برپایی نمایشگاهی از بافته‌های گلیم و نساجی سنتی که به گفته سرپرست معاونت صنایع دستی میراث فرهنگی با استفاده از پود ابریشم و تار پشمی بافته شده، در شرایطی که حال و روز فرش ایرانی چندان مساعد نیست شاید تلاشی برای جلب توجه مخاطبان این هنر ایرانی باشد.
این روزها وضعیت رکودی که بر تمام صنایع از جمله صنعت فرش حاکم است حال و روز بافندگان فرش دستباف را ناخوش کرده و به طبع آن تار و پود فرش ایرانی هم سست شده است.
فرش‌های کامپیوتری بازار فرش دستباف را بی رونق کرده است
لیلا یکی از بافندگان قدیمی فرش است که از اوضاع بازار فرش دستباف گلایه دارد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار صنایع دستی خبرگزاری فارس با بیان اینکه استقبال مردم از فرش دستباف خیلی کم شده است، می‌گوید: من سال 92، برای فروش کالا شرایط مناسب‌تری داشتم در حالی که امروز اصلاً اوضاع خوبی ندارم و متأسفانه از زمانی که تابلو فرش‌های کامپیوتری به بازار آمده، فرش ایرانی از رونق افتاده است.
این بافنده قالی می‌گوید: کارهای سنتی و دستباف به دلیل طراحی جداگانه و منحصر به فرد که شاید هیچ کجا مشابه آن پیدا نشود قیمت بالایی دارد؛ اما متأسفانه امروز بازار فرش در احاطه کارهای کامپیوتری با قیمت پایین قرار گرفته که در آن شاهد نقشه‌خوانی و هیچ گونه ایده و خلاقیتی نیستیم و فرش به صورتکدبافی بافته می‌شود.متأسفانه چون مردم اطلاع کاملی از فرش ندارند فریب ارزان بودن این کالا را می‌خورند و به سمت کارهای کامپیوتری می‌روند در حالی که این کالاها ارزش هنری بالایی ندارد، به همین جهت هم قیمت آن پایین است.
لیلا، اعمال تحریم‌ها را یکی دیگر از دلایل رکود بازار فرش ایرانی می‌داند و می‌گوید: وقتی که صادرات فرش کم شود، متقابلاً سفارشات هم به بافنده کمتر می‌شود. از سوی دیگر تورم موجود قیمت را ثابت نگه نمی‌دارد و هزینه وسایل کار ما آنقدر بالا رفته که حتی امکان بافت فرش به صورت شخصی هم وجود ندارد، یکسری از مواد ما برای تهیه فرش کرک‌هایی بود که از استرالیا وارد می‌شد و یا ابریشم‌هایی که از چین به ایران می‌رسید.شهر «کاشان» در چین رقیب سرسخت ایران شده است.
وی افزود: علت دیگر بی رونقی بازار فرش دستباف ایرانی رقابت کشورهایی مثل چین و کره با ایران است، این کشورها طرح‌های ما را گرفته‌اند و تلاش می‌کنند که فرش ایرانی را به نام خود ثبت کنند، الان چین شهری به نام «کاشان» را احداث کرده که در آنجا طرح‌های کاشان را از تجار می‌گیرند، می‌بافند و به فروش می‌رسانند و کل دنیا هم طبیعتاً خرید خود را با قیمت پایین‌تر از آنجا انجام می‌دهند.
وعده تسهیلات 4 درصدی پوچ بود
این بافنده گفت: متأسفانه کسی خود را مسئول رسیدگی به این موضوع نمی‌داند، نه تنها خرید فرش بلکه بازدید از نمایشگاه‌های فرش دستباف هم کم شده که علت عمده آن تبلیغات ضعیف در این زمینه است.
لیلا در ادامه با گلایه از وعده‌های بی سرانجام مسئولان می‌گوید: سازمان میراث فرهنگی عنوان کرده که تسهیلات 4 درصدی به فعالان صنایع دستی می‌دهد اما وقتی شخصاً اقدام کردم این تسهیلات ارائه نشد و در پاسخ به من گفتند که ظرفیت پر شده و 20 نفر قبل از ما وام را گرفته‌اند.
این در حالی است که پریسا بیضایی سرپرست موزه فرش ایران در گفت‌وگو با فارس عنوان کرد: استقبال از نمایشگاه گلیم به ویژه از سوی گردشگران خارجی بسیار خوب بوده و ما به دنبال تمدید زمان نمایشگاه و برپایی نمایشگاه‌های دیگر وابسته به دست‌بافته‌های ایرانی در موزه فرش هستیم.توان مالی مردم اجازه نمی‌دهد که به سمت فرش دستباف بروند.
بیضایی در خصوص نارضایتی بافنده‌های ایران از وضعیت فرش دستباف، گفت: متأسفانه حال و روز فرش دستباف ایرانی خوب نیست و چندین سال است که توان مالی مردم اجازه نمی‌دهد که به سمت فرش دستباف بروند.
در کشورهایی مثل هند، چین و پاکستان شاهد کپی‌برداری هنر ایرانی هستیم
وی افزود: متأسفانه بیشتر مردم به فرش ماشینی روی می‌آورند و در کشورهایی مثل هند، چین و پاکستان شاهد کپی‌برداری هنر ایرانی هستیم که متأسفانه راه‌اندازی شهر کاشان در چین نمونه‌ای از این اقدام است.
سرپرست موزه فرش ایران تصریح کرد: اسم شهر کاشان چندان مهم نیست آنچه که اهمیت دارد رقابت جهانی نسبت به فرش ایرانی است، در این کشورها دستمزد کارگران پایین‌تر است به همین جهت آنها کار قالی ایرانی را کپی کرده و وارد بازار می‌کنند.
بیضایی با تأکید بر اینکه فرش‌های چینی، هندی و پاکستانی بر خلاف فرش ایرانی قیمت ارزانی دارد، گفت: همین امر سبب تمایل بیشتر مردم به سوی این فرش‌ها شده است. اگر کسی واقعاً نسبت به فرش ایرانی اشراف داشته باشد و برایش مهم باشد که از فرش ایرانی استفاده کند مطمئن باشید که فرش خارجی بازار خود را از دست می‌دهد، فرش‌های خارجی شاید قیمت ارزانی داشته باشد اما به هیچ عنوان کیفیت ندارند.
ممنوعیت خرید و فروش دست بافته‌های ایرانی در موزه فرش
وی در خصوص اینکه آیا در نمایشگاه دایر شده امکان فروش گلیم‌ها و فرش‌های دستباف وجود دارد یا خیر،گفت: کار خرید و فروش در داخل موزه فرش در حین بازدید ممنوع است اما در صورت تمایل فرد متقاضی خرید می‌تواند با صاحب اثر در ارتباط باشد و خارج از موزه اقدام به خرید اثر کند.
سرپرست موزه فرش ایران گفت: ما در داخل موزه به دنبال بُعد اقتصادی برگزاری نمایشگاه نیستیم ، هدف ما از برپایی این گونه نمایشگاه‌ها این است که نشان دهیم فرش دستباف همچنان دارای ارزش و کیفیت است و به عنوان یک کالای ایرانی می‌تواند معرف هنر ایرانی باشد.
