توصیه های ممهم و کلیدی در مراقبت‌های "پا"

بسیاری از افراد در ایران و جهان اسلام در مراسم پیاده‌روی اربعین شرکت می‌کنند. این سفر زیارتی با سایر سفرها تفاوت‌های اساسی دارد و عمده‌ترین آن پیاده‌روی طولانی مدت است؛ به طوری که بسیاری از افراد از نجف تا کربلا با پای پیاده مسافتی حدود 90 کیلومتری را طی می‌کنند.

 بدیهی است که کلیه زائران باید مراقب جسم خود باشند بخصوص پا و زانوها و در صورت عدم رعایت نکات خود مراقبتی اندام تحتانی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات و محدودیت‌­هایی برای فرد شود. بنابراین رعایت نکات مربوط به سلامت ساختاری و مراقبت از پاو اندام تحتانی بسیار حائز اهمیت است.

دکتر فرهاد مرادی - پزشک عمومی در خصوص موارد بهداشت عمومی پا می‌گوید: شستشوی روزانه مچ پا و بین انگشتان پا لازم است؛ زیرا محیط کفش مرطوب و بسته است. بنابر این پا و انگشتان پا را مستعد برای عفونت‌های قارچی می‌کند. بر همین اساس باید از کفشی استفاده کنید که تهویه مناسب داشته باشد و عرق نکنید و هر روز پا و بین انگشتان پا را بشویید.

وی توصیه می‌کند: کفشی که انتخاب می‌کنید باید مناسب باشد. از پوشیدن کفش‌های تنگ، پاشنه بلند و یا کاملا صاف خودداری کنید. کفش باید در عین حال که سبک است، دارای استحکام نیز باشد. کفش‌های نامناسب علاوه بر ایجاد خستگی زودرس برای زائرین، در پیاده‌روی‌های طولانی می‌توانند باعث ایجاد درد و مشکلاتی برای پا و اندام تحتانی شوند.

مرادی می‌افزاید: حتما روزانه قبل از پیاده‌روی طولانی مدت کف پاها را ماساژ دهید و چند دقیقه در آب ولرم نگه دارید و همچنین کف پا را چرب کنید و مراقب باشید که بین انگشتان مرطوب نباشد.

دکتر فرناز محسنی زنوزی - متخصص بیومکانیک نیز با اشاره به ساختار پا می‌گوید: پاها نقش حیاتی در راه رفتن دارند. اگر پاها دارای اختلال ساختاری باشند تمام این اندام بدن انسان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. طبق بررسی‌های بیومکانیکی انجام شده از ساختار پا، هنگام راه رفتن وزن در کف پاها توزیع می‌شود و به سایر مفاصل انتقال می‌یابد. اگر الگوی توزیع فشار در پا به خاطر وجود اختلال در پا تغییر کند، فرد زود خسته می‌شود، دچار پا درد، زانو درد و کمر درد می‌شود. همچنین در صورت اختلال در توزیغ فشار در کف پا، نواحی که تحت فشار بیشتر است مستعد زخم، تاول، پینه و میخچه است.

وی می‌افزاید: در صورت وجود اختلالات ساختاری در پا مانند کف پای صاف، زانوی پرانتزی یا زانوی ضربدری احتمال بروز دردها و آسیب‌های مفصلی بسیار بیشتر می‌شود. پیاده‌روی‌­های طولانی از آن جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند افراد را به این مشکلات مبتلا کند. بنابراین بهتر است زائرانی که در این روزها تصمیم به پیاده‌روی طولانی مدت دارند، حتما قبل از شروع سفر توسط متخصصین حوزه سلامت پا ارزیابی شوند.

محسنی زنوزی همچنین توصیه می‌کند: بعد از پیاده‌روی، انجام حرکات کششی و ماساژ می‌­تواند باعث کاهش درد و خستگی پاها شود. انجام برخی ورزش‌­های تقویتی برای تقویت عضلات پا بهتر است از چند روز قبل از پیاده‌روی شروع شود تا بدن آمادگی بهتری پیدا کند.

در ادامه صدیقه محمدی - کارشناس ارتز و پرتز نیز توصیه می‌کند که استفاده از کفی و کفش‌های طبی یکی از راهکارهای کمکی برای کمک به توزیع نرمال فشار در پا است. کفی‌هایی که منطبق با ساختار پای فرد باشد. باعث اعمال کمترین فشار به مفاصل مچ، زانو و کمر می‌شود. علاوه بر افزایش راندمان فرد و کاهش مصرف انرژی، باعث کاهش خستگی در فرد می‌شود.

وی با اشاره به نکاتی که هنگام خرید کفش باید مد نظر باشد، می‌گوید: کفش مناسب نیز باید فضای کافی داشته باشد تا هنگام راه رفتن باعث محدودیت در حرکات انگشتان نشود و ترجیحا رویه منعطفی داشته باشد تا در صورت تورم در پا، به آن فشار نیاورد. ناحیه پنجه نباید باریک باشد. کفش باید استحکام کافی داشته باشد تا بتواند مچ پا را به طور کامل حمایت کند تا از ناپایداری و پیچ خوردگی پا پیشگیری کند و کفش‌هایی تهیه کنید که تهویه مناسب دارند مانند کفش‌های چرمی.

محمدی می‌افزاید: پاشنه کفش باید نرم‌تر از بقیه قسمت‌ها باشد و حداقل 2 یا 3 سانتی متر پاشنه داشته باشد. کفش‌های تخت باعث کمر درد می‌شوند. کفش باید سبک باشد و کفش‌هایی تهیه کنید که کفی‌های قابل ارتجاعی دارند و قوس کف پا را کاملا پر می‌کنند.

در ادامه دکتر ابراهیم عباسی - متخصص فیزیوتراپی نیز می‌گوید: داشتن وزن مناسب یکی از راه‌های مناسب در جهت کاهش فشار بر روی زانو و پا است. افرادی که مایل به راهپیمایی در این ایام هستند حتما برنامه زمانی خاصی را طراحی کنند تا در زمان بیشتری این راهپیمایی را انجام داده و مدت زمان بیشتری استراحت کنند و از هر گونه فشار بر اندام تحتانی خودداری کنند.

وی همچنین در خصوص استفاده از عضلات در طول استراحت بین راهپیمایی روزانه نیز می‌گوید: افراد چون از انقباض ایزو تونیک در طول سفر استفاده کرده‌اند باید از دردناک شدن عضلات پا خوداری کنند و در زمان استراحت با دادن ماساژ از فشار بر روی عضلات خودداری کنند.