اين كه آدم هنوز سرش به بالش نرسيده خوابش ببرد، يكي از نشانه هاي خواب آلودگي است كه بايد تحت بررسي قرار بگيرد. مدت زماني كه طول مي كشد تا خواب مان ببرد، نبايد كمتر از پنج دقيقه يا بيشتر از سي دقيقه باشد. پزشكان، مقادير كمتر و بيشتر از اين محدوده را غير طبيعي مي دانند.

۱. خواب زیاد خوب است!
کاش همین طور بود! ولی مطالعات نشان می دهد که احتمال مرگ زودرس در آن هایی که بیش از هشت ساعت در شبانه روز می خوابند بیشتر است.

۲. زود خواب رفتن نعمت است!
اتفاقاً این مورد نشان می دهد که شخص خواب خوبی ندارد. این که آدم هنوز سرش به بالش نرسیده خوابش ببرد، یکی از نشانه های خواب آلودگی است که باید تحت بررسی قرار بگیرد. مدت زمانی که طول می کشد تا خواب مان ببرد، نباید کمتر از پنج دقیقه یا بیشتر از سی دقیقه باشد. پزشکان، مقادیر کمتر و بیشتر از این محدوده را غیر طبیعی می دانند.

۳. همه آدم ها به هشت ساعت خواب شبانه احتیاج دارند!
میزان نیاز به خواب در افراد مختلف، متفاوت است. به خودتان رجوع کنید، اگر حس می کنید که هر روز بعد از ظهر خسته و خواب آلود می شوید، بدانید الگوی خواب تان غلط است.

۴. فقط نخبه ها روزی سه، چهار ساعت می خوابند!
شاید چند نفر از مشاهیر و نخبه ها جزو نخستین کسانی باشند که رسانه ها درباره ی کم خوابیدن آن ها زیاد حرف زده اند، اما واقعیت این است که از نظر پزشکان، این قبیل افراد معمولاً عملکرد بهتری نسبت به سایرین ندارند. کم خوابی، سلامت شما را تهدید می کند، تمرکزتان را پایین می آورد و حتی می تواند بیمارتان کند و به سیستم ایمنی شما آسیب بزند.

۵. من خوابم خوب است؛ فقط شبها چند بار از خواب می پرم!
خواب خوب آن است که تداوم مناسبی داشته باشد. بیدار شدن مکرر در حین خواب از علایم شایع اختلال خواب است و بیشتر آن هایی که شب ها بیش از یک بار از خواب می پرند، به نوعی اختلال خواب دچارند.

۶. قرص خواب، تنها راه چاره بی خوابی است!
چون تاثیر داروهای خواب آور، کوتاه مدت است، بدن کم کم به دارو عادت می کند و دیرتر به آن جواب می دهد. از طرفی اگر بدن به دارو عادت کند؛ قطع دارو اوضاع را بدتر می کند. پس برای درمان قطعی فقط باید به پزشک مراجعه کرد تا علت اصلی بی خوابی شناخته و درمان شود.

۷. کم خوابی چاره ندارد!
در مورد ششم گفته شد که برای درمان قطعی کم خوابی باید به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی مشکل تان شناخته و درمان شود، اما توصیه های دیگری هم هست که می تواند اوضاع را رو به راه کند:
- پرهیز از چای، قهوه، نوشابه و شکلات در ساعات نزدیک به خواب.
- خودداری از مصرف غذاهای سنگین و کشیدن سیگار در ساعات نزدیک به خواب.
- رعایت نظم خواب؛ یعنی خوابیدن در یک ساعت ثابت، اختصاص دادن اتاق خواب به خوابیدن و اجتناب از کارهای دیگری مثل تماشای تلویزیون و کار در آن اتاق.
- و بالاخره این که اگر بیش از نیم ساعت در رختخواب ماندید و خواب تان نبرد، باید از اتاق خواب خارج شوید و تا وقتی احساس خواب آلودگی نکرده اید، به رختخواب برنگردید.

چند توصیه برای بهبود کیفیت خواب
مشکلات خواب متاثر از افزایش سن، اجتناب ناپذیر هستند و با افزایش سن، پیامدهایش بیشتر هم می شوند. با این حال، بعضی قواعد ساده سودمندی خود را ثابت کرده اند و ارزش امتحان کردن قبل از هر اقدامی را دارند:
- ساعتی منظم را برای خوابیدن و بیدار شدن انتخاب و حفظ کنید(اما قبل از احساس تمایل به خواب به بستر نروید).
- خواب میان روزتان را حذف یا کم کنید. اگر ترجیح می دهید که این عادت را حفظ کنید، مدتش را حداکثر به یک ساعت محدود کنید تا خواب شبانه تان دچار اختلال زمانی نشود.
- هر روز زمانی را برای فعالیت بدنی و ورزش داشته باشید، ولی هیچ وقت قبل از خواب ورزش نکنید.
- برای حفظ شدن ریتم روز و شب، روزها را تا جایی که برای تان ممکن است در معرض نور آفتاب قرار بگیرید(برای ترشح هورمونی).
- در بستر نه تلویزیون تماشا کنید و نه چیزی بخوانید.
- قبل از خواب استراحت کنید(برای کم کردن تحرک) و همیشه یک " کتاب دعا " کنارتان داشته باشید و در موقع نیاز به آن رجوع کنید.
- از مصرف محرکها، خصوصاً در نیمه ی دوم روز اجتناب کنید(قهوه، چای، الکل و غذای زیاد در شب).
- اگر شب احساس گرسنگی کردید، از غذاهای حاضری یا لبنیات استفاده کنید البته به جز مبتلایان به رفلاکس معده یا کسانی که ممنوعیت پزشکی و دارویی دارند.
- محیط شبانه ی مناسبی برای خواب فراهم کنید، از جمله درجه حرارت(بین ۱۸ و ۲۲ درجه سانتی گراد)، رختخواب مناسب، فضایی آرام، تاریک یا بسیار کم نور.
- لباس خانه ی راحت بپوشید.
- اگر بعد از نیم ساعت خواب تان نبرد، از رختخواب خارج شوید و یک فعالیت آرام کننده را بدون استفاده از نور خیلی قوی(مانند گوش دادن به موسیقی آرام، مطالعه ی مطالب سبک و سطحی) انجام دهید. روشن است که اگر اقدامات انجام شده برای اداره کردن مشکلات و دردسرهای خواب کافی نیستند، برای بررسی مجدد شرایط باید به پزشک مراجعه کنید. او بعضی شرایط را از منظر آسیب شناسانه می سنجد و عوامل مختل کننده ی خواب را خواهد یافت. به علاوه ممکن است که او یک درمان دارویی مخصوص و مناسب پیشنهاد کند.

نویسنده: نادیا صالح ثابت

منبع:نشريه ۷ روز زندگي - شماره ۱۱۶