در سال‌های اخیر وقوع زلزله افزایش پیدا کرده است به گونه‌ای که هر روز یک نقطه ای از جهان می‌لرزد و در بسیاری از مواقع خسارات جانی و مالی فراوانی وارد می‌کند. زلزله، یکی از عوامل بروز حوادث پیش بینی نشده در جوامع است، اگرچه این حادثه قابل پیش بینی نیست اما با مدیریت صحیح و اقدامات پیشگیرانه می‌توان اثرات ناگوار آن را کاهش داد. داشتن کمی اطلاعات و اعمال کمی اقدامات احتیاطی می تواند به اندازه ای شگفت انگیز شانس نجات شما را از زمین لرزه و یا هر نوع دیگری از حوادث افزایش دهد. نکات کلیدی در این زمینه آموزش و آمادگی به موقع است. راهکارهای ایمنی برای زمین لرزه شما را به یک متخصص تبدیل نمی کند اما با این حال دانستن آنها در هنگام وقوع زلزله می تواند برای شما تفاوتی به ارزش یک زندگی داشته باشد.
در این گزارش شما را با اعمال و اقداماتی که قبل، حین و بعد زلزله باید انجام دهید تا جان سالم به در ببرید، آشنا می‌کنیم.
قبل از وقوع زلزله
بیاموزید چگونه در هنگام حرکت زمین خود را نجات دهید. اکثر زمین لرزه ها بیشتر از چند ثانیه است و در این مدت، دانستن اینکه چه کارهایی باید انجام دهید بسیار اهمیت دارد.
همه اعضای خانواده خود را از نکات ایمنی درباره زمین لرزه از جمله 1- کارهایی که در هنگام وقوع زمین لرزه باید انجام دهید، 2- مناطق امن اتاق مانند زیر یک میز بسیار محکم و یا داخل چارچوبها، 3- مناطق ناامنی که باید از رفتن به آنها جلوگیری شود از قبیل کنار پنجره، آیینه های بزرگ، مبلمان سنگین و بزرگ، و شومینه آگاه کنید.
لوازم اضطراری را ذخیره کنید. این لوازم شامل بیسکویت و بطری آب معدنی، غذاهای کنسرو یا خشک، خرما، کشمش، شکرو نمک برای حداقل سه روز خانواده، کپی اسناد و مدارک مهم و مشخصات کلیدی برای شناسایی و درمانی افراد خانواده در مواقع ضروری، شماره تلفن های ضروری مثل شماره های فامیل، و شماره های شهری و نقشه شهر محل سکونت، کمی پول نقد، چراغ قوه و باتری اضافه، یک رادیو ترانزیستوری به همراه باطری، لباس گرم و لباس زیر برای افراد خانواده، پتوی سفری، شمع و کبریت، الکل جامد، ناخن گیر، قیچی، چاقو و درببازکن، بیلچه، حوله کوچک و لوازم بهداشتی دیگر، خمیردندان، صابون، دستمال، کیسه فریزر، بشقاب و قاشق می‌شوند.
چیدمان خانه خود را به الگویی ایمن تغییر دهید یعنی اجسام سنگین تر را در طبقات پایین تر قرار داده و اجسام شکستنی را در کابینتهای دربسته و قفل دار بگذارید و از آویزان کردن آیینه ها و یا قاب عکسهای سنگین در بخشهایی از منزل که معمولا استراحتگاه یا محل خواب به شمار می رود پرهیز کنید.
اجسام سنگینی از قبیل آبگرمکن یا یخچالها را در جای خود محکم کنید.
مایعات قابل اشتعال را به دور از منابع آتش زایی مانند آبگرم کن ها، اجاق گاز و یا تنور قرار دهید.
بیاموزید در هنگام زلزله چه کارهایی را با سرعت عمل بالا انجام دهید و از آموزش دادن این فعالیتها به اعضای خانواده خود اطمینان حاصل کنید.
مکان اصلی و شیوه بستن آب، گاز و برق را بدانید و آن را به اعضای خانواده خود یاد دهید.
هنگام وقوع زلزله
اگر در داخل ساختمان هستید همانجا باقی بمانید. به سرعت خود را به یکی از بخشهای امن اتاق مانند زیر یک میز محکم و یا در کنار یک دیوار داخلی بایستید. هدف از این کار جلوگیری از سقوط اجسام بر سر و قرار گیری در بخشهای مقاوم اتاق است همچنین از پناه گرفتن در نزدیکی پنجره، وسایل سنگین، ابزارهای سنگین و یا اجاق گاز خودداری کنید.
اگر در حال آشپزی هستید اجاق گاز را خاموش کرده و سپس پناه بگیرید.
اگر در خارج از ساختمان هستید به منطقه ای باز بروید که در آنجا احتمال برخورد اجسام در حال سقوط با شما کم باشد و همینطور از ساختمانها، دکلهای برق و درختان فاصله بگیرید.
اگر در حال رانندگی هستید به آرامی سرعت خود را کاسته و در کنار جاده یا خیابان بایستید و از ایستادن بر رو یا زیر پلهای هوایی، روگذرها و یا کنار دکلهای برق، درختان و یا تابلوهای بزرگ خودداری کرده و در خودروی خود باقی بمانید.
پس از زلزله
جراحتهای احتمالی را کنترل و در صورت جدی بودن جراحتها به آنها رسیدگی کنید همچنین به تامین امنیت برای اطرافیان خود کمک کنید.
آسیب های وارد شده را کنترل کنید. در صورتی که ساختمانی که در آن قرار دارید به شدت آسیب دیده است باید به سرعت آن را ترک کنید تا متخصصان آسیب های خطرناک آن را کنترل کنند.
درصورتی که متوجه نشت گاز شدید، همه را از ساختمان خارج کرده و درها و پنجره ها را باز بگذارید. در صورت امکان و بی خطر بودن، شیر اصلی گاز را ببندید و به آتشنشانی خبر دهید و در این موقعیت از هیچگونه ابزار الکترونیکی استفاده نکنید زیرا یک جرقه کوچک می تواند منجر به انفجار گاز شود.
در صورتی که برق قطع شده است اتصال برق تمامی لوازم الکترونیکی را قطع کنید تا از آسیب دیدگی آنها پس از بازگشت ناگهای برق جلوگیری کنید همچنین در صورتی که بوی سیم سوخته و یا داغی احساس کردید جریان اصلی برق را با حفظ نکات ایمنی قطع کنید.
این کارها را بعد از زلزله انجام ندهید
اگر شیر گاز را قبلا بسته بودید، آن را باز نکنید و از کبریت، فندک و وسایل آتش زا استفاده نکنید.
بدانید که گروه‌های امدادی مانند آمبولانس ممکن است به سرعت خود را به شما نرسانند به همین دلیل به افراد مصدوم کمک کنید و فراموش نکنید بعضی از افراد مانند کودکان و سالمندان کمک‌های ویژه نیاز دارند.
افرادی که به شدت آسیب دیده اند را از جای خود حرکت ندهیم زیرا ممکن است صدمات جدی تری به آنها وارد شود.
دارو‌های ریخته شده، نفت، بنزین و مایعات قابل اشتعال را با احتیاط کامل پاک کنید.
در صورت استنشاق بوی گاز یا بخارات مواد شیمیایی دیگر، محل را ترک کنید.
