در ادامه سلسله گزارش های الزامات و ثمرات تحقق شعار سال در ذیل این گزارش به نقش سازمان‌های مردم نهاد (موسوم به سمن‌ها) در حصول رونق تولیدپرداخته می‌شود.
بدون تردید برای تحقق شعار سال، تمامی دستگاه ها، نهاد‌ها و کلیه آحاد مردم باید نقش آفرینی کنند که در کلیت امر می‌توان این تلاش را دو بعد دولتی یا حاکمیتی و مردمی تقسیم بندی کرد.
یقینا رخوت و کم تحرکی در هر کدام از حوزه‌های مذکور، باعث ایجاد خلل و نارسایی در مسیر تحقق شعار سال و نائل شدن به اهداف از پیش تعیین شده در این خصوص خواهد شد.
در این میان، سازمان‌های مردم نهاد در زمره تشکل‌های غیر دولتی و به اصطلاح مردمی به شمار می‌رود که با کارکرد صحیح خود قادر به تسریع و تسهیل تحقق شعار سال و حصول رونق تولید خواهند بود.
به واقع یکی از ابعاد و شئون اصلی نقش آفرینی سمن‌ها در ایجاد رونق در عرصه تولیدی کشور، به ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن باز می‌گردد.
به تعبیر دیگر، اثرگذاری سازمان‌های مردم نهاد به نحوی است که بصورت مستقیم به تولید کالا منتهی نمی‌شود، اما با تحت تاثیر قرار دادن الزامات اجتماعی و فرهنگی شعار سال، زمینه و بستر لازم برای نائل شدن به اهداف مورد نظر در این عرصه را فراهم می‌سازند.
متاسفانه یک تصور و ذهنیت ناصحیح و غلط در میان بخش وسیعی از افکار و اذهان عمومی وجود دارد مبنی بر اینکه رفع تمامی مشکلات و نارسایی‌های کشور، می‌باید به واسطه دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی انجام پذیرد در صورتی که برخلاف چنین ذهنیت غلطی، بخش عمده موفقیت‌ها و مرتفع سازی مشکلات در کشور‌های توسعه یافته، به واسطه عموم مردم آن جوامع حاصل و محقق شده است.
سهراب فردی، یکی از فعالان اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی، با اشاره به نقش بسیار نافذ و تعیین کننده مردم در توسعه کشور اظهار کرد: باید به این واقعیت تلخ اذعان کرد که متاسفانه بخش وسیعی از جامعه انتظار دارند تمامی مشکلات اقتصادی با تدبیر دستگاه‌های ذی ربط مرتفع شود و هیچ نقشی برای خود و دیگر آحاد جامعه در این خصوص قائل نیستند.
وی افزود: طرح این موضوع و به اصطلاح خود انتقادی، نافی زحمات و تلاش‌های مردم در صحنه‌های مختلف کشور نیست و یکی از این تلاش‌ها به مقاومت مردم در طول سالیان گذشته در برابر تحریم‌های ظالمانه دشمنان نظام، علیه کشور و ملت باز می‌گردد. اما این کافی نیست.
فردی در ادامه بیان کرد: مردم می‌باید با نقش آفرینی در حوزه‌های گوناگون در جهت تسریع حصول اهداف مورد نظر اقتصادی کشور در سطوح خُرد و کلان تلاش هر چه بیشتری را لحاظ کنند.
این فعال اقتصادی گفت: به عنوان نمونه، یکی از نارسایی‌ها و چالش‌های اساسی کشور در بزنگاه‌ها و مقاطع خاص و حساس اقتصادی به پدیده شوم و نامبارک احتکار کالا و پرهیز از عرضه کالا در بازار باز می‌گردد و این در شرایطی است که بسیاری از این محتکران در میان همین مردم عادی و عوام جامعه قرار دارند و اساسا همین رویکرد و نگاه، باعث وخیم و غلیظ‌تر شدن مشکلات و نارسایی‌های اقتصادی کشور می‌شود.
وی افزود: هجوم مردم برای خرید کالا فراتر از حد نیاز، افزایش قیمت‌ها بصورت سلیقه ای، بی تفاوتی نسبت به گران فروشی و عدم انعکاس آن به دستگاه‌های متولی و ... از نمونه رفتار‌های ناصحیحی است که نمی‌توان اثرات مخرب آن بر اقتصاد کشور را نادیده انگاشت.
این فعال اقتصادی در ادامه بیان کرد: بدون تردید در صورت همگرایی و همسویی تمامی آحاد جامعه و تلاش برای تحقق اهداف کلان اقتصادی کشور همچون حمایت از کالای ایرانی، حمایت از تولید ملی، اجتناب از خرید کالا‌ها و محصولات خارجی که نمونه و مشابه داخلی آن وجود دارد، بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور حل و فصل خواهد شد و این مهم مستلزم تامین پیش نیاز‌های خاص به خود است که بخش اعظم این الزامات از دریچه و منظر فرهنگی و اجتماعی قابل تحلیل و بررسی است.
وی افزود: نهاد‌های فرهنگی جامعه، سمن‌ها یا سازمان‌های مردم نهاد نقش بسزایی در حرکت صحیح جامعه به سمت و سوی اهداف کلان و از پیش تعیین شده در کشور ایفاء می‌کنند.
فردی تصریح کرد: برخی مدعی می‌شوند که طرح این مباحث برای زُدودن مشکلات و برخی ناکارآمدی‌های مدیریتی در داخل کشور است، اما در واقع امر با بررسی الگو و مسیر پیشرفت کشور‌ها و جوامع توسعه یافته این واقعیت عیان می‌شود که بیش از ۹۰ درصد از موفقیت های جوامع پیشرفته به واسطه رفتار صحیح و منطقی مردم آن جوامع محقق شده است.
وی افزود: بنده با صراحت اعلام می‌کنم تا زمانی که عزم ملی برای برون رفت از مشکلات اقتصادی در میان فرد فرد جامعه شکل نگیرد، رسیدن به موفقیت و تعالی اقتصادی کشور، امری ناممکن خواهد بود.
فردی گفت: سازمان‌های مردم نهاد به واسطه غیر دولتی بودن آنها، از دل و بطن مردم برخواسته و از این حیث ضریب اعتماد عمومی به آنها بسیار بالاست و در صورت تدوین برنامه‌های هوشمندانه در سمن‌ها و فراگیری فعالیت آنها در اقصی نقاط کشور، بسیاری از مشکلات کشور در عرصه‌های گوناگون، از جمله حوزه‌های اقتصادی کشور تسهیل خواهد شد.
این فعال اقتصادی در ادامه بیان کرد: آموزش، فرهنگ سازی و هدایت صحیح رفتار‌ها و رویکرد‌های جامعه در مقاطع حساس از مولفه‌های بسیار تعیین کننده برای ایجاد رونق تولید به شمار می‌رود.
وی افزود: ترویج و تقویت فرهنگ کار و تلاش شبانه روزی (که در گزارشی مجزا بصورت تفصیلی به آن پرداخته خواهد شد) با هدف اعتلای کشور (و نه صرفا کسب درآمد و معیشت)، داشتن تعصب به کالای ایرانی و حمایت تمام قد از آن، از نمونه ضروریاتی است که کشور در شرایط فعلی به شدت به آن نیازمند است و قطعا در صورت تحقق این امر خطیر، بسیاری یا به تعبیر صحیح‌تر تمامی تحریم‌ها علیه ایران اسلامی، خنثی و بی اثر خواهد شد و کلیه موارد اشاره شده با کارکرد صحیح سمن‌ها قابل حصول خواهد بود.
رفاه عمومی به عنوان هدف و ماموریت اصلی سمن‌ها تعریف شود
چندی پیش، هوشنگ عطاپور، کارشناس مسائل اجتماعی در گفت و گویی با رسانه‌ها ضمن تایید نقش تعیین کننده سمن‌ها در دستیابی به اهداف مورد نظر اقتصادی جامعه اظهار کرد: به واقع شعار‌ها و اهداف فرهنگی که چشم انداز و افق آن به رفاه عمومی منتهی می شود، می‌تواند به عنوان ماموریت و هدف اصلی عام المنفعه سازمان‌های مردم نهاد تعریف و عملیاتی شود.
وی با اشاره به برخورداری سازمان‌های مردم نهاد از اعتماد عمومی می‌گوید: این مولفه (اعتماد عمومی) یک سرمایه اجتماعی ارزنده است که باید از این پتانسیل در راستای رسیدن به اهداف مورد نظر در عرصه اقتصادی استفاده و بهره گیری شود.
به زعم وی، سازمان‌های مردم نهاد به دلیل خاصیت حمایتی از مردم و شهروندان می‌توانند در قامت حمایت از قشر مصرف کننده، نقش آفرینی کنند و در این قالب و بستر با اعمال نظارت عمومی و همگانی بر ارتقای کیفیت محصولات داخلی، کنترل و تعدیل قیمت‌ها و مقابله با سودجویی‌های فردی و باندی مثمر واقع شوند و قطعا با فشار اجتماعی معقول (در چارچوب‌های اصولی و قانونی تعریف شده در نظام) زمینه نائل شدن به اهداف تعریف شده اقتصادی کشور فراهم خواهد شد که البته این مهم، مستلزم همیاری و همگرایی هر چه بیشتر میان دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی با سمن‌ها و تشکل‌های مردمی است.
البته در این میان نباید و نمی‌توان نقش بسیار موثر استانداری‌ها و فرمانداری‌ها در حمایت، توسعه و فراگیری سمن‌ها را نادیده انگاشت و قطعا عزم و تلاش دستگاه‌ها و نهاد‌های مذکور، نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در نفوذ هر چه بیشتر سمن‌ها در سطح جامعه ایفاء می‌کند.
لزوم اصلاح فرهنگ سلب مسئولیت فردی و اجتماعی در قبال مشکلات اقتصادی کشور
بدون تردید، کارشناسان تحریم در واشینگتن با مطالعه و بررسی شرایط اجتماعی کشور و علم به این واقعیت تلخ که برخی از افراد و گروه‌های اجتماعی در داخل کشور در شرایط حساس و سخت اقتصادی به سودجویی مبادرت می‌ورزند به طراحی تحریم‌های اقتصادی اقدام می‌کنند.
نمود و بروز این واقعیت تلخ که در شرایط حساس اقتصادی، برخی با سودجویی فردی بر بی ثباتی بازار می‌افزایند و با رفتارهایِ خلاف منافع و مصالح ملی، تولید، اقتصاد و تجارت سالم و منطقی جامعه را به مخاطره می‌اندازند، تجربه‌ای تلخ برای کشور است که قطع به یقین انگیزه معاندان نظام برای تعریف و طراحی تحریم را مضاعف می‌سازد.
قطعا در صورت بسیج همگانی مردمی و تلاش و عزم ملی برای مقابله با توطئه‌های اقتصادی دشمن در جنگ اقتصادی، ایجاد رخوت و تزلزل در نظام تولیدی کشور ناممکن خواهد شد و در چنین شرایطی تمامی دسیسه‌های دشمنان ملت و کشور، همچون گذشته نقش بر آب می‌شود.
همسویی مردم در کشوری با ۸۰ میلیون نفر جمعیت، قدرت، پتانسیل و نیرویی عظیم است که مقابله با آن غیرممکن است و قطعا سازمان‌های مردم نهاد در هم افزایی ملی، نقش موثری ایفاء خواهند کرد.
تجربه جنگ ۸ ساله، در شرایطی که بیش از ۴۰ کشور جهان، رژیم تا بن دندان مسلح بعثی عراق را حمایت و دیوانه‌ای بنام صدام را علیه ایران تحریک و اجیر می‌کردند نمونه‌ای از نتیجه و دستاورد بسیج مردمی در برابر تهاجم دشمن و دفاع از حریم، حیثیت و عزت کشور است، تجربه‌ای که قطعا در جنگ اقتصادی فعلی نیز قابل تکرار خواهد بود و این مهم عنصر تعیین کننده و اصلی مقاومت در برابر چنین هجمه‌هایی به شمار می‌رود که از منظر فرهنگی و اجتماعی قابل تبیین است، مولفه‌هایی که به واسطه کارکرد و فعالیت صحیح سمن ها، متجلی و تاریخ ساز خواهد شد و بار دیگر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را در مقاومت در برابر نظام سلطه، به عنوان الگویی موفق و شایسته در اذهان و افکار مردم آزاده جهان معرفی خواهد ساخت.
