یک مقام آگاه در سازمان برنامه و بودجه اخیرا اعلام کرده است بیژن زنگنه وزیر نفت تعهد کرده است صادرات نفت ایران برای سال آینده یک میلیون بشکه در روز باشد و این درحالی است که پیش از اعمال مجدد تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران روزانه 2.6 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر می شد.
جالب اینجاست که صادرات نفت ایران در اردیبهشت و خرداد ماه یعنی زمانی که آمریکا از برجام خارج شد نیز همین میزان بود اما از تیرماه رفته رفته صادرات نفت ایران روند کاهشی به خود گرفت هرچند که تاکنون آمار رسمی از میزان صادرات نفت ایران از سوی مسئولان وزارت نفت ارائه نشده است اما برخی از رسانه های بین المللی گفته اند صادرات نفت ایران بعد از تحریم های نفتی آمریکا علیه این کشور حدود 40 درصد کاهش یافته است.
پیشتر همین رسانه ها اعلام کرده بودند با آغاز تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران صادرات نفت ایران رقمی حدود 700 هزار بشکه کاهش پیدا خواهد کرد و گزارش ها حاکی از آن بود که مسئولان صنعت نفت ایران در حال برنامه ریزی برای کاهش تکلیفی 700 هزار بشکه ای تولید نفت بودند و اخیرا نیز اعلام می شود ظاهرا این کاهش تکلیفی به 1 میلیون بشکه نیز رسیده است.
براساس آخرین آمارهای ارائه شده توسط سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تولید نفت ایران در ماه سپتامبر 3.452 میلیون بشکه در روز بوده که این رقم در ماه اکتبر یعنی یک ماه قبل از اجرایی شدن تحریم های آمریکا علیه ایران به 3.296 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. بر این اساس تولید نفت ایران در ماه اکتبر نسبت به ماه قبل از آن 4.5 درصد کاهش یافته است که البته رشد 2.3 درصدی قیمت نفت در این ماه بخشی از زیان ایران بابت افت تولید و صادرات نفت را جبران کرد.
باید گفت متوسط قیمت نفت سنگین ایران در اکتبر امسال 77.04 دلار در هر بشکه بوده است که این رقم نسبت به ماه قبل 1.76 دلار یا 2.3 درصد افزایش داشته است. متوسط قیمت نفت سنگین ایران در ماه سپتامبر 75.28 دلار در هر بشکه اعلام شده بود.
متوسط قیمت نفت سنگین ایران در 10 ماهه 2018 نیز 69.59 دلار در هر بشکه بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 39 درصد رشد داشته است. متوسط قیمت نفت سنگین ایران در 10 ماهه 2017 بالغ بر 50.08 دلار گزارش شده بود.
*رقم معافیت آمریکا به خریداران نفت ایران
جالب است بدانید براساس معافیت اعطایی آمریکا به خریداران نفت ایران عملا اجازه صادرات حدود یک میلیون بشکه نفت به ایران داده شده بود. براساس گزارش خبرگزاری بلومبرگ، هند، چین و کره جنوبی، 3 خریدار بزرگ نفت ایران، معافیت دریافت کردند و اجازه دارند که در مجموع روزانه 860 هزار بشکه نفت از ایران بخرند. میزان خرید ژاپن، ایتالیا و یونان هنوز تایید نشده است. ترکیه نیز معافیت خرید روزانه حدود 60 هزار بشکه نفت از ایران را دریافت کرده است که از آنچه در سال 2017 خریده، کمتر است.
با این شرایط این سوال مطرح می شود که چرا وقتی زنگنه اعلام کرده است فقط تعهد می دهد که روزانه 1 میلیون بشکه نفت برای سال آینده صادر کند، به ایشان مجوز داده شده است که قانون منع بکار گیری بازنشستگان را زیر پا بگذارد و با خروج علی کاردر بازنشسته از شرکت ملی نفت ایران یک فرد بازنشسته دیگر را به عنوان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران منصوب کند؟
*قیمت نفت در بودجه سال 98 چه رقمی باشد؟
درحالی زنگنه اعلام کرده است فقط صادرات یک میلیون بشکه نفت را برای سال آینده متعهد می شود که قیمت نفت برای سال آینده مشخص نیست و اکنون نیز نفت در کانال 60 دلار در هر بشکه قراردارد.
هر چند که برخی از کارشناسان بازار نفت از جمله وزیر انرژی کشور های عراق، روسیه، امارات معتقدند قیمت نفت برای سال 2019 در کانال 70 دلار در هر بشکه قرار خواهد گرفت.
برخی از کارشناسان حوزه نفت و انرژی از جمله سید مهدی حسینی معتقد است اگر به درستی عمل کنیم، تحولات مثبتی در بازار جهانی رخ خواهد داد و تحولات مثبت به این معنی است که قیمت نفت متعادل باشد. در حال حاضر اختلافاتی بین عربستان و آمریکا درباره قیمت و عرضه نفت پیش آمده است، روسیه حداکثر عرضه را دارد و این مسائل باعث ایجاد نوسانات در بازار می‌شود و بازار گیج می‌شود که تحولات آینده را چگونه پیش‌بینی کند.
به گفته وی این‌که عرضه کاهش پیدا کرد یا افزایش و این‌که عرضه ایران چقدر خواهد شد، مسائلی است که بازار نمی‌تواند پیش‌بینی کند اما قیمت نفت در بودجه با توجه به مسائل پیش رو می تواند بین 55 تا 60 دلار تعیین شود.
اما غلامحسین حسنتاش، یکی دیگر کارشناس حوزه انرژی معتقد است قیمت نفت در سال آینده در محدوده ۷۰ تا ۷۵ دلار در نوسان خواهد بود.
وی در گفت وگو با یکی از رسانه ها می گوید فکر می‌کنم قیمت نفت برای بودجه ایران حدود ۷۰ دلار منطقی است. ضمنا متوسط پیش‌بینی حدود ۲۰ مرجع معتبر شامل بانک‌ها و موسسات معتبر بین‌المللی هم قیمت ۷۵ دلار برای نفت برنت است.
با توجه به این شرایط، حال باید دید دولت چه قیمتی را برای نفت در بودجه لحاظ خواهد کرد.
