ایران در جمع ۵ کشور تولید کننده محصولات زیست فناوری در آسیا

مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری در مراسم رونمایی از داروی دانش بنیان اظهار کرد: رقابت در اقتصاد زیستی جهانی در دهه‌های گذشته تشدید شده است و کشور‌های خارجی فناوری و مالکیت معنوی را از ایالات متحده به سرقت برده اند؛  به عنوان مثال دولت چین طی چند سال گذشته توانست شکاف خودش را با آمریکا در حوزه بیوتکنولوژی کاهش دهد.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری بیان کرد: دولت آمریکا شرکت‌های چینی مرتبط با پروژه بانک ژن «سین کیانگ» را در لیست سیاه قرار داده است و مقامات نگران هستند که آزمایش گسترده کروناویروس فرصتی را برای شرکت‌های مرتبط با دولت چین فراهم کند تا پایگاه‌های داده عظیم دی ان‌ای را برای تحقیقات همچنین نظارت مبتنی بر ژنتیک جمع آوری کنند، محققان معتقد هستند بیوتکنولوژی برای آمریکا امنیت ملی و قدرت رقابت اقتصادی را به ارمغان آورده و طبیعی است که مانع پیشرفت بیوتکنولوژی در کشور‌های دیگر شوند.

او بیان کرد: ۵۰ درصد پتنت‌های بیوتکنولوژی ثبت شده در جهان از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۱۳ متعلق به آمریکاست و این موضوع نشان می‌دهد که آمریکا می‌داند قدرت دقیقا در چه جایی قرار دارد، اما کشور‌های جهان در سال‌های اخیر دریافتند مسیر پیشرفت از فناوری زیستی عبور می‌کند و بیوتکنولوژی می‌تواند اقتصادی پویا و ثروت را برایشان ایجاد کند.

او ادامه داد: چین بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه بیوتکنولوژی کرده و در دوره دوسالانه ۲۱۰۷ تا ۲۰۱۹ به میزان ۴۵ میلیارد دلار در شرکت‌های بیوتکنولوژی سرمایه گذاری خطرپذیر کرده است، همچنین در آلمان از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰، ۳۳ میلیارد دلار روی فناوری زیستی سرمایه گذاری کرده است.

 ایران در جمع ۵ کشور تولید کننده محصولات زیست فناوری در آسیا

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری بیان کرد: طبیعی است ایالات متحده آمریکا نمی‌خواهد قدرت استراتژیک خودش را در حوزه بیولوژیک از دست بدهد البته که یک شرکت داروسازی سوئیسی تنها در سال ۲۰۱۸، ۱۱ میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه هزینه کرده است.

قانعی درباره اهمیت امنیت غذایی در دنیا اظهار کرد: اگر امروز بیوتکنولوژی به عنوان استراتژیک‌ترین مفهوم در میان فناوری‌ها شناخته می‌شود به دلیل این است که امنیت قرن ۲۱ در حوزه سلامت و غذایی با فناوری زیستی گره خورده است، با افزایش سرانه مصرف گوشت، مصرف جهانی پروتئین هوایی از سال ۱۹۷۰ بیش از دو برابر شده که پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، ۶۰ درصد دیگر اضافه شود.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری بیان کرد: این موضوع نشان می‌دهد حوزه امنیت غذایی یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. تحقیقات مختلفی نشان می‌دهد ورود فناوری زیستی به حوزه امنیت غذایی می‌تواند سرعت تولید را بالا ببرد و ورود بخش خصوصی به امنیت غذایی می‌تواند کاملا سودده باشد.

قانعی گفت: زیست فناوری صنعتی، زیست فناوری کشاورزی، محیط زیست، تجهیزات و کیت، واکسن انسانی، خوراک و مکمل‌های دام، طیور و آبزیان، دارو‌ها و روش‌های درمانی زیستی، دارو‌های شیمیایی و مواد اولیه دارویی و واکسن‌های حیوانی از جمله فعالیت‌های ستاد زیست فناوری به شمار می‌رود.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری بیان کرد: در این ستاد موضوعات ترویج و آموزش، پژوهش، توسعه زیرساخت و توسعه فناوری در پیش گرفته شده تا بتوانیم از زیست فناوری در راستای رفاه عمومی و کسب ثروت گام برداریم. تاکنون ۳۵۸ محصول به میزان ۲۳۱.۷ میلیارد تومان (۸۹۴.۴ میلیون دلار) توسط ستاد توسعه زیست فناوری در حوزه دارو، مواد اولیه و ملزومات دارویی مورد حمایت قرار گرفته است.

او ادامه داد: همچنین سه واکسن کرونا به میزان ۳۷ میلیارد تومان با پتانسیل ارزی ۳۵۳.۲ میلیون دلار از سوی ستاد توسعه زیست فناوری مورد حمایت قرار گرفته است همچنین ۱۱ محصول به ارزش ۵۴.۶ میلیارد تومان با پتانسیل ارزی ۱۸۲.۴ میلیون دلار مورد حمایت قرار گرفته است. در حوزه دارو، مواد اولیه حد واسط شیمیایی و استاندارد‌های دارویی ۹۰ محصول و ۲۲۱ استاندارد به میزان ۵۳ میلیارد تومان از سوی ستاد زیست فناوری حمایت شده که پتانسیل ارزی این حمایت برابر با ۲۴۴.۶ میلیون دلار بوده است.

قانعی افزود: همچنین ۳۳ دارو و فراورده‌های بیولوژیکی به میزان ۸۷.۱ میلیارد تومان و پتانسیل ارزی ۱۱۴.۲ میلیون دلار توسط ستادمورد حمایت قرار گرفته است، تاکنون ۱.۴ میلیارد دلار به واسطه دستاورد‌های زیستی محققان کشور صرفه جویی ارزی سالانه در قالب تولید ۲۶ داروی زیستی ایجاد شده است.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری بیان کرد: ۹.۵درصد درآمد شرکت‌های دانش بنیان از محل شرکت‌های فعال در حوزه زیست فناوری است، بیش از ۶۰ درصد صادرات محصولات شرکت‌های دانش بنیان به شرکت‌های فعال در حوزه زیست فناوری اختصاص دارد که این یکی از دستاورد‌های حوزه زیستی به شمار می‌رود.

قانعی گفت: ایجاد ۲۳ شتاب دهنده در حوزه مواد اولیه دارویی، دارو‌های بیولوژیک، تولید واکسن انسانی و حیوانی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی، پروبیوتیک و تجهیزات پزشکی از دیگر دستاورد‌های بیوتکنولوژیک کشور محسوب می‌شود. کسب رتبه نخست تولید محصولات زیست فناوری و واکسن در غرب آسیا، حضور در میان ۵ کشور تولید کننده محصولات زیست فناوری در آسیا، ایجاد مراکز نوآوری، کسب رتبه علمی دوازدهم در سطح جهان و اول در سطح منطقه از دستاورد‌های محققان در حوزه زیستی به شمار می‌رود.

حمایت ٢ هزار میلیاردی از طرح‌های کلان ملی

در ادامه و در حاشیه این برنامه مجتبی زارع مهرجردی مدیر طرح‌های کلان ملی صندوق نوآوری و شکوفایی  اظهار کرد: ما مجموعه کمک هایمان از محصولات دانش بنیان چند دسته بوده و بخشی مربوط به اثبات تکنولوژی است و باید توجه داشت که ممکن است شرکت ها در فرایند تولید دچار شکست شوند و معمولا سهم معاونت علمی و ستادها در این قسمت بیشتر است.

زارع ادامه داد: در ورود محصولات دانش بنیان شرکت ها به بازار صندوق نوآوری و شکوفایی حمایت انجام می‌دهد و ما از این محصول حمایت ١٠ میلیارد تومانی داشتیم تا محصول تجاری سازی و خط تولید راه اندازی شود.

مدیر طرح‌های کلان ملی صندوق نوآوری و شکوفایی بیان کرد: این یکی از مجموعه طرح‌های کلان ملی بود که از آن حمایت انجام دادیم و تعداد طرح‌های کلان ملی مورد حمایت به ١٣۵ مورد رسیده است و تاکنون بالغ بر ٢ هزار میلیارد تومان در ٢.۵ سال گذشته از طرح‌های کلان ملی حمایت کرده ایم.