توضیح علی مطهری درباره تصویب 20 دقیقه‌ای برجام و پاسخ کیهان

متن توضیح وی به این شرح است: «در شماره دوشنبه 13 آذر 96 آن روزنامه، بخش خبر ویژه، ذیل مطلبی تحت عنوان «برجام شاهکار نبود اما شما شاهکار کردید آقای مطهری» ضمن اشاره به مطلبی از اینجانب در برنامه دست‌خط شبکه 5 سیما، آمده است: «مطهری از حامیان تصویب چشم بسته و بدون بررسی برجام بود چنان که بعدها گفت 20 دقیقه هم برای تصویب برجام زیاد بود.»
نظر به این که این مطلب تاکنون چند بار در آن روزنامه تکرار شده و ممکن است برخی خوانندگان آن روزنامه آن را باور کنند، به عرض می‌رساند: توافقنامه‌هایی شبیه برجام که توافق میان دو یا چند دولت است و پس از سال‌ها مذاکره روی کلمات آن توافق شده است، زمانی که به مجلس می‌آید، نمایندگان یا باید آن را رد کنند و یا تصویب. اگر بخواهند با پیشنهادهای خود متن توافق را تغییر دهند به این معنی است که آن دولت‌ها دوباره باید بنشینند و متن جدیدی بنویسند، که این امر در مورد برجام امکان‌پذیر نبود و طرفین متن مورد توافق را متن نهایی اعلام کرده بودند. در واقع تصویب پیشنهادهای جدید توسط مجلس به معنی رد توافق بود. لذا مجلس یا باید توافق برجام را به همین شکل که هست قبول می‌کرد و یا رد می‌کرد. این‌گونه توافقنامه‌ها با لایحه و طرح که دست‌ نمایندگان برای تغییر آن باز است متفاوت است.
در مجلس نهم در جلسات متعدد علنی و غیرعلنی با حضور مسئولان سیاست خارجی و امنیت ملی و مدیران فنی انرژی هسته‌ای کشور، نمایندگان با زیر و بم این توافقنامه آشنا شده و به تشخیص رسیدند، آنگاه در جلسه علنی با توجه به این که طرح پیشنهادها عملاً مفید فایده‌ای نبود و بلکه به معنی رد توافق‌نامه بود، به کل برجام رأی مثبت دادند. نمایندگانی که اصرار به طرح پیشنهادها داشتند منظورشان رد برجام بود و طبعاً رأی منفی دادند.
بنابراین اولاً همان‌طور که قبلاً گفته‌ام 20 دقیقه هم برای تصویب برجام زیاد بود، اما 20 دقیقه‌ای که مسبوق به چهل پنجاه ساعت کار کارشناسی نمایندگان روی برجام بود که آنها را به آری یا نه رسانده بود و طبعاً دادن رأی آری یا نه، نیاز به 20 دقیقه زمان نداشت. روزنامه باسابقه دیرینه و جایگاه حکومتی کیهان نباید با مغالطه، خواسته یا ناخواسته، موجب فریب خوانندگانش شود. ثانیاً از مطالب فوق روشن شد که همین جمله کیهان نیز که «مطهری از حامیان تصویب چشم‌بسته و بدون بررسی برجام بود» صحت ندارد.
مستدعی است این نامه طبق قانون مطبوعات در اولین شماره آن روزنامه عیناً و در همان محل درج گردد. قبلاً سپاسگزارم.»
کیهان: 1- برخی تعهدات برجام برای کشورمان 10 تا 15 ساله است. آقای مطهری در اظهارات خود مدعی شده بود در برجام چیز زیادی از دست نداده‌ایم که نشان از بی‌خبری یا تغافل ایشان داشت؛ از جمله خارج شدن 97 درصد اورانیوم غنی شده طی یک دهه از کشور، اوراق کردن 15 هزار سانتریفیوژ از مجموع 19 هزار سانتریفیوژ، ریختن بتون در قلب رآکتور تهران و از کار انداختن مطلق آن و از این قبیل. آیا چنین تعهدات سنگینی، مثلاً با توافقنامه همکاری‌های علمی و آموزشی با فلان یا بهمان کشور یکی است که بشود در کمتر از 20 دقیقه تصویب کرد.
2- کمیسیون ویژه برجام قریب 40 روز برای بررسی برجام وقت گذاشت و از متخصصان اقتصادی و سیاسی و امنیتی و حقوقی و هسته‌ای نظر گرفت و در پایان یک گزارش مبسوط، ناظر به هشدارهای جدی درباره منافذ و ایرادات پرخسارات متن توافق ارائه کرد. این کمیسیون منتخب خود مجلس بود اما به گزارش مبسوط و مستند آن کمترین ترتیب اثری داده نشد چون طیفی خاص در مجلس، تصمیم خود را به مثابه وکیل دولت گرفته بود؛ بنابراین نه به 20 دقیقه بلکه به 2 دقیقه هم برای تصویب تعهدات یک طرفه برجام نیاز نداشت!
3- اگر قرار بود نظر کمیسیون مورد بی‌اعتنایی مطلق قرار گیرد یا اصلاً توافق در صحن علنی بررسی نشود، پس اصلاً چرا به مجلس ارجاع شد؟! البته به یاد داریم که دولت مخالف این مسئله بود و با اصرار رهبر حکیم انقلاب بر رعایت قانون و نقش نظارتی مجلس، توافق به مجلس رفت.
4- عدم توازن تعهدات و عدم همزمانی اجرای آنها، و عدم بازگشت‌پذیری تعهدات ایران، نقد و آنی بودن تعهدات ما (که در کمتر از 2 ماه با عجله دولت انجام شد) در مقابل وعده‌های نسیه و فاقد ضمانت طرف مقابل، فقدان مکانیسم معقول برای شکایت و مطالبه حق ایران در صورت بدعهدی طرف مقابل و... ایراداتی از این قبیل، به وفور در متن توافق مشاهده می‌شد و بارها مورد هشدار کارشناسان منتقد قرار گرفت اما چون دولت و نمایندگان منتسب به آن گوش خود را گرفته بودند و در وضعیت هیجان‌زدگی مطلق قرار داشتند، هیچ کدام این ایرادات بزرگ را در لیلی(!) زشت‌سیمای برجام ندیدند و آن فاجعه در مجلس رقم خورد.
این درحالی است که مجلس موظف بود این منافذ پرخسارت را در توافق ببندد ولو اعلام توافق به تأخیر می‌افتاد. اما چون توافق به هر قیمت و اجرای به هر قیمت آن، دستور کار دولت و برخی وکیل‌الدوله‌ها بود، برای تصویب بی‌چون و چرای توافق فشار آوردند؛ و خسارت‌های دو سال گذشته برجام و بدعهدی‌های بعدی آمریکا رقم خورد تا جایی که رئیس بانک مرکزی، عایدی برجام را تقریباً هیچ خواند، رئیس سازمان انرژی اتمی از دبه کردن آمریکا شکایت کرد و وزیر خارجه ضمن تأکید چندباره بر نقض برجام، اذعان کرد بعد از دو سال هنوز طرف ایرانی نمی‌تواند حتی یک حساب بانکی در انگلیس باز کند.
5- آقای مطهری می‌گوید 20 دقیقه هم برای تصویب برجام زیاد بود اما 20 دقیقه‌ای که مسبوق به 50-40 ساعت کار کارشناسی بود اما تعمداً نمی‌گوید که وی و امثال وی، دقیقاً بر عکس همان بررسی کارشناسی مستند و به فرموده دولت رأی دادند و زحمت چون و چرا و عمل به تکلیف نظارتی مجلس را از دوش خود برداشتند.