بیانیه مشترک هند و ایران/روحانی به هند می رود

در پایان سفر ۲ روزه نخست‌وزیر هند به ایران بیانیه مشترکی به شرح زیر صادر شد.

 

«نارندرا مودی نخست وزیر جمهوری هند به دعوت حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران از 22 تا 23 می 2016 (دوم و سوم خرداد ماه) بازدیدی رسمی از ایران به‌عمل آورد.

 

در این سفر نخست‌وزیر با مقام معظم رهبری دیدار و به‌ دنبال استقبال رسمی رئیس جمهوری روحانی در مراسمی با شکوه، با ایشان ملاقات کرد. همچنین روحانی نیز ضیافت نهاری به افتخار نخست‌وزیر مودی ترتیب داد.

 

نخست‌وزیر هند و روحانی شاهد امضای اسناد همکاری ذیل بودند و کنفرانس خبری مشترکی با رسانه‌ها برگزار کردند:

 

1- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین وزارت خارجه دو کشور در خصوص گفتگوهای سیاستگذاری و تعاملات اتاق­‌های فکر

 

2- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و موسسه خدمات خارجی هند

 

3- پروتکل اجرایی فیمابین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران و وزارت علوم و فناوری هند در زمینه همکاری­‌های علمی و فناوری

 

4- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و آرشیو ملی هند

 

5- برنامه اجرایی همکاری­‌های فرهنگی

 

6- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان فرهنگ و ارتباطات جمهوری اسلامی ایران و شورای روابط فرهنگی هند

 

7- قرارداد توسعه بندر چابهار فیمابین سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت ایندیا پورتس گلوبال پرایوت لیمیتد

 

8- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران و اگزیم بانک هند در خصوص تعیین شرایط کنونی خط اعتباری بندر چابهار

 

9- بیانیه تایید فیمابین وزارت امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران و اگزیم بانک هند

 

10- یادداشت همکاری­‌های بازرگانی و مشارکت فیمابین شرکت دولتی آلومینیوم هند(نالکو) و سازمان ایمیدرو جمهوری اسلامی ایران

 

11- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت ضمانت صادرات هند

 

12- یادداشت تفاهم همکاری فیمابین شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور و شرکت دولتی ایرکون هند

 

همچنین طرفین در مباحثات دوستانه، مودت‌آمیز و فراگیر‌شان، در مورد روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و موضوعات جهانی مورد علاقه طرفین به تبادل نظر پرداختند. آنها همچنین بر توسعه روابط دوجانبه که در «بیانیه دهلی نو» در تاریخ 23 ژانویه 2003 ذکر گردیده بود تاکید کردند.

 

روحانی و نخست‌وزیر هند از پیشرفت صورت گرفته در روابط دوجانبه از زمان ملاقاتشان در جولای 2015 در اوفا، ابراز رضایت کردند. مودی، تلاش‌های دولت جمهوری اسلامی ایران و رئیس‌جمهور این کشور به‌خاطر توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تحولات بعدی، از جمله لغو برخی تحریم‌ها که نشان‌دهنده پیروزی دیپلماسی و خرد بود، را مورد ستایش قرار داد. روحانی نیز از حمایت‌ها و همکاری‌های هند در دوران تحریم قدردانی و ابراز کرد که مردم ایران این نقش هند را خصوصا در گذشته نزدیک، فراموش نخواهند کرد.

 

طرفین در عزمشان برای ایجاد روابطی مستحکم، معاصر و برپایه همکاری که از روابط تاریخی و تمدنی بین دو کشور و قرابت جغرافیایی دو کشور بهره می‌برد و پاسخگوی نیازهای رو به افزایش دنیای به‌هم وابسته است، اتفاق نظر داشتند. آنها همچنین این نظر را داشتند که دولتهایشان باید استفاده از فرصت‌های نوظهور را تا بیشترین حد ممکن در همه زمینه‌های همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی دوجانبه، خصوصاً راه‌های مواصلاتی و زیرساخت‌ها، انرژی و سرمایه‌گذاری را ممکن ساخته و مورد تشویق قرار دهند.

 

برای نیل به این هدف روحانی و نخست وزیر هند موافقت کردند تا تماس‌ها را در سطوح بالا از طریق دیدارهای دوجانبه بیشتر و وسیع‌تر در همه سطوح و ملاقات‌ها در حاشیه جلسات منطقه‌ای و چندجانبه به مراتب گسترش دهند.

 

همچنین طرفین تصمیم گرفتند تا نقشی کامل برای موقعیت استراتژیک و بی نظیر ایران و هند برای تشویق مواصلات چند وجهی در درون و خارج از منطقه، از جمله با استفاده از بنادری مانند چابهار و ترانزیت و توسعه آنها، در نظر بگیرند و ابراز امیدواری کردند که مشارکت هند در توسعه بندر چابهار فصل جدیدی در همکاری‌های دو جانبه و مواصلات منطقه‌ای ایجاد کند و گسترش هر چه بیشتر ارتباطات و خدمات دریایی بین هر دو کشور را مورد تشویق قرار دهد، که مقامات مربوط به جزئیات آن خواهند پرداخت.

 

امروز با استقبال از امضای موافقتنامه سه‌جانبه در زمینه تأسیس کریدورهای حمل و نقل و ترانزیت چابهار در حضور رئیس جمهور ایران، نخست‌وزیر هند و رئیس‌جمهور افغانستان، این رهبران بر اهمیت تاریخی موافقتنامه تأکید کردند. آنان خاطرنشان کردند که رشد همکاری‌های چندگانه در زمینه مواصلات یک دسترسی مطمئن و جایگزین برای افغانستان به بازارهای منطقه‌ای فراهم و در نتیجه به توسعه، صلح و ثبات در افغانستان و در همه منطقه کمک خواهد کرد. آنها مشتاقانه در انتظار تصویب قوانین و آیین‌نامه های لازم به هدف عملیاتی کردن راه‌های حمل و نقل و ترانزیت در خطوط زمانی تصریح شده در موافقتنامه هستند.

 

همچنین طرف ایرانی از سرمایه‌گذاری هند در برپایی کارخانجات در بخش‌هایی چون کود، مواد پتروشیمی و متالورژی در منطقه آزاد تجاری چابهار در شرایطی که متقابلا ً به سود هر دو طرف است مورد استقبال قرارداد. روحانی و نخست وزیر هند همچنین چشم‌انداز حضور راه آهن هند را در پروژه‌های متعدد در حال اجرا و آتی استقبال می‌کنند. آنها همچنین پتانسیل همکاری در حوزه معادن و استخراج معدن را مورد توجه قرار دادند و مقرر شد تا کارگروهی دوجانبه در سطح وزرا به منظور هدایت این روند به منظور استفاده از متمم‌های متقابل بین ایران و هند در حوزه راه‌های مواصلاتی و منطقه آزاد تجاری چابهار ایجاد شود. این کارگروه همچنین ارتقای سرمایه‌گذاری‌های ایران در هند را مورد بررسی قرار می‌دهد.

 

طرفین همچنین آرزوی مشترک هر دو طرف برای ایجاد یک منطقه فناوری اطلاع‌رسانی و ارتباطاتی در چابهار و گسترش همکاری بین ایالت های هند و استان‌های ایران را مورد توجه قرار دادند.

 

طرف هندی مراتب قدردانی خود را از دولت جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت دادن و سرمایه‌گذاری در حال انجام هند در توسعه بخش‌های نفت و گاز در ایران اعلام کرد. در این زمینه ابراز امیدواری کردند که رئوس موافقتنامه «فرزاد بی» شامل قرارداد تجاری تا پایان سپتامبر 2016 به نتیجه برسد. طرفین همچنین تاکید کردند که شرکت‌های هندی مشارکت کننده به تعهدات خود پایبند باشند. علاوه بر این روحانی و نخست‌وزیر هند، مشارکت و سرمایه‌گذاری شرکت‌های هندی را در استخراج و تولید بلوک‌های نفتی و گازی تشویق می‌کنند. سران دو کشور رضایتمندی خود را از تصمیم اتخاذ شده برای برقراری دیالوگ انرژی با مشارکت شرکت‌های مهم ذی‌نفع در هند و ایران با تمرکز بر ملاحظات دوجانبه در بخش انرژی اعلام کردند.

 

نخست‌وزیر هند و رئیس‌جمهور ایران، موافقت کردند تا روابط تجاری دیرینه بین دو کشور را  با شتاب بیشتر در مشارکت اقتصادی از طریق پیشرفت در انعقاد هر چه سریع‌تر توافقنامه تعرفه ترجیحی و موافقتنامه حمایت و گسترش سرمایه‌گذاری دوجانبه و دیگر اقدامات ترجیحا تا قبل از پایان سال 2017 تحکیم بخشند. آنها امضای موافقتنامه چارچوب PTA و موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف (TBC) را مورد استقبال قرار دادند. با تاکید بر حمایت کامل هند از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی و روند اجماع‌سازی جهت تعیین رئیس کارگروه الحاق ایران، ایشان موافقت کردند که مذاکرات برای دسترسی سریع‌تر به بازار را تسریع کنند.

 

طرفین ضمن تاکید بر نقش مهم و حیاتی ایجاد مکانیسم بانکی و پولی به منظور توسعه روابط تجاری و اقتصادی، از گفت‌وگوهای فنی بین بانک‌های مرکزی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری هند تا نیل به توافقی اصولی و عملیاتی شدن این توافقات، استقبال کردند.

 

رئیس‌جمهور ایران و نخست وزیر هند، ضمن توجه به تبادلات اخیر هیأت‌های بازرگانی بین ایران و هند و اهمیت چنین تبادلاتی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی تصمیم کنفدراسیون صنعت هند را برای افتتاح دفتر منطقه‌ای در تهران مورد استقبال قرار دارند. آنها مقرر کردند که مقامات مربوط همایش‌های مختص هر کشور را برای گسترش همکاری تجاری و بازرگانی برگزار کنند. متقابلا حق اتاق بازرگانی ایران برای احداث دفتری در هند محفوظ است.

 

به‌ منظور درک مهم‌تر و عمیق‌تر پتانسیل میراث فرهنگی و جهانگردی عظیم دو کشور، طرفین از نتیجه اولین جلسه کارگروه مشترک جهانگردی استقبال کردند، آنها اطمینان داشتند که تماس‌های مردم با مردم بیشتر از طریق تبادلات هر چه بیشتر دانشجویان و مردم عادی، از جمله جهانگردان از طریق بروز کردن سیستم‌های موجود صدور ویزا و تسهیل بیشتر امور کنسولی برای شهروندان یکدیگر، علاقه‌های موجود بین مردم هر دو کشور را تحکیم خواهد کرد. در این زمینه آنان پتانسیل توسعه جهانگردی ویژه مذهبی را که می‌تواند از توسعه ارتباطات هوایی بین دو کشور بهره ببرد، مورد توجه قرار دادند. آنها مقرر داشتند که مقامات اقدامات سریعی را در این زمینه در اتخاذ کنند.

 

 روحانی و نخست وزیر هند، چشم‌انداز توسعه همکاری‌ها را بر مبنای هرگونه منافع متقابل و هر موافقتنامه در تعدادی از دیگر موضوعات از جمله آموزش عالی، علوم و فناوری، محیط زیست و کشاورزی مورد استقبال قرار دادند و کارآفرینان کوچک و متوسط را از طریق تعامل منظم و مکانیسم‌های نهادی مورد حمایت قرار دادند و مقرر داشتند که مقامات مربوط روی جزئیات بیشتر کار کنند.

 

آنها همچنین، با آرزوی متقابل برای ارتقای هند شناسی و مطالعات ایرانی به منظور اطلاع‌رسانی بهتر به مردم هر دو کشور در زمینه تعامل نزدیک بین ایران و هند که متقابلاً تقویت‌کننده نیز است، تعدادی از اقدامات در حال اجرا و برنامه‌ریزی شده در حوزه فرهنگی را مورد استقبال قرار دادند. آنها از برگزاری همایش «هند و ایران دو تمدن بزرگ: نگاهی به گذشته و آینده» در تهران از 23 تا 25 می 2016 بطور مشترک توسط شورای روابط فرهنگی هند و آکادمی زبان و ادبیات فارسی (فرهنگستان) برگزار شد، استقبال کردند. با توجه به اهمیت یادداشت تفاهم امضا شده بین شورای روابط فرهنگی هند و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ طرفین، محققان، نویسندگان، رسانه‌ها، جامه فیلم‌سازان، هنرمندان و جوانان و ورزشکاران را به شرکت در جشنواره‌های فرهنگی و سایر جشنواره‌های یکدیگر که برای دو سال پیش رو برنامه‌ریزی شده است، تشویق کردند. آنان ابراز امیدواری کردند که اقداماتی چون تجدید برنامه‌های تبادل فرهنگی، ایجاد «گروه چهره‌های برجسته»، برای بررسی زمینه‌های بیشتر همکاری و ایجاد کرسی زبان هندی در دانشگاه تهران و حمایت از کرسی های زبان فارسی در هند برای گسترش هر چه بیشتر تلاش‌ها برای تقویت و حفظ میراث فرهنگی مشترک دو کشور اتخاذ شود.

 

روحانی و نخست‌وزیر هند، تبادل نظر عمیقی در زمینه اوضاع منطقه‌ای و بین‌المللی داشتند. هند و ایران به‌عنوان کشورهای رو به توسعه، بطور مشترک این نظر را داشتند که همه کشورها باید بتوانند آرمان‌های مردمشان را برای صلح و کامیابی در سیستم بین‌المللی پیگیری کنند. در زمینه نیاز به گسترش تبادل نظر در موضوعات بین‌المللی بین سیاستگذاران و تحلیلگران استراتژیک دو کشور، ایشان از تجدید یادداشت تفاهم تبادلات بین مؤسسه خدمات خارجی هند و دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و امضای یادداشت تفاهم در زمینه «گفت‌وگو در زمینه سیاست» بین وزارتخانه‌های امور خارجه دو کشور و تعامل بین اندیشکده‌ها استقبال کردند. آنها همچنین خواهان تداوم همکاری بین شورای روابط بین المللی هند و دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شدند.

 

آنها با توجه به نگرانی عمیق مبنی بر اینکه تروریسم و ایدئولوژی‌های دارای افراطی‌گری خشن همچنان منطقه را آماج حملات خود قرار می‌دهند و تهدیدی عظیم را متوجه صلح، امنیت، ثبات و توسعه ‌می‌کنند، بر ضرورت از میان برداشتن همه اشکال تروریسم و شکست نیروهای افراط گرا تأکید کردند. آنها اصرار داشتند که به همه حمایت‌ها از گروه‌ها و افراد تروریست و پناهگاه‌های آنان خاتمه داده شود و بر این نظر بودند که کشورهایی که به تروریسم بطور مستقیم و غیرمستقیم کمک می‌کنند و آن را تشویق کرده و مورد حمایت قرار می‌دهند، باید محکوم شوند. آنها از همه کشورها دعوت کردند تا در برابر تروریسم هیچگونه تحملی نداشته باشند، آشکارا استفاده از تروریسم بر ضد کشورهای دیگر را مردود اعلام کرده و متوقف کنند، زیرساخت‌های تروریسم را در جایی که هست، از بین ببرند، فوراً به حمایت و تأمین مالی تروریست‌هایی که از اراضی تحت اشغالشان برای ضربه زدن به دیگر کشورها استفاده می‌کنند، پایان دهند و مطمئن شوند که همه مجرمینی که در قلمرو قدرت آنها هستند به دست عدالت سپرده می‌شوند.

 

هر دو طرف بر عزمشان برای تحکیم اتفاق نظر بین‌المللی و نظام‌های حقوقی علیه تروریسم، از جمله نهایی کردن هر چه سریع‌تر یک «کنوانسیون جامع علیه تروریسم بین المللی» تأکید کردند. دولت هند همچنین از ابتکار جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2013 (1391 ش)که از سوی حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد شد و با عنوان جهان عاری از خشونت و افراط گرایی به تصویب رسید حمایت کردند.  

 

آنها همچنین از افزایش تعامل بین شوراهای امنیت ملی کشورهایشان استقبال و موافقت کردند تا تبادل نظرهای نهادینه شده و منظم بین خود و دیگران را در زمینه‌های مبارزه با تروریسم، امنیت و دیگر موضوعات مربوطه مثل مبارزه با جنایات سازامان یافته، پول‌شویی، تجارت مواد مخدر و جرایم سایبری گسترش دهند.

 

 با توجه به اهمیت تبادل نظر و همکاری بین دو کشور در زمینه منافع مشترک مرتبط با تجارت و امنیت دریایی در حوزه مشترک دو کشور، طرفین از برگزاری جلسه مقامات کشورهای عضو «انجمن حاشیه اقیانوس هند» از 19 تا 20 می 2016 در چابهار استقبال کردند. آنها همچنین مقرر داشتند که کارگروه مشترک دفاعی به ریاست وزرای دفاع به زودی تشکیل شود و همچنین اقدامات را به هدف ارتقای تعاملات در حوزه دفاعی مورد ستایش قرار دادند.

 

هر دو طرف تأکید کردند که منافع صلح و ثبات در منطقه به بهترین نحو توسط افغانستانی نیرومند، متحد، شکوفا و مستقل تأمین می‌شود. آنها به‌عنوان مقامات عالیه اجرایی دو کشور مهم که دارای سهمی در ثبات منطقه هستند بر اهمیت تعمیق تبادل نظر و هماهنگی سه‌جانبه بین هند، ایران و افغانستان از جمله با تکمیل مناسب همکاری‌هایشان در چابهار، تأکید کردند. طرف ایرانی همچنین حمایت خود را از میزبانی هند در« ششمین نشست وزرای پروسه قلب آسیا استانبول در مورد افغانستان» ابراز داشت.

 

نخست وزیر هند از مهمان‌نوازی سخاوتمندانه‌ای که توسط رئیس‌جمهور ایران از وی و هیئت همراهش به‌عمل آمد صمیمانه سپاسگزاری کرد. وی ضمن دعوت رسمی از روحانی برای دیدار از هند در آینده نزدیک، تاکید کرد که به‌طور قطع این سفر می‌تواند گام مهمی برای توسعه همکاری‌های رو به رشد دو کشور تلقی شود. رئیس‌جمهور ایران دعوت نخست‌وزیر هند را پذیرفت.