رژیم وگان تمام گوشت و محصولات حیوانی (گوشت، مرغ، ماهی، غذاهای دریایی، لبنیات و تخم مرغ) را حذف می‌کند، در حالی که رژیم گیاهخواری گوشت، مرغ، ماهی و غذاهای دریایی را حذف می‌کند.
بنابراین، وگانیسم و گیاهخواری به این دلیل که مردم گوشت را کنار می‌گذارند، پتانسیل ترویج تغذیه سالم را دارد، اما افزایش تولید و مصرف غذاهای فوق فرآوری شده (UPFs) برای پیروان این رژیم‌های غذایی، بروز اثرات مثبت آن را دشوار کرده است.
در حالی که عرضه محصولات دارای پایه گیاهی در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ میلادی نزدیک به ۳ برابر شده، ولی بسیاری از این غذاهای جایگزین‌ِ گوشت در دسته غذاهای فوق فرآوری شده قرار می‌گیرند.
چرا که برای جلوگیری از فسادپذیری سریع و بهبود طعم، تحت فرآوری‌های سنگین قرار می‌گیرند. پس اغلب این غذاها سرشار از نمک، شکر و چربی اشباع شده، رنگ‌های افزودنی، نگهدارنده‌ها و سایر افزودنی‌ها شده‌اند.
آیا گیاهخواری می‌تواند باعث کاهش انتشار کربن در محیط زیست شود؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در فرانسه، وگان‌ها و گیاهخوارها ۳۹.۵ درصد از کل کالری دریافتی خود را از مصرف غذاهای فوق فرآوری شده کسب می‌کنند. در آلمان نیز ۳۹.۱ درصد وگان‌ها و گیاهخوارها حداقل ماهی یکبار از این غذاها مصرف می‌کنند.
کارشناسان بریتانیایی بر پایه نتایج مطالعات اخیر خود هشدار می‌دهند که مصرف بالای غذاهای فوق فرآوری شده تولیدی برای وگان‌ها و گیاهخوارها خطر ابتلا به بیماری‌هایی از جمله سرطان، قلبی و عروقی، دیابت، سکته مغزی و چاقی را در میان آن‌ها افزایش داده است.
این مطالعات نشان داده که برخی برگرهای تولید شده به عنوان جایگزین برگرهای گوشتی، ۳ برابر بیشتر از یک بسته چیپس سیب‌زمینی نمک دارد.
کدام رژیم غذایی بیشترین سازگاری را با سلامت و محیط زیست دارد؟
کتی کلیف، مشاور سیاست‌گذاری انجمن خاک بریتانیا در این خصوص به یورونیوز گفت: «محصولات فرآوری فوق‌العاده دیگر غذا نیستند و در واقع، ترکیبات فیزیکی و شیمیایی و مقادیری از مواد بیش از حد تصفیه شده‌ای هستند که بر سلامت ما تأثیر منفی می‌گذارند.»
او پیشنهاد می‌کند: «به جای غذاهای فوق فرآوری شده، رژیم غذایی خود را با غذاهای کمتر فرآوری شده از جمله محصولات کنسرو شده و منجمد، نان‌های تازه و غلات سالم جایگزین کنید.»
خانم کلیف همچنین یادآوری می‌کند که با وجود وابستگی کمتر تولید مواد غذایی فوق فرآوری شده به محصولاتی مانند نخل، سویا، گندم و ذرت، تولید انبوه این مواد غذایی به توسعه کشت‌های تک محصولی می‌انجامد که در عمل نتیجه‌ای جز جنگل‌زدایی، تخریب خاک و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی ندارد.
