به گزارش افکارنیوز، ‌ آرشیدا، پارمیدا، مانترا، آرشین، آرتین، آدرین و هزاران نام ایرانی و غیر ایرانی دیگر در سال های اخیر بسیار پرطرفدار شده اند و پدر و مادرها تصمیم می گیرند نام های این چنینی بر فرزندان خود بگذارند. اما در روزگار نه چندان دور، نام های دیگری محبوب و پرطرفدار بوده که امروزه به خاطره پیوسته و کمتر کسی چنین اسم هایی را بر فرزند تازه متولد شده اش می گذارد.

نام خانوادگی یا اسباب سلب آرامش…

درست در زمانی که خانواده های ایرانی نام ها را پشت جلد قرآن ثبت می کردند، ثبت احوال به صورت یکپارچه و منسجم در جهان به وجود آمد و نامگذاری در دنیا یک قاعده مشخص پیدا کرد. این در حالی بود که در ایران نام ها هنگام تولد در پشت قرآن و بعد از مرگ هم بر سنگ گورها نگاشته می شد. تا اینکه مسئولین کشور به فکر تشکیل یک سازمان خاص برای صدور شناسنامه و به دنبال آن ثبت وقایعی مانند تولد، ازدواج و وفات افتادند.

از همین رو جلسه ای در روز ۳ آذر ماه سال ۱۲۹۷ شمی در دولت وقت برگزار شد، سندی مشتمل بر ۴۱ ماده به تصویب هیئت ویزان رسید و اداره ای تحت عنوان اداره سجل احوال در وزارت داخله به وجود آمد. پس از تشکیل این اداره نخستین شناسنامه کشور به شماره یک در بخش ۲ تهران در روز ۱۶ آذر سال ۱۲۹۷ هجری شمسی به نام فاطمه ایرانی صادر شد. این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه نخستین قانون ثبت احوال در ۳۵ ماده، خرداد ماه سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در مجلس شورای ملی وقت تصویب شد و براساس آن مقرر شد که کلیه اتباع ایرانی در داخل و خارج از کشور دارای شناسنامه باشند. پس از تصویب این قانون که نخستین قانون ثبت احوال در کشور بود قانون دیگری هم در سال ۱۳۰۷ تصویب شد که بر اساس آن وظیفه جمع آوری آمارهای مختلف نیز به اداره سجل احوال محول شد و به همین دلیل نام این اداره نیز به اداره احصائیه و سجل احوال تغییر یافت. از این روز به بعد به تناسب شرایط جامعه قانون ثبت احوال بارها مورد تجدید نظر، تغییر و اصلاح قرار گرفت. حالا هم بسیاری از افراد هستند که نام های خانوادگی نامناسبی دارند و این امر، آنها را به دردسر انداخته است.

م. طلایی راد یکی از همین افراد است که چند ماهیست با نام خانوادگی جدیدش زندگی می کند و در این باره می گوید: نام خانوادگی قبلی من گلابی بود و با توجه به اینکه بنده مدیرعامل یک شرکت نسبتاً سرشناس و بزرگ هستم این نام خانوادگی را در شأن خود نمی دیدم و برای تغییرش اقدام کردم البته تغییر نام خانوادگی بسیار دشوار بود و چند ماهی با آن درگیر بودم. در حال حاضر هم متاسفانه در صفحه آخر شناسنامه ام نام پیشینم قید شده است که این امر باب طبعم نیست.

امان از تمسخر همکلاسی ها

اگرچه نام زیبا یکی از هدایایی است که پدر و مادر به فرزند خود عطا می کنند ولی در این میان هستند شمار زیاد افرادی که از نام خویش راضی نیستند یا نام هایشان به نوعی از مد افتاده و در تلاشند که نام شان را تغییر دهند. خانم ۲۵ ساله ای در این باره می گوید: نام شناسنامه ام تا ۳ سال قبل «ظریفه» بود و با توجه به جثه درشتم این نام برایم دردسرساز می شد. از وقتی که به یاد دارم در مدرسه مرا به خاطر نامم مورد تمسخر قرار می دادند ولی با توجه به مراحل اداری طولانی و دشوار تغییر نام، نمی توانستم نسبت به این امر اقدام کنم تا اینکه سه سال قبل تصمیم قطعی ام را گرفتم و نامم را به عاطفه تغییر دادم البته این پروسه ۶ ماه به طول انجامید.

بهناز رحیمی، کارشناس حقوق در این باره می گوید: «بر اساس ماده ۲۰ قانون ثبت احوال، انتخاب نام فرزند برعهده والدین یا قیم است و بر این نکته نیز تاکید شده است که باید نام های مناسب و پسندیده انتخاب شوند. البته متاسفانه در دهه های گذشته، این قانون تدوین نشده بود و بعضی از افراد نام های نامناسبی چون حسرت، انتظار، سماور، شربت، غم، اجبار و… برای فرزندان خویش انتخاب کرده اند که این افراد می توانند در اسرع وقت نام شان را تغییر دهند. اگر اسم شان جزو لیست اسم هایی باشد که در ثبت احوال قابل تغییر قید شده اند راه ساده تری پیش رو دارند و با مراجعه به سازمان ثبت احوال می توانند نام خود را تغییر دهند. اما اگر نام شان در این لیست نباشد راه دشوارتری پیش رو دارند.

اسم های عجیبی که تغییر کرده اند

براساس اعلام اداره کل ثبت احوال استان تهران برخی نام هایی که در استان تهران طی ماه های اخیر تغییر پیدا کرده اند شامل آغامادر، ابجی، آخرت، بیچاره، بطری، بسته، تماشا، ترکه، چرت، چرمی، حرف ناز، خیال، دده، سبیله، سماور، شناور، طوطی، قصر، قنداب، گلدان، مسکو، مریخ، مخصوص، نتیجه، نخواسته، ویلا، هکتار و هزار تومانی بوده است. ۱۵ نام فراوانی که در استان تهران در ۶ ماهه گذشته انتخاب شده است نیز شامل امیرعلی، محمدطاها، امیرحسین، علی، ابوالفضل، امیرعباس، امیرمحمد، محمدمهدی، محمدحسین، پارسا، ایلیا، محمدرضا، امیرمهدی، حسین و ماهان برای پسران و فاطمه، زهرا، نازنین زهرا، ریحانه، النا، رها، هستی، سارینا، باران، ستایش، پسنا، بهار، ثنا، آوا و زینب برای دختران بوده است. همچنین براساس گزارش های اداره کل ثبت احوال استان تهران، نام های خانوادگی نامناسب که تاکنون در استان تهران تغییر کرده اند شامل پالانی، بیچاره، گدا، خنجری، برار، عزیزی، فلاح، ناگزیر، لنگرودی و… بوده است.

آرامش/ شماره ۱۹/ دي ماه ۹۲/ ثنا روغني/ صفحه ۷۳