وقف؛ سرچشمه‌‌ای برای درمان
امروزه موضوع بهداشت و سلامت به یکی از مهم‌ترین نیازهای بشر تبدیل شده؛ به‌طوری که اساسی‌ترین شاخص پیشرفت یک کشور را از میزان سرانه سلامت آن محک می‌زنند. ایران نیز با توجه به سابقه درخشانی که در اعصار گذشته در حوزه درمان و طبابت داشته و پیشرفت های کنونی محققان و متخصصان علم پزشکی کشور، در حال حاضر به یکی از قطب های گردشگری سلامت تبدیل شده است؛ قطبی که با وجود دارا بودن ظرفیت های عظیم، هنوز راه زیادی را باید برای رسیدن به نقطه مطلوب طی کند. در این میان، آستان قدس رضوی نیز به عنوان یک مجموعه زیارتی و گردشگری عظیم، از دیرباز در کنار توجه به خوراک روحی زائران، به سلامت جسمی و مادی آنها نیز اهتمام داشته که احداث و بهره برداری از 
مجتمع های درمانی، آموزشی و پزشکی مجهز و بروز خود موید این موضوع است. اکنون آستان قدس رضوی با در اختیار داشتن با دارا بودن ۲۰ مرکز درمانی مختلف اعم از درمانگاه و بیمارستان در استان و کشور، همچنین فعال بودن در زمینه تولید انواع دارو، به عنوان قطب بهداشتی درمانی کشور و منطقه شناخته می‌شود.
این مجموعه خدمات‌دهنده فعالیت‌های درمانی از برکت وقف سرچشمه می‌گیرند؛ موقوفاتی که تمامی یا بخشی از درآمدشان به خدمات درمانی اختصاص دارند، دارای 87 واقف و 260 رقبه وقفی شامل مزرعه، قنات، باغ، زمین، کاروانسرا، آب، دکان، بیمارستان، سپرده سرمایه‌گذاری، حقوق ماهانه بازنشستگی و... در مشهد، چناران، قزوین، تربت حیدریه، کرمان، تربت جام، سبزوار، کاشمر، نیشابور، گرگان، یزد، گناباد، کرج، رفسنجان، ساری، شاهرود، تبریز، قوچان، ورامین، دامغان، تهران، بابل، بیجار، رشت، شیراز و سمنان است.
از عواید این موقوفات، فعالیت‌هایی نظیر احداث بیش از 20 بیمارستان و درمانگاه با زیربنای بیش از 100 هزار متر مربع، ساماندهی و مدیریت بیمارستان‌های وقفی آستان قدس رضوی در کشور، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به میلیون‌ها نفر در سال، تولید بیش از 60 قلم انواع دارو در شرکت‌های دارویی، اشغال مستقیم و غیرمستقیم هزاران نفر در مراکز درمانی و شرکت‌های دارویی در حال انجام است.
دهه آخر صفر و ایام شهادت امام هشتم شیعیان و نیز ورود میلیون‌ها زائر از سراسر ایران و جهان به این قطعه بهشتی کره زمین، قطعا تمهیدات ویژه‌ای را در حوزه بهداشت و درمان می‌طلبد و اینجاست که واقفان خیرات و مبرّات وقفی خود را بیش از پیش مشاهده می‌کنند.
پایش سلامت زائران
پایگاه‌های پایش سلامت ویژه دهه پایانی ماه صفر در بست 
شیخ طبرسی حرم مطهر رضوی و پایگاه انتقال خون بین ورودی شیخ طبرسی و خیابان شیرازی و همچنین پایگاه پایش سلامت در زائرشهر رضوی از 12 تا 18 آبان ماه جاری از مهم‌ترین فعالیت‌های این روزهای آستان قدس رضوی است. 
طبق آمار وزارت بهداشت نیمی از جمعیت ایران با رسیدن به سن 55 سالگی مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند و بیش از 6 میلیون ایرانی از ابتلا به پرفشاری خود بی‌خبرند. همچنین بر اساس آمار جهانی، دیابت پرهزینه‎ترین بیماری غدد در جهان به‌شمار می‌رود و بر طبق این آمار،۵۰ درصد افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود بی‌اطلاع هستند و متأسفانه 50 درصد مبتلایان به دیابت در اثر بیماری‌های قلب و عروق فوت می‌کنند. شاید گذشتگان ما بیش از هر اندیشمندی می‌دانستند که با روند تغییر سبک زندگی در ایران، نسل‌های پس از آن‌ها دچار بیماری‌هایی نظیر دیابت و... می‌شوند. در حقیقت، باید این خدمات را جزء عواید موقوفاتی بدانیم که طی سال‌ها توسط خیراندیشان و آینده‌نگران این مرز و بوم شاید یک قرن پیش برای درمان و بهداشت ایرانیان وقف شده است.
خدمات کنترل قند خون، فشار خون، اندازه‌گیری قد و وزن برای محاسبه شاخص توده بدنی یا (بی ام آی) مراجعان و ویزیت رایگان و ارائه مشاوره‌های پزشکی در این پایگاه در زائرشهر رضوی ارائه می‌شود. برپایی این پایگاه‌های پایش سلامت توسط بنیاد سلامت رضوی به مناسبت دهه پایانی ماه صفر با هدف بلندمدت پیشگیری از بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون و عوارض چاقی در جامعه، ارتقای سطح سلامت و آگاهی زائران صورت گرفته است.
پایگاه سیار پایش سلامت زائر در ورودی شیخ طبرسی حرم مطهر رضوی و پایگاه اهدای خون ثامن بین ورودی شیخ طبرسی و خیابان شیرازی نیز از 8 تا 18 آبان سال جاری، پذیرای مراجعان است. پزشکان، اپتومتریست‌ها، پرستاران و کارشناسان بهداشت خالصانه و به‌صورت افتخاری از مشهد و سراسر کشور، طی این دهه در این پایگاه‌‌ها خدمات‌رسانی می‌کنند.
آماده‌باش اورژانس حرم
همچنین 15پایگاه فوریت‌های پزشکی به‌صورت شبانه‌روزی و رایگان در این ایام در اماکن متبرکه رضوی پذیرای بیماران نیازمند خدمات درمانی هستند و به منظور حفظ سلامتی مردم، پایگاه‌های اورژانس سیار به این پایگاه‌ها افزوده خواهد شد تا ارادتمندان این امام همام بدون دغدغه در مراسم عزاداری ایام پایانی ماه صفر شرکت کنند و پزشکان و پرستاران این دارالشفاء در این ایام تقریباً دو برابر خواهد شد تا بیماران با آرامش بیشتری بتوانند از خدمات بخش‌های پزشکان عمومی، اورژانس، تزریقات، پانسمان، سرم‌تراپی و نوار قلب بهره‌مند شوند.
در مسیر جاده قوچان به مشهد مقدس نیز پایگاهی درمانی با همکاری این مؤسسه و اداره فراشان حرم مطهر رضوی و یک پایگاه درمانی دیگر با همکاری مؤسسه درمانی آستان قدس رضوی و اداره دربانان بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) در مسیر جاده سرخس به مشهد در راستای خدمات‌رسانی به زائران در سه روز پایانی دهه آخر صفر برپا شده است. 
در حقیقت، بنیاد سلامت رضوی به‌عنوان زیرمجموعه معاونت علمی آستان قدس رضوی با هدف ایجاد هم‌سویی و هم‌افزایی در تمامی بخش‌های فعال در حوزه بهداشت و درمان این آستان مقدس برای تأمین انتظارات عموم مردم به‌ویژه اقشار محروم و حرکت در راستای الگوسازی فعالیت‌های حوزه سلامت حول محور بارگاه مطهر رضوی در تابستان سال 1395 تشکیل شده است.

فائزه موسوی