با وجود تلاش‌های دولت ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران و ایجاد اختلال در درآمدهای اقتصادی کشور اما به گواه رسانه های بین المللی ایران همچنان مقادیر بالایی از نفت خود را صادر می‌کند.
به گفته محمد علی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک و مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران تولید کنندگان نفت در جهان موفق شده اند سرجمع طی سه ماهه سوم سال جاری میلادی تنها 800 هزار بشکه نفت در روز را افزایش دهند.
به طوریکه مجموع افزایش تولید نفت اعضای اوپک در مدت سه ماهه اخیر تنها 360 هزار بشکه در روز بوده این در حالیکه ایران روزانه دو میلیون و 800 هزار بشکه نفت و میعانات گازی صادر می کند.
جالب اینجاست که چند هفته قبل از آغاز تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران وزیر نفت عربستان رسما گفته بود به ازای هر بشکه نفتی که از ایران کاهش می یابد قادر است دو بشکه نفت تولید کند اما آنچه که مشخص است این صحبت های خالد الفالح یک بلوف بیشتر نبود.
اما با این حال باید گفت براساس آمار های بین المللی صادرات نفت ایران نسبت به ابتدای سال جاری روند کاهشی داشته است و در 5 ماهه منتهی به سپتامبر حدود یک‌سوم کاهش یافته است به طوریکه از زمان اعلام خروج آمریکا از برجام فروش نفت ایران حدود 800 هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
با وجود این، برآوردهای بانک‌ها، مؤسسات رصدکننده حرکت تانکرها و آژانس بین المللی انرژی حاکی از آن است که ایران همچنان روزانه 1.7 تا 1.8 میلیون بشکه نفت صادر می‌کند.
این رقم پایین‌تر از 2.7 میلیون بشکه‌ای است که ایران در اوایل سال جاری صادر می‌کرد؛ بر اساس برآوردهای مؤسسه پلاتس، در شش‌ماهه نخست امسال، ایران به‌طور متوسط روزانه 2.4 میلیون بشکه نفت صادر کرده است.
انتظار می‌رود برخی از بزرگترین مشتریان نفت ایران از جمله چین و هند، خرید نفت از ایران را حتی بعد از شروع تحریم‌ها ادامه دهند.
علاوه بر چین و هند، کشورهایی همچون ترکیه، ایتالیا، اسپانیا و یونان هم خرید نفت از ایران را ادامه داده‌اند. اما تحلیلگران انتظار‌دارند تا پایان امسال صادرات نفت ایران بین یک تا 1.5 میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
از طرف دیگر باید گفت خبرگزاری بلومبرگ طی گزارشی اعلام کرد آمریکا موافقت کرد به هشت کشور مثل ژاپن هند و کره جنوبی اجازه دهد به خرید نفت ایران پس از اعمال تحریم ها در 5 نوامبر ادامه دهند.
در حالی که هنوز هم هدف دولت ترامپ صفر کردن درآمد اقتصاد ایران از محل صادرات نفت است، این کشور مجبور شده است معافیت هایی به واردکنندگان نفت ایران ارائه دهد. این معافیت ها در قبال کاهش مداوم واردات نفت ایران و برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت اعطا شده است. مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد این معافیت‌ها در اواخر روز جمعه سخن خواهد گفت.
چین، بزرگترین واردکننده نفت ایران هنوز هم در حال مذاکره با آمریکا است ولی در بین این 8 کشور قرار دارد. این اطلاعات توسط دو تن از افرادی که با مذاکرات آشنایی داشتند، بدست آمده است.
دولت آمریکا باید با اعطای این معافیت ها تعادل دقیقی هم به وجود بیاورد. باید مطمئن شود بازار نفت کافی در اختیار دارد و جلوی افزایش قیمت مخرب بنزین را بگیرد و همچنین باید اطمینان حاصل کند که دولت ایران درآمد کافی نداشته باشد و گرنه تحریم هایش تاثیری نخواهند داشت.
مایک پامپئو قبلا گفته بود: «انتظار داریم خرید نفت خام ایران توسط تمام کشورها به صفر برسد. در غیر این صورت تحریم خواهند شد». وی همچنین تاکید کرده بود که در حال مذاکره در مورد اعطای معافیت به کشورهایی هستند که می‌گویند نفت ایران برای صنعت انرژی آنها حیاتی است.
این معافیت ها موقتی هستند و آمریکا انتظار دارد این کشورها در ماه‌های آینده هم به کاهش واردات نفت ایران ادامه دهند. اطلاعاتی در مورد مقدار نفتی که این کشورها می توانند از ایران وارد کنند نداریم.
انتظار می‌رود اسامی کشورهای معاف شده در روز دوشنبه همزمان با اعمال تحریم های نفتی ایران منتشر شود. دولت ترامپ در عوض معاف کردن این کشورها از تحریم نفتی ایران از آن ها خواسته سطح روابط اقتصادی خود با ایران را کاهش داده و حتی از تجارت کالاهایی که در لیست تحریم قرار ندارند نیز بکاهند.
