به گزارش مهر، کاهش بی سرو صدای ارزش پول ملی و سکوت محض بانک مرکزی مدت زمانی است که آغاز شده و ارزش ریال در برابر سایر ارزهای به اصطلاح معتبر بین المللی همچون دلار و یورو همچنان در حال کاهش است.
یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر کاهش ارزش پول ملی سیاست های اقتصادی اشتباه و ناگهانی است که بعضا در اقتصاد کشور اعمال می شود، نگاهی به روند ارزش ریال طی ۱۰ سال اخیر حاکی از آن است که با وجود اعمال سیاست ارزی شناور مدیریت شده، ارزش پول کشورمان نسبت به سایر ارزها روندی نزولی را در پیش گرفته است.
در سال ۸۰ هر دلار در مقابل ۷۹۲ تومان خرید و فروش می شد که امروز هر دلار در مقابل ۱۷۰۰ تومان خرید و فروش می‌شود، یعنی ارزش ریال در مقابل هر دلار با کاهش شدیدی مواجه شده است. در سال ۸۱ نرخ هر دلار به ۷۹۹ تومان و در سال ۸۲ به ۸۳۲ تومان رسید.
در سال ۸۳ این نرخ به ۸۷۴ و در نهایت در سال ۸۴ بود که نرخ دلار به بالای ۹۰۰ تومان برای اولین بار رسید و در سالهای پس از آن نرخهایی معادل ۹۰۰ تومان را تجربه کرد.
نرخ دلار آزاد در پایان سال ۸۴ به حدود ۹۰۴ تومان، در سال ۸۵ حدود ۹۲۲ تومان، در سال ۸۶ معادل ۹۳۵ تومان و در سال ۸۷ حدود ۹۶۶ تومان شد. قیمت دلار در بازار آزاد در پایان سال ۸۸ معادل ۱۰۰۰ تومان و در پایان سال ۸۹ حدود ۱۱۰۰ تومان فروخته می شد.
جدول نرخ دلار طی ۱۰ سال
بررسی روند کاهش ارزش ریال روند ثابتی را نشان نمی دهد و در سالهای مختلف با وجود تلاش دولت برای تثبیت ارزش آن، به دلیل تاثیرگذاری عوامل متعدد سیکل متغیری را می توان برای آن در نظر گرفت. کاهش ارزش ریال فقط در مقابل دلار اتفاق نیافتاده است و در مقایسه با سایر ارزها مانند یورو نیز این کاهش را می توان دید.
ارزش برابری ریال در مقابل دلار
نرخ برابری ارزهای مختلف نشان می دهد که ریال ایران در برابر دلار به یکی از کم ارزش ترین پولها تبدیل شده است. حتی اگر دلار آمریکا را در برابر نرخی ۱۱۲۹ تومان بانک مرکزی قرار دهیم، باز هم به این واقعیت پی خواهیم برد. دیگر در محاسبه کم ارزش ترین پولهای رایج دنیا، ریال ایران همتراز با پول کشورهای زیمبابوه، ویتنام، اندونزی و گینه در مقابل دلار قرار می گیرد.
پیش بینی افزایش نرخ تورم ایران نیز مزیدی بر علت است، تورم ۳ درصدی آمریکا و تورم بالای ۲۰ درصدی ایران باعثتحلیل ارزش ریال در برابر دلار شده است.
نوسانات بازار ارز این روزها بیش از پیش به کاهش ارزش ریال دامن زده است، ریالی که هر روز صفرهایش بیشتر می شود و این اتفاقات دست به دست هم داده است تا نفس ریال به شماره بیافتد و بانک مرکزی به عنوان متولی حفظ ارزش پول ملی هم نتواند کاری از پیش ببرد.
پول ایران در کشورهای همسایه
نکته جالب اینکه ارزش ریال در کشورهای همسایه مان هم به شدت کاهش یافته است، نوسان پرافت و خیز ارز در بازار ایران منجر به کاهش ارزش پول ایران در کشورهای همسایه شده است.
برخی از کشورهای همسایه که پیش از این ریال ایران را از مسافران و زائران قبول می کردند دیگر حاضر به دریافت ریال ایران نیستند، نمونه بارز آن کشور همسایه عراق است. پیش از این، ایرانیان و زائران ایرانی که به این کشور سفر می کردند، در خرید و تبادلات خود پول رایج کشورمان را ارائه می کردند، اما مدتی است که فروشندگان این کشور هم ریال را قبول نمی‌کنند و از دریافت آن امتناع می ورزند.
پول ایران در مقابل درهم نیز ارزش خود را از دست داده است، پیش از این هر ۱۰۰ ریال ایران در مقابل هر ۱۳۰ درهم عراق قرار می گرفت اما هم اکنون هر ۱۰۰ ریال ایران در مقابل هر ۷۰ درهم عراق معامله می شود. حتی کشور عراق هم برای تقویت پول خود تصمیم به حذف سه صفر از واحد پولی خود گرفته است.
اتفاقات اخیر اقتصاد ایران مثل عدم گشایش ال سی و سیاست های غلط ارزی باعثشده است که عده ای تصور کنند دیگر ریال کارآیی قبلی را ندارد و تصور تبدیل آن به یک پول پرقدرت اشتباهی بیش نیست و باید هر چه سریع تر برای تغییرات اساسی اقداماتی جدی صورت گیرد.
جراحی پولی و حذف صفرها
تبدیل ایران به کشور قدرتمند منطقه در افق ۱۴۰۴ و جذب سرمایه های خارجی نیازمندی پولی قوی است، شاید به همین دلیل هم بود که بانک مرکزی تصمیم به حذف صفرها از پول ملی گرفت تا بتواند پول ملی را قدرت ببخشد، اما با اجرای هدفمندی یارانه ها و شرایط خاص تورمی کشور، جراحی دیگری در اقتصاد بیمار کشورمان در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.
این در حالی است که بسیاری از کالاهای وارداتی و لوکس دیگر با ریال خرید و فروش نمی شود و فروشندگان برای جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از تغییرات نرخ ارز دلار، کالاها را با دلار خرید و فروش می کنند و دیگر ریال در این معاملات جایی ندارد و اگر مشتری دلاری در اختیار نداشته باشد، میزان پول پرداختی به دلار محاسبه شده و به ریال پرداخت می شود.
در عین حال، در شرایطی که ارزش دلار در بازارهای جهانی روبه سقوط است، ثابت نگه داشتن ارزش دلار در برابر ریال به معنای کاهش ارزش پول ملی کشورمان در بازارهای جهانی است.
