ابوالفضل حسن بیکی در خصوص سهم ایران از مرز سرزمینی و حق بهره برداری از منابع مختلف دریای خزر در رژیم حقوقی این دریا، گفت: در موضوع حق و حقوق کشورها در دریای خزر از گذشته اختلافات اصولی فراوانی وجود داشته است. بعد از پیروزی انقلاب ما مذاکرات زیادی با کشورهای حاشیه این دریا انجام داده ایم و در هر دوره کشورها بر اساس شرایط آن دوره موضوعات خاصی را هم مطرح کرده اند.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: اما چیزی که می تواند مورد اجماع باشد این است که دریای خزر به تناسب بین 5 کشور همسایه تقسیم شود؛ هرچند بعضی از کشورها می گویند ما باید در درون دریا خط مستقیم بکشیم و هر کشوری بر اساس ساحلش از دریا سهم ببرد که اگر آن خط مستقیم کشیده شود سهم جمهوری اسلامی بسیار کمتر از یک پنجم خواهد بود اما جمهوری اسلامی از ابتدا به این موضوع معترض بوده و دو نکته مهم را همیشه مد نظر قرار داده است.
وی ادامه داد: نکته اول این است که دریا به صورت مساوی بین 5 کشور تقسیم شود و نکته دوم این که در نقاطی که عمق دریا به حدود 1100 کیلومتر می رسد احتمال کشف نفت بیشتر است و جمهوری اسلامی باید اجازه بهره برداری نفتی را از این قسمت ها داشته باشد. به همین جهت ما در گذشته زیر بار زور بعضی از کشورها نرفتیم و لذا و در منطقه نفت خیز دریای خزردر عمق 1000 متری اکتشاف و آزمایشات خودمان را انجام داده ایم و چند حلقه چاه نیز حفاری کردیم.
این نماینده مجلس دهم با تاکید بر این که ما این نقاط نفت خیز را جزو مساحت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران می دانیم، گفت: زیرا معتقدیم دریای خزر هم مانند سواحل دریا های آزاد، یک مرز سرزمینی دارد که جزو مرز کشورها محسوب می شود؛ البته بعضی از کشورها این سیستم را قبول ندارند که این از زیاده خواهی آن ها است. ما امیدواریم که در نشست امروز مرز سرزمینی خزر به 5 قسمت مساوی تقسیم شود و در مناطق عمیق اجازه بهره برداری به همه کشورها داده شود.
مجلس اطلاعی از مفاد رژیم حقوقی دریای خزر ندارد
وی در پاسخ به این سوال که آیا مفاد رژیم حقوقی دریای خزر از سوی مجلس ایران برسی شده است، گفت: این مساله تا به حال در مجلس مطرح نشده و قانونی در این باره وضع نشده است؛ آن چیز کلی که مجلس شورای اسلامی قبول داشته و دارد این است که سهم همه کشورها در مرز سرزمینی و بهره برداری مساوی باشد. طبق همین باور وزارت نفت در پایان ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی فعالیت خود را در منطقه شروع کرد و هنوز نیز ادامه دارد البته کشورهای همسایه به این اقدام اعتراض داشتند اما طبق رژیم حقوقی دریاها اعتراضشان به جایی نرسید.
حسن بیکی ادامه داد: البته هیچ یک از کشورهای همسایه خزر ممنوعیتی در بهره برداری عمیق ندارند و این که گفته می شود ایران اجازه بهره برداری ندارد صحیح نیست. همین حالا شرکت ملی حفاری ایران در حال حاضر در عمق هزار و پنجاه متری مشغول اکتشاف و کارهای پژوهشی است تا انشاالله به برداشت برسد.
ایران مخالف انتقال خط لوله گاز و نفت از بستر دریای خزر است
وی در مورد موضع ایران در مورد بستر و زیربستر خزر، اظهار داشت: یک بحث زیر بستر این است که باید در عمق چند هزار متری حفاری نفتی صورت گیرد و نفت موجود بین 5 کشور تقسیم شود و همچنین این مناطق به نوعی منطقه آزاد محسوب شود و همه کشورها حق بهره برداری از آن را داشته باشند که فعلاً تصمیمی در رابطه با آن گرفته نشده است.
نماینده دامغان ادامه داد: مساله دوم بحث روبستر است که در یکی از موارد آن برخی از کشورها علاقه مند هستند در روی بستر دریا در زیر آب، انتقال لوله نفت و گاز صورت گیرد که این کار برای دریاچه خطرناک است چرا که اگر یک زمانی انفجاری در این لوله ها ایجاد شود یا به هر دلیلی گاز و نفت از آن ها به درون دریا بریزد، بخش اعظمی از آب دریا آلوده و فاجعه زیست محیطی به وقوع می پیوندد که به راحتی قابل پاکسازی هم نیست. بنابراین ما معتقدیم که به هیچ وجه نباید هیچ نوع خط لوله ای از بستر دریا عبور کند.
وی بحث مورد اختلاف دیگر را حق ماهیگیری و شیلات کشورها دانست و اظهارداشت: متاسفانه بعد از فروپاشی شوروی به سرعت صید غیر قانونی از طرف کشورهای همسایه افزایش یافت تا جایی که برخی از گونه های دریایی امروز با خطر انقراض مواجه هستند. البته در جلساتکارشناسی مختلف در مورد این موضوعات به صورت مشخص بحث شده است.
رژیم حقوقی خزر محرمانه نیست اما نباید باعث سوء استفاده دشمن شود
رئیس کمیته آب کمیسیون امنیت ملی امنیت مجلس در ادامه در مورد محرمانه بودن مفاد رژیم حقوقی دریای خزر گفت: تمام مذاکرات و اقداماتی که قبل از امضاء انجام می شود کارشناسی است لذا نباید دراختیار دشمن قرار بگیرد. بنابراین سازوکار این موضوع را قانون تعیین کرده مسئولین ذی ربط وظایفشان را پیگیری می کنند و قوه مقننه و نهادهای ناظر نظارت خود را دارند. اما ما اگر بخواهیم بعضی از اطلاعات را در اختیار مردم قرار دهیم طبیعتاً در اختیار دشمن هم قرار می گیرد و دشمن می تواند از این اطلاعات سوء استفاده کند. تحریک مردم، اختلاف افکنی و ایجاد جنگ روانی سوء استفاده هایی است که دشمن می تواند از این اطلاعات ببرد.
وی اضافه کرد: طبیعی است که روند مذاکرات باید محرمانه باشد اما چیزی که به امضاء خواهد رسید محرمانه نیست و باید اطلاعاتش در اختیار همه مردم قرار بگیرد و حق مردم است که بدانند دولت و مجلس در مورد اراضی سرزمینی و حقوق ملت چه اقداماتی انجام داده است.
ورود کشور بیگانه به آب های خزر تجاوز محسوب می شود
عضو کمیسیون امنیت ملی در پایان در خصوص نحوه حضور نیروهای نظامی کشورها در اب های دریای خزر گفت: هر کشوری به غیر از 5 کشور همسایه دریای خزر اگر وارد آب های دریای خزر شود قطعاً به حریم حقوقی و مرزی کشورهای دیگر تجاوز کرده است. از آنجایی که این دریا یا در حقیقت این دریاچه به آب های آزاد دسترسی ندارد و بسته است متعلق به کشورهای همجوارش است و ورود کشور بیگانه به این آب ها تجاوز محسوب می شود. از لحاظ تامین امنیت نیز همسایگان خزر به راحتی می توانند امنیت را در این منطقه برقرار کنند و نیازی به حضور آمریکایی ها نیست. هیچ کشوری حق ندارد از حقوق دیگر کشورها تجاوز کند و مثلاً پای کشور دیگری را به این آب ها باز کند.
