به گزارش افکارنیوز، خیلی ها فکر می کنند بیماری های سخت مانند سرطان سراغ آنها نمی آید و همین مساله باعثمی شود کمتر کسی به بیماری های این چنینی فکر کنند و نتیجه این خوش بینی باعثمی شود آنها در برابر پیشگیری از بیماری هایی مانند سرطان سهل انگاری کنند. سرطان پوست یکی از همین بیماری هاست که بعضی از افراد به جای پیشگیری از ابتلا به آن، با قرار گرفتن در مجاورت عوامل تشدید کننده مانند سولاریوم یا نور مستقیم خورشید به نوعی پوستشان را مستعد ابتلا به این بیماری می کنند. دکتر داریوش دائر، متخصص پوست، مو و زیبایی درباره آنچه که باید در مورد سرطان پوست بدانید توضیح می دهد.

سرطان های پوست چند نوعند؟

اگر سلول های تشکیل دهنده یک تومور در محل شکل گیری اولیه خود باقی بمانند، به آن خوش خیم می گویند و اگر از محل اولیه خارج شده و دیگر بافت های بدن بروند، بدخیم گفته می شود. تومورهای پوستی دو گروه عمده دارند:

یکی تومورهای رنگدانه ای یا ملانوم ها و دیگری تومورهای غیر ملانومی. همان گونه که از اسامی این تومورها مشخص است، منشاء نوع اول، سلول های رنگدانه ساز پوست یعنی ملانوسیت ها هستند و منشاء نوع دوم سایر سلول های پوستی. دونوع اصلی آنها سلول های قاعده ای و سنگفروشی هستند.

پوست های روشن بیشتر سرطان می شوند؟

افرادی که پوست های روشن یا بسیار روشن با چشم های آبی یا سبز رنگ و موهای بور یا طلایی دارند، بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به هر دو نوع بدخیمی های ملانومی و غیر ملانومی پوستی هستند. این افراد در تماس با نور آفتاب یا منابع نور مصنوعی به سرعت دچار سرخی و سوختگی پوست می شوند و پوستشان خاصیت تیره شدن در اثر تماس با آفتاب را ندارد. علائم اولیه بدخیمی پوستی در این افراد به شکل بروز لکه های قهوه ای، خاکستری یا سیاه رنگ روی مناطقی از پوست است که در معرض تماس با نور آفتاب قرار دارد که می توان به نواحی صورت، به ویژه بینی، پیشانی، گوش ها و گونه ها، نواحی طاس سر، دست ها، گردن و پاها اشاره کرد. در صورت مشاهده مواردی مانند خال های جدیدی که به سرعت رشد کرده یا برجسته شده اند، تغییر شکل، رنگ، ابعاد و تقارن خال های قبلی یا ایجاد علائمی مانند خونریزی، خارش یا درد در خال ها باید به فکر خطر بروز بدخیمی پوستی افتاد و در اسرع وقت برای تشخیص و درمان سریع، به پزشک متخصص مراجعه کرد. ایجاد عدم تقارن در خال قبلی یکی از مهم ترین علائم خطر بدخیمی است و باید توجه ویژه ای به آن داشت.

مواد آرایشی سرطان زا هستند؟

احتمال دارد در بعضی ترکیبات غیر استاندارد و فاقد مجوز ترکیبات سرب یا آرسنیک وجود داشته باشد که بالقوه خطرناک هستند و می توانند در صورت استفاده دراز مدت به بروز تغییرات بدخیم پوستی منجر شوند. برای پیشگیری از این مساله توصیه می شود محصولات آرایشی دارای برچسب و مجوز ورود وزارت بهداشت و مورد تایید استفاده شوند و از مصرف موارد متفرقه خودداری شود.

سرطان پوست چه قدر شایع است؟

تومور سرطان های غیر ملانومی شایع ترین سرطان ها در انسان است و طی ۵۰ سال گذشته شیوع این سرطان ها به شدت بالا رفته و به طور متوسط هر سال هشت درصد به جمعیت مبتلایان به این سرطان ها اضافه شده است؛ برای مثال سالانه تنها در امریکا یک میلیون مورد ابتلای جدید به این سرطان ها ثبت می شود. درباره تومورهای سلول های ملانومی نسبت گرفتاری بین ۳۰ تا ۴۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بوده است. در ایران هم آمارهای تقریبی به همین شکل است.

غذاها با پوست چه کاری دارند؟

پژوهش ها نشان می دهند مصرف غذاهای پرچرب و فست فودها در ایجاد جهش ژنی و بروز سرطان های نواحی مختلف بدن، از جمله پوست تاثیر دارد. استفاده از مواد غذایی طبیعی و تازه از قبیل سبزیجاتی همچون هویج، کاهو، کلم سبز، کلم بروکلی و میوه های زرد یا قرمز رنگ به دلیل فراوانی موادی موسوم به آنتی اکسیدان در آنها، راهی برای مقابله با ایجاد یا پیشرفت بدخیمی های پوستی است.

پوست های تیره در امانند؟

داشتن پوست تیره نمی تواند دلیلی برای تماس گسترده و حتی محافظت شده با نور آفتاب باشد. افراد نباید با این تصور که چون پوست تیره در اثر تماس با آفتاب به راحتی آفتاب سوخته نمی شود یا علامتی ظاهری نشان نمی دهد، بنابراین مجازند بدون محدودیت در معرض نور خورشید قرار گیرند. این افراد به دلیل داشتن میزان رنگدانه ملاتین بیشتر در سطح پوست خود، دیرتر واکنش های پوستی را بروز می دهند، ولی این مساله دلیلی بر مقاومت بیشتر نسبت به افراد با پوست روشن در برابر بدخیمی های پوستی نیست و مراقبت ها و پیشگیری در این افراد نیز ضروری است؛ برای مثال استفاده از پوشش های کافی در زمان تماس با نور آفتاب مانند لباس های آستین بلند، استفاده از دستکش، عینک آفتابی، بستن پنجرهه های اتومبیل موقع رانندگی، تیره کردن پنجره های منازل و محل کار.

ماجرا چقدر جدی است؟

بدخیمی های پوستی شیوع بالایی دارند ولی بیشتر این تومورها در صورت مراجعه به موقع زودرس قابل تشخیص و درمان هستند و با استفاده از بعضی داروهای موضعی، جراحی، پرتو درمانی، لیزر درمانی وگاه نیز با شیمی درمانی به طور کامل درمان می شوند. خطر گسترش و پیشرفت در این تومورها کم است ولی با این حل باید نسبت به بروز تغییرات پوستی حساسیت بالایی وجود داشته باشد و ویزیت تخصصی پوست حداقل هر شش ماه یک بار توسط متخصص پوست انجام شود تا بروز هر ضایعه یا تغییرات پوستی بررسی می شود.

یک بار برنزه شدن ایرادی دارد؟

یک باور نادرست و شایع در بین افراد وجود دارد که برنزه کردن تدریجی پوست با نور آفتاب یا سولاریوم خطرناک نیست و مشکلی در آینده ایجاد نمی کند. پژوهش ها ثابت کرده اند که خطر این کار بسیار بالاتر از آن چیزی است که حتی بتوان تصور کرد. حمام آفتاب گرفتن یا استفاده از سولاریوم گذشته از ایجاد پیری زودرس پوست، چین و چروک های پوستی، خشکی، شکنندگی و همچنین ایجاد ضایعه های رنگی پوست، خطر ایجاد سرطان پوست را در آینده در بر دارد. خطر ایجاد بدخیمی پوست، تنها با یک بار آفتاب سوختگی و یا سوختگی پوست بعد از سولاریوم، بیش از خطر سال ها تماس محافظت نشده پوست یا اشعه آفتاب است.

کرم ضدآفتاب باید از چند سالگی استفاده شود؟

برای ایجاد تومور پوستی، در بیشتر موارد باید تماس طولانی مدت و مزمن با نور آفتاب یا اشعه ماورای بنفش یا ایکس وجود داشته باشد ولی محدودیت تماس با این عوامل فیزیکی و شیمیایی را باید از سنین کودکی شروع کرد. نباید این تصور بوجود بیاید که این بدخیمی ها منحصر به دوره میانسالی یا سالخوردگی بوده و هیچ خطری جوان ها را تهدید نمی کند. بیشتر متخصصان بر این نکته تاکید و اتفاق نظر دارند که استفاده از ضد آفتاب را باید از شش ماهگی در نوزادان آغاز کرد و تا تمام عمر ادامه داد، استفاده مکرر و منظم از ضد آفتاب های متناسب با پوست فرد در طی روز و به ویژه نیم ساعت قبل از خروج از منزل یا محیط کار و تجدید استفاده از این فرآورده ها پس از هر ۲ یا ۳ ساعت می تواند نقش مهمی را در پیشگیری از تومورهای پوستی ایفا کند.

خال های قرمز سرطانی می شوند؟

وجود و تعداد خال ها در سطح پوست بدن، معیاری برای استعداد آینده فرد در ابتلا به بیماری های بدخیم پوستی نیست. بعضی خال ها مانند خال های قرمز رنگ یا در اصطلاح خال های آلبالویی رنگ، بعد از دهه دوم یا سوم زندگی به طور طبیعی در افراد خاصی به وجود می آیند ولی تا وقتی تغییرات خاصی در آنها به وجود نیاید، دلیلی برای نگرانی نیست و نباید از آنها واهمه ای داشت.

تندرستی/ شماره ۱۲۰/ ۳۱ مرداد ۹۲/ بهاره جلالوند/ صفحه ۲۴