برخی اشکال پروتئین‌ها بیانگر ابتلا به بیماری پارکینسون

محققان موسسه فناوری فدرال سوئیس در زوریخ دریافته‌اند که مجموعه‌ای از پروتئین‌ها در مایع نخاعی افراد سالم و بیماران پارکینسون اشکال متفاوتی دارد. این پروتئین‌ها می‌توانند در آینده به عنوان نوعی جدید از نشانگر زیستی برای این بیماری استفاده شوند.

بسیاری از بیماری‌های انسانی را می‌توان با استفاده از نشانگر‌های زیستی در خون یا سایر مایعات بدن شناسایی کرد و تشخیص داد. بیماری پارکینسون متفاوت است؛ تا امروز چنین نشانگر زیستی در محیط بالینی برای نشان دادن این بیماری عصبی استفاده نشده، اما اکنون گروهی به سرپرستی پروفسور پائولا پیکوتی می‌تواند به رفع این مسئله کمک کند.

در یک تحقیق، محققان ۷۶ پروتئین را ارائه کرده‌اند که ممکن است به عنوان نشانگر‌های زیستی برای تشخیص بیماری پارکینسون عمل کند.

آنچه که این تحقیق را خاص می‌کند، این است که در حالی که پروتئین‌های نشانگر زیستی بالقوه در افراد سالم و بیمار یافت می‌شود، مولکول‌های آن در اشکال (یا ساختارهای) متفاوتی در هر یک از ۲ گروه دیده می‌شود. وجود پروتئین‌های خاص نیست که نشان‌دهنده بیماری است بلکه شکلی است که این پروتئین‌ها به خود گرفته‌اند.

این اولین باری است که دانشمندان نشان می‌دهند تجزیه و تحلیل ساختار تمام پروتئین‌های بخشی از مایع بدن می‌تواند نشانگر‌های زیستی بالقوه بیماری را شناسایی کند.

مرحله بعدی آزمایش کامل نشانگر‌های یافت شده و تایید آن با استفاده از گروه‌های بزرگتر بیماران خواهد بود؛ به این معنا که این موارد هنوز برای تشخیص بالینی در دسترس نیست.

ناتالی دو سوزا، دانشمند ارشد گروه پائولا پیکوتی و یکی از محققان همکار این تحقیق گفت: این پروتئین‌ها یک شاخص بسیار قوی برای این بیماری است.

محققان در تحقیق خود مایع مغزی نخاعی ۵۰ فرد سالم و ۵۰ بیمار پارکینسون را بررسی کردند. مواد نمونه توسط پزشکان هلندی در اختیار آنان قرار گرفت.

برای جست و جوی نشانگر‌های زیستی، دانشمندان از روش خاصی برای اندازه‌گیری پروتئوم (یعنی کل همه پروتئین‌ها در یک نمونه) به نام LiP-MS استفاده کردند که می‌تواند تغییرات ساختاری در پروتئین‌ها را اندازه‌گیری و مکان دقیق این تغییرات را مشخص کند.

اندازه‌گیری‌های معمولی پروتئوم گرایش به ثبت انواع مختلف پروتئین و مقادیر آن را دارد، اما تغییرات ساختاری را ثبت نمی‌کند.

از آن جایی که ساختار پروتئین‌ها ارتباط تنگاتنگی با عملکرد آن (یا اختلالات ) دارد، محققان این فرضیه را مطرح کردند که افراد مبتلا به پارکینسون و افراد سالم اشکال مختلفی از برخی پروتئین‌ها را دارند.

تحقیق حاضر اولین تحقیقی است که محققان با موفقیت از این روش برای یک بیماری استفاده می‌کنند. در مراحل بعدی محققان می‌خواهند روش LiP-MS را برای تقویت علامت نشانگر زیستی بهبود دهند و در نتیجه حساسیتی که با آن بیماری قابل تشخیص است، افزایش می‌یابد.

علاوه بر این دانشمندان می‌خواهند نشانگر‌های زیستی جدید را آزمایش کنند تا چگونگی تشخیص بیماری پارکینسون را به طور خاص یا امکان همپوشانی با سایر بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی مانند بیماری آلزایمر را ارزیابی کنند.

شکل مجموعه‌ای از پروتئین‌ها ‌در مایع نخاعی بیماران مبتلا به پارکینسون در مقایسه با افراد فاقد این بیماری تخریب‌کننده عصبی متفاوت است.

در آینده محققان می‌خواهند از روش خود برای تعیین زیرشاخه‌های بیماری پارکینسون و پیش‌بینی دقیق‌تر در مورد سیر بیماری استفاده کنند.

هنوز مشخص نیست که ممکن است این روش به طور دقیق به چه تشخیص‌های مفید بالینی منجر شود. دو سوزا تخمین می‌زند که یک راهبرد آزمایشی در آینده می‌تواند مبتنی بر آنتی‌بادی‌هایی باشد که بین ساختار‌های پروتئین سالم و بیمار تمایز قائل شود.