آیا فراموشی نشانه بیماری آلزایمر است؟!

- آیا تاکنون پیش آمده است وارد اتاقی شوید؛ اما به هیچ وجه به خاطر نیاورید که چرا به آنجا رفته اید؟ یا هر چه تلاش کنید نتوانید نام همکارتان را به یاد آورید؟ آیا دسته کلید خودروی خود را مرتب گم می کنید؟

کاهش حافظه، برای اغلب ما بسیار ترسناک است، طوری که با دیدن چنین علائمی ممکن است خود را ببازیم و مدت ها به دلیل این کندی حافظه به فکر فرو رویم.

براساس نتایج پژوهشی که به تازگی در انگلستان انجام شده است، ممکن است عملکرد مغز در همان سال های ابتدایی دهه پنجم زندگی کاهش یابد. بی شک زمانی که حافظه مان ابری و کدر می شود و نمی توانیم چیزهایی را به آسانی به خاطر بیاوریم، نگران نبودن، دشوار خواهد بود. گاهی زمان زیادی طول می کشد تا بپذیریم حافظه مان کند شده است.

در این حالت باید بارها قرار ملاقات هایمان را فراموش کنیم، ساعت ها به دنبال وسایل گمشده مان بگردیم و مدت ها به حافظه مان فشار آوریم تا شماره تلفن عزیزان یا حتی شماره تلفن منزل خودمان را به یاد آوریم و سرانجام ممکن است از پزشک کمک بخواهیم. از دست دادن حافظه یکی از دشوارترین مشکلات روانی است. بر همین اساس آمار نشان می دهد ترس از آلزایمر، پس از ترس از ابتلا به سرطان، یکی از بزرگترین و مهمترین موارد ترس افراد درباره سلامتشان به شمار می آید.

به طور کلی از هر پنج زنی که پا به شصت و پنج سالگی می گذارند، یک زن به آلزایمر مبتلا می شود؛ اما تنها اندکی از افراد در سنین پایین تر و در چهل یا پنجاه سالگی دچار آلزایمر خواهند شد. با وجود این شاید باور نکنید اگر بدانید افراد در سنین بین چهل تا شصت سال، بسیار بیشتر از افراد هفتاد یا هشتاد ساله از ابتلا به آلزایمر می هراسند، زیرا میانسالان زندگی پیچیده ای را تجربه می کنند. آنها باید کارهای بسیاری در طی روز انجام دهند تا بتوانند برای خانواده خود رفاه را به ارمغان بیاورند و به همین دلیل فراموشی برای آنها بسیار ترسناک است. علاوه بر این بخش مهمی از شخصیت ما به چیزهایی وابسته است که درباره خود می دانیم و زمانی که به فراموشی دچار می شویم، درست مانند آن است که در حال از دست دادن بخشی از هویت و شخصیتمان هستیم.

با وجود ترسی که افراد از ابتلا به آلزایمر دارند، در اغلب موارد پزشک دلیل فراموشی میانسالان را ابتلا به آلزایمر تشخیص نمی دهد. حتی در بسیاری موارد با انجام آزمایش های پزشکی، مشخص می شود درصد فراموشی در این افراد بسیار پایین تر از آن چیزی است که خود حس می کنند. در حقیقت دلیل فراموشی در اغلب موارد، عدم توجه کافی به صحبت ها و نداشتن تمرکز کافی بر کارها است.

چه نوع فراموشی «طبیعی» و چه نوع فراموشی «غیرطبیعی» است؟

طبیعی:

گم کردن کلیدهای خانه
نگرانی درباره کاهش حافظه خود
فراموش کردن گاه و بی گاه اسامی آشنایان
فراموش کردن اینکه چرا وارد اتاق شده اید
دشواری در به خاطر آوردن برخی کلمات
فراموش کردن اینکه به کجا می خواستید بروید
فراموش کردن اینکه دیشب شام چه خورده اید

غیر طبیعی:

گم شدن کلیدهای خانه و یافتن آنها در مکان هایی غیر عادی مانند یخچال
تلاش زیاد برای به خاطر آوردن نام دوستان نزدیک و خویشاوندان درجه یک
دشوار بودن توضیح اینکه چرا به کسی تلفن کرده یا غذای خاصی را آماده کرده اید
تلاش مداوم برای به یاد آوردن اسامی مشخص و عادی مانند جارو، کتری و…
گم شدن در خیابان محل زندگی و ناتوانی در یافتن خانه خود
فراموش کردن تمام فعالیت هایی که طی روز انجام داده اید.
به خاطر بسپارید برای بررسی مواردی که فراموش می کنید باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا نتیجه قطعی این مشکل را در شما تشخیص دهد.

کاهش عملکرد مغز:

پنج سال پیش، اغلب کسانی که به دلیل ابتلا به عارضه فراموشی به پزشک مراجعه می کردند، بیش از هفتاد سال داشتند؛ اما اکنون بیشترین درصد مشکوکان به آلزایمر را افراد پنجاه یا شصت ساله تشکیل می دهند. همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، دلیل اصلی این امر، افزایش نگرانی نسبت به ابتلا به آلزایمر بین میانسالان است.

دکتر سانتی از دانشگاه نیویورک در این باره می گوید: «در میان صدها موردی که برای آزمایش و معاینه به پزشک مراجعه می کنند، تنها تعدادی اندک به آلزایمر دچارند و دیگر افراد، کسانی هستند که از افسردگی یا اضطراب مزمن رنج می برند و موقتاً در حافظه خود دچار مشکل شده اند.»

بسیاری از مشکلات می تواند فرد را به طور موقت با فراموشی مواجه سازد. از شایع ترین دلایل فراموشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

افسردگی:

این عارضه، از مهمترین عوامل کاهش حافظه در میانسالی است. افسردگی تمرکز افراد را کاهش می دهد؛ در نتیجه افراد افسرده تمایل اندکی به توجه و دقت در امور دارند.

یائسگی:

کاهش میزان استروژن پیش از یائسگی و میزان بیشتری از آن پس از یائسگی می تواند تا حدی موجب کندی حافظه شود.

فشار خون بالا:

اگر فشار خون بالا درمان نشود، به دلیل کاهش میزان خونی که به مغز می رسد، ممکن است فرد دچار کندی حافظه شود.

دیابت:

عدم کنترل قند خون در بیماران دیابتی می تواند حافظه بیمار را در کوتاه مدت یا بلند مدت دچار مشکل کند.

اختلال در خواب:

خستگی مفرط می تواند توجه به امور را مشکل سازد و توانایی افراد را در تجزیه و تحلیل مسائل کاهش دهد. هر دو این اختلالات نیز موجب کاهش قدرت حافظه می شود. علاوه بر این، ‌ افرادی که به دلیل ابتلا به آپنه(اختلالی که در آن راه تنفسی در حین خواب بسته می شود)، اختلال خواب دارند، تا حدودی بافت های مغزی شان تحلیل می رود و در نتیجه دچار فراموشی می شوند.

مشکل تیروئید:

هر دو مورد، کم کاری و پرکاری تیروئید می تواند از دلایل فراموشی در افراد باشد.

فقدان ویتامین ها:

دریافت میزان کافی از ویتامین ۱۲B برای سلامت مغز ضروری است، زیرا این ماده برای حفظ میلین(پوشش محافظ اعصاب) و پوشش چربی ای که سلول های مغز را محافظت می کند، مهم و حیاتی به شمار می آید. فقدان ویتامین ۱۲B می تواند آسیب هایی دائمی به سیستم اعصاب وارد کند و به این ترتیب موجب فراموشی شود.

داروها:

كاهش حافظه يكي از عوارض شايع بسياري از داروها است؛ بنابراين در اين باره با پزشك خود مشورت كنيد. علاوه بر تمام عواملي كه ذكر شد، بهتر است اين نكته را نيز فراموش نكنيد كه افراد ميانسال در مقايسه با دوره جواني خود ناچارند ساعات زيادي به كار بپردازند تا بتوانند هزينه هاي تحصيل و ازدواج فرزندانشان را تامين كنند. همچنين در بسياري موارد، وظايف مربوط به مراقبت از والدين پير، گرفتاري هاي مربوط به فرزندان نوجوان و غيره مي تواند اين افراد را خسته و فرسوده كند و فراموشي يكي از ده ها عوارض مربوط به اين خستگي ها خواهد بود.