راه های احیای دریاچه ارومیه

کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، ۶ راهکار کلی را به عنوان نقشه راه احیای دریاچه ارومیه مصوب که پس از تصویب در جلسه به کلیه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.

کنترل و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در زمینه های، چون کاهش ۴۱ درصدی از حقابه آب‌های سطحی و زیرزمینی و تهیه و اجرای برنامه‌های افزایش بهره وری از ۶۱ درصد آب باقیمانده در بخش کشاورزی توسط وزارت جهاد کشاورزی یکی اولین برنامه کلی برای احیای دریاچه ارومیه بوده است.

کنترل و کاهش برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی حوضه، جلوگیری از برداشت غیر مجاز از آب‌های سطحی، ساماندهی چاه‌های حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه و نصب کنتور‌های هوشمند و حجمی جهت کنترل برداشت در راستای افزایش میزان جریان ورودی از رودخانه‌ها به دریاچه از موارد دومین برنامه یعنی کنترل و کاهش برداشت از منابع سطحی و زیرزمینی حوضه است.

اقدامات حفاظتی و کاهش اثرات سومین راهکار برای احیای دریاچه ارومیه است که در آن کانون‌های تولید ریزگرد شناسایی شد و تهیه برنامه افزایش اشتغال و معیشت جایگزین توسط دستگاه‌های ذیربط نیز در دستور کار قرار گرفته بود.

اقدامات مطالعاتی و نرم افزاری، تسهیل و افزایش حجم آب ورودی به دریاچه از طریق اقدامات فیزیکی و ساز‌های و تامین آب برای دریاچه از منابع جدید از سایر برنامه‌های برای احیای دریاچه ارومیه بوده است.

همچنین بر طبق مصوبه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، مسئولیت اجرایی طرح‌های مصوب بر عهده دستگاه‌های اجرایی بوده و ستاد احیای دریاچه ارومیه مسئول نظارت و پایش اجرای طرح‌ها ضرورت و الزامات راهکار‌های احیای دریاچه ارومیه است.

با توجه به شرایط عمومی و وضعیت منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه و مصرف بیش از ۷۱ درصد از منابع آب تجدیدپذیر، ضرورت دارد که هر گونه افزایش برداشت از منابع آبی حوضه محدود و ممنوع شود؛  به عبارت بهتر در حال حاضر حوضه با ۳۱ درصد اضافه برداشت از منابع آب تجدیدپذیر خود مواجهه است که نه تنها امکان توسعه جدید به منظور برداشت بیشتر از منابع آبی حوضه را دچار چالش جدی نموده است، بلکه باید اقدامات و فعالیت‌های ضروری در راستای کاهش مصرف و برداشت از منابع آب تجدیدپذیر در سطح حوضه صورت پذیرد.

با توجه به نقش مهم منابع آب سطحی در تامین آب مورد نیاز دریاچه، نیاز است که نظارت لازم بر برداشت از این منابع و جلوگیری از برداشت غیرمجاز از آن‌ها صورت گیرد،  به طور معمول بر اساس بررسی‌های میدانی صورت گرفته، از پمپ‌های ثابت و به ویژه پمپ‌های متحرک جهت برداشت غیرمجاز از منابع آب سطحی استفاده می شود.