایط فعلی با این وام‌های میلیاردی که جابه‌جا می‌شود باید بیشتر هوای کارخود را داشته باشیم.

می‌گویم: وام‌های میلیاردی داده شده چه ارتباطی به امثال من دارد؟ می‌گوید: بروید از آقای رئیس کل بانک مرکزی بپرسید؟!

به سراغ بانکی دیگر می‌روم این بانک برای اعطای وام دو ضامن رسمی از بانک خود می‌خواهد. کارمند این بانک در واکنش به شنیدن بخشنامه بانک مرکزی می‌گوید: ما از بخشنامه رئیس شعبه تبعیت می‌کنیم و در این خصوص حرفی به ما زده نشده است. به سراغ رئیس شعبه می‌روم. او با نشان دادن پرونده‌هایی قطور از وام‌هایی که پرداخت شده و بازگشت نداشته است می‌گوید: مگر یک بانک چقدر منابع دارد که بخواهد چنین ریسکی را متحمل شود. ضامن می‌خواهیم شرایط چنین است مجبور می‌شویم از جیب خود پول رفته را به خزانه بازگردانیم. وای به روزی که ضامن نخواهیم. او با طرح یک سوال از رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید: چه تضمینی وجود دارد که من بدون ضامن وام بدهم و سرمایه‌ام بازگشت داده شود؟ در این شرایط بانک مرکزی سرمایه بانک را باز می‌گرداند؟

او معتقداست در این شرایطی که این روزها در نظام بانکی حاکم است از ترس اعطای وامی که بازگشت ندارد باید در تسهیلات بانکی را قفل کرد. این در حالی است که بانک‌ها در کنار ضامن‌های رسمی، وثایق محکمی را نیز دریافت می‌کنند که می‌تواند جای ضامن را پر کند. مسئولان بانکی بارها بر این نکته تاکید کرده‌اند که دلیل اخذ تضامین متعدد از سوی بانک‌ها بازگشت تسهیلات پرداختی است. گویا عدم هماهنگی نهاد نظارتی و اجرایی در سیستم بانکی یکی از مهم‌ترین نکات در دسترسی نداشتن به تسهیلات است. با گفت و گویی کوتاه با مسئولان شعب بانک‌ها خصوصی نیز نتیجه حاصله این شد که بانک‌ها با مشاهده اتفاقات رخ داده شرط عقل می‌دانند که شرایط را سفت و سخت‌تر بگیرند تا برای بازگشت پول و تبرعه خود از اتهاماتی که از سوی مقامات بالایی به آنها وارد می‌شود به آب و آتش نزنند…

و در اين ميان باز هم اين مشتريان خرد بانكها هستند كه بايد فداي ندانم كاري بانكها شوند برق سپردههاي ميليوني و وعدههاي بزرگ چشمانشان را كور كرد و منابعشان را به باد داد.