زنان خانه‌دار در انتظار بیمه شدن

به گزارشافکارنیوز، پیش تر شهین دخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده از پیشنهاد جایگزینی بیمه زنان خانوار به جای مهریه به قوه قضائیه خبرداده بود، طرحی که قرار بود سالانه یک میلیون زن خانه دار را بیمه کند.

اما چندی بعد مولاوری این موضوع را سوء تفاهم عنوان کرد و گفت: هدف از بیان این طرح اضافه کردن آن به شروط ضمن عقد است در حقیقت بر این اساس باید حق بیمه زنان خانه دار را شوهر تقبل و ماه به ماه پرداخت کند.

حال این موضوع مطرح می شود که می توان طرح بیمه زنان خانه دار را به طور کلی مثبت تلقی کرد یا خیر؟ بررسی طرحی که با هدف حمایت از زنان خانه دار بیان شده است آیا می تواند به استحکام یک زندگی کمک کند یا با مشکلاتی در خانواده یا حتی جامعه نیز همراه است.

ازدواج سفید نتیجه شرایط سخت ازدواج است


پیمان عطار حقوقدان با بیان اینکه هر پیشنهادی با هدف حمایت نتیجه مثبت ندارد، در این ارتباط گفت: «فلسفه تعیین مهریه برای زنان برگرفته از شرع اسلام، قانون خانواده و برحسب فقه اسلامی و به نوعی پشتیبانی مالی برای زنان در صورت جدایی و طلاق از همسرشان است.»

عطار مهریه را ضمانت آینده زنان دانست و بیان کرد: «به نظر می رسد پیش بینی تکالیف مالی دیگر برای مردان در زندگی زناشویی با توجه به کاهش چشمگیر آمار ازدواج و عدم رغبت پسران به ازدواج دائم موجب تشدید آسیب های اجتماعی می‌شود. این پدیده موجب گریز بیش از حد مردان از تکالیف مالی در قبال همسرشان و افزایش روابط عاطفی و جنسی غیر رسمی است.»

این حقوقدان در ادامه با تاکید بر تاثیر حاکمیت یک جامعه در حقوق زنان گفت: «به نظر می رسد برای تضمین آینده زنان حاکمیت بایستی راهکارهای درمان این آسیب های اجتماعی و متلاشی شدن بنیان های خانوادگی را کالبد شکافی کند و نسبت به برطرف کردن این آسیب ها اقدام کند. افزایش اهرم‌های قانونی در ایجاد تکالیف مالی برای مردان هیچ اثر ضمانتی برای حفظ بنیان خانواده ندارد، کما اینکه در شرایط کنونی مردان در صورت مطالبه مهریه از روش های فرار از این تعهد نیز استفاده کرده اند.»

افزودن بیمه به شروط ضمن عقد خوب است


برخلاف عطار، مصطفی ترک همدانی، حقوقدان با بیان اینکه هر زنی از مرد تضمین می خواهد و مهریه تنها تضمین خوبی نیست، گفت: «این پیشنهاد فرهنگی می تواند برای تامین منافع زن خوب باشد.»

ترک همدانی با بیان اینکه زوجین می‌توانند با توافق پیش از ازدواج از این طرح استقبال کنند، گفت: «مرد و زن می توانند در حین عقد نکاح، نسبت به انجام این طرح توافق کنند زیرا که این عقد مدنی است؛ اما نمی توان زوجین را مکلف به انجام آن کرد.»

وی با تشریح این طرح گفت: «در قانون مدنی کشور و قوانین مربوط به ازدواج پیش بینی شده در شرایط ضمن عقدی، الزاما زوج می‌تواند به زوجه تعهد به تامین مسایلی نظیر تعیین مکان مسکن، حق مسکن، مجوز اشتغال، تحصیل و غیره که در سند عقد نکاح وجود دارد را بدهد. اما خارج از این موارد قانونی، افراد می توانند نسبت به موارد دیگر که ممنونیت شرعی نداشته باشند مثل حق طلاق و یا بیمه زن خانه دار توافق کنند.»

او در ادامه با اشاره به سوء استفاده های احتمالی از این طرح گفت: «در کنار این قراردادهای عقد بیمه تخلفاتی وجود دارد و فرد اگر بعد از طلاق نتواند حق بیمه را پرداخت کند ممکن است موجب سوء استفاده از سوی طرف مقابل شود. در حقیقت تعیین بیمه زنان خانه دار به این معناست که اگر در آینده مرد به هر مشکلی برخورد کرد، زن بتواند از این طریق مطالباتش را دریافت کند. هرچه در بین خانواده ها این امر رایج شود به لحاظ شرعی و عقلی اشکال نداشته و حتی باعثتشویق جوانان به ازدواج نیز می‌شود.»


ایجاد تامین برای زنان مفید و مثبت است


در این میان برخی فعالان حقوق زنان معتقدند اجرای بیمه زنان خانه‌دار اقدام مثبتی است: «فریده غیرت حقوقدان و فعال حقوق زنان با نقد به این طرح بیان کرد: «طرح بیمه زنان خانه دار طرحی جدا از مهریه است. این طرح با برنامه ریزی مناسب می تواند با یک راه معین در قالب دیگری با هدف ایجاد یک حق اضافی برای زنان ارائه شود.»

این فعال حقوق زنان با بیان اینکه این طرح در هیچ شرایطی نمی‌تواند جزء شرایط ضمن عقد در مهریه قرار بگیرد، گفت: «بیمه زنان خانه‌دار و مهریه دو نهاد متفاوت حمایتی از زنان هستند و جایگزینی یکی به جای دیگری از نظر حقوقی امکان‌پذیر نیست. حذف مهریه یا اضافه کردن بیمه زنان جزء شروط ضمنی عقد امکان‌پذیر نیست. در حقیقت یا باید مانند کشورهای دیگر مهریه به کلی حذف شود و حقوق برابر زن و مرد جایگزین آن شود و یا مهریه با شرایط گذشته باقی بماند.»

نویسنده: الهام علمشاهی