فاجعه ای انسانی در کمین بازار تهران
گروه اجتماعی

- بازار تهران همچنان نا ایمن است و هیچ کار زیر بنایی برای حل این مشکل قدیمی انجام نشده است. این را رییس کمیته ایمنی شورای شهر می گوید. او معتقد است برای حل مشکل بازار تهران نیاز به همکاری همه دستگاه های مرتبط از جمله وزارت نیرو و وزارت نفت با شهرداری تهران دارد.

طرح جامع ایمنی بازار تهران سال ها است در حال تدوین شدن است اما همچنان آمار آتش سوزی ها در بازار تهران بالا است. به گفته دبیر کمیته ایمنی شورا ۲۳ درصد آتش سوزی های تهران در بازاراتفاق می افتد که به دلیل سیم کشی‌های فرسوده برق و غیراستاندارد بودن آن است.

معصومه آباد بهافکار نیوزمی گوید: بی‌توجهی دیگر سازمانهای مرتبط با این موضوع مانند میراثفرهنگی، آب، برق، اوقاف، مسکن و نوسازی و بسیاری دیگر، موجب شده تا نتوانیم اقدامات لازم را برای رفع مشکلات بازار انجام دهیم.

او معتقد است: کار مطالعه طرح جامع ساماندهی آتش‌نشانی بازار تهران اکنون به پایان رسیده است. اما اجرای آن نیازمند رعایت مصلحت‌هایی است که باید در این منطقه رعایت شود.

۲ گام تا پایان طرح جامع ایمنی بازار

چندی پیش نیز معاون پیشگیری و ایمنی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره آخرین وضعیت طرح جامع ساماندهی بازار تهران گفته بود: این طرح از سوی دفتر مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در حال آماده سازی است به مراحل نهایی خود نزدیک می شود و تقریا ۷فاز از مجموع ۹فاز آن آماده شده است، اینطور که محمود قدیری گفته احتمالا تا چند ماه دیگر کل طرح نهایی خواهد شد.

وی همچنین از به کارگیری موتورسیکلت آتش نشان، افتتاح ایستگاه آتش نشانی در داخل محدوده و آموزش کسبه برای بهبود وضعیت ایمنی بازار تهران خبر می دهد و می گوید: با افتتاح یک ایستگاه آتش نشانی دیگر، بازار دارای ۳ ایستگاه آتش نشانی شده است.

با این حال وی اظهار کرد که بهره برداری های بیش از اندازه از ظرفیت محیطی بازار سبب شده تا این مجموعه به صورت انباری از مواد شیمیایی خطرناک و سریع الاشتعال دربیاید. ناهمگونی تصرف های همجوار، نبود امکانات کافی، نبود فضای کافی برای نصب تجهیزات مناسب و پیشرفته آتش نشانی، نا ایمن بودن شبکه برق رسانی بازار، وجود مایعات قابل اشتعال، ناایمنی ساختار ساختمان ها و تنگی معابر ازجمله مشکلاتی هستند که قدیری اعلام کرد آتش نشانی را برای مواجهه با رویدادهای این بازار قدیمی با مشکل مواجه می کند.

البته نکته ای که مهم به نظر می رسد و بارها اعضای شورای شهر و مسئولان آتش نشانی تهران آن را متذکر شده اند این است که بازار جایی نیست که توسط یک نهاد بتوان مشکلات مربوط به آن را حل کرد و در این بین همه سازمان ها به ویژه جامعه اصناف باید همکاری بیشتری داشته باشند تا از موازی کاری ها نیز پرهیز شود.

تلاش ۲۰ ساله برای ایمن کردن بازار تهران

یکی از قدیمی ترین مدیران شهرداری که حالا عضو پارلمان محلی پایتخت است درباره طرح ایمنی بازار می گوید: طرح ایمنی بازار از زمانی که بنده در پست معاونت خدمات شهری شهرداری تهران مشغول فعالیت بودم مطرح بود اما متأسفانه تا این لحظه همچنان به سرانجام نرسیده است.

محمد حقانی اضافه می‌کند: درحال حاضر بیش از ۲۰ سال است که فضای کنونی بازار تهران دیگر جوابگوی رشد جمعیت فعلی آن نیست و وضعیت کنونی آن هرگونه کمک‌های امدادی را غیر ممکن می‌سازد.

وی به افکار توضیح می‌دهد: بازار بزرگ تهران در محدوده ۱۱۰ هکتاری بنا شده و روزانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تردد در آن اتفاق می‌افتد، همچنین ۵۲هزار واحد صنفی را در خود جای داده است و این امر می‌طلبد تا در برنامه مدونی برای ایمن‌سازی آن اقدام شود.

حقانی همچنین با ابرازنگرانی ازوضعیت کالبدی بازار تهران می‌گوید: تنگی معابر، فرسودگی سازه‌ها و همچنین نبود آب از جمله مشکلاتی است که انجام عملیات‌های امدادی را با مشکل مواجه می‌کند.

هشدارهای شورا بی نتیجه ماند

ابوالفضل قناعتی عضو دیگر شورای شهر تهران هم در این رابطه به افکار نیوزمی گوید: هنوز نگرانی های شورای شهر در خصوص ایمنی بازار برطرف نشده است.

او با اشاره به آتش سوزی هایی که در محدوده بازار رخ می دهد می گوید: خوشبختانه بسیاری از این حوادثدر زمان هایی رخ می دهد که بازار خالی از مشتری است اما اگر یکی از این آتش سوزی ها درهنگامی رخ دهد که بازار پر مشتری است فاجعه ای انسانی رخ خواهد داد.

آنچه کالبد بازار تهران را از سایر سازه‌های شهر متمایز می‌سازد، قدمت بافت‌ آنست که با کوچه‌های تنگ و باریک و پیچ در پیچ، یک فضای درهم‌ بافته و متراکم را ایجاد کرده است. در سایه این درهم‌تنیدگی، بناهای قدیمی به سازه‌هایی غیرمستحکم با مصالح سست و غیراستاندارد مبدل شده و محیطی تقریباً بسته و فاقد دسترسی مناسب به شبکه‌های اصلی و شریانی شهر به وجود آمده است.

از این رو ورود تجهیزات، تأسیسات زیربنایی و ایمنی به ویژه در مواقع بروز خطر به این بافت، ناممکن است این در حالی است که همهروزه، حجم زیادی از مردم اعم از فروشندگان و یا خریداران در این بازار رفت و آمد میکنند و حجم زیادی از کالاها به آنجا حمل شده و یا در آن مکان انبار می شوند