نوجوانی دوره انتقالی بین کودکی و بزرگسالی است که اگر به خوبی شناخته نشود یک دوره دشوار هم برای خود فرد و هم برای خانواده است. نوجوانان، بین کودکی و بزرگسالی به دام افتاده و تجربه‌های شدید، تغییرات احساسی، جسمی و اجتماعی را تجربه می‌کنند.
اخبار اجتماعی- نوجوانی دوره‌ای است که احساساتی مانند اضطراب ، ترس، عدم اطمینان را می‌توان به عنوان یک دوره گذار تجربه کرد. با این حال، در برخی موارد، غم، اندوه، تنهایی، اضطراب و ناتوانی در مدیریت احساسات آن‌ها در برمی‌گیرد و زندگی روزانه، ارتباط با خانواده و رابطه با دوستان و اطرافیان را تحت تأثیر قرار دهد.
امروزه مهم‌ترین، بهترین و سالم‌ترین واحدی که در جامعه ما وجود دارد خانواده است، عنصری که در صورت صحت و سلامت کامل می‌تواند افراد متخصص، سالم و مفید به جامعه عرضه کند، بنابراین بسیاری از ریشه‌های کودکی، نوجوانی، جوانی، بزرگسالی و پیری در خانواده قرار دارد و برای اینکه هر دوره رشدی به خوبی سپری شود باید آن‌ها ریشه و پایه خوبی داشته باشند.
اسماعیل مردانی‌زاده روانشناس بالینی در چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: عوامل متعددی همچون استعداد ژنتیکی، عوامل بیولوژیکی، بیماری‌های جسمی، عوامل محیطی همچون مصرف مواد مخدر و انواع روان‌گردان‌ها، رویداد‌های زندگی و عوامل استرس‌زا، درگیری‌های خانوادگی، طلاق، عدم حمایت عاطفی و احتیاج شدید به محبت دیگران، خشم‌های سرکوب شده و … در دوران نوجوانی می‌تواند در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد.
وی افزود: براساس مطالعات کمی و پژوهش‌های انجام شده دو درصد از فرزندان زیر ۱۰ سال افسردگی را تجربه می‌کنند، این در حالی است که در افراد ۱۰ تا ۱۴ سال پنج تا هشت درصد و در برخی از شرایط تا ۲۰ درصد نیز گزارش شده است که معمولاً ۷۰ درصد این افراد درمان مناسبی را دریافت نمی‌کنند، زیرا نوجوانان برخلاف کودکان و بزرگسالان به جای گوشه‌گیری، از خود رفتار‌های پرخاشگرانه نشان می‌دهند.
مردانی تاکید کرد: افسردگی پیش از بلوغ در پسران بیشتر بوده، ولی افسردگی دوران بلوغ و نوجوانی در دختران دو برابر پسران شایع است.
این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه میان افسردگی و اعتیاد رابطه دو طرفه وجود دارد، تصریح کرد: از میان تمام اختلافات درونی، افسردگی بیشترین رابطه را با اعتیاد دارد به طوری که در میان مبتلایان به سو مصرف مواد مخدر افسردگی بسیار شایع است.
وی گفت: نوجوانان افسرده ممکن است از مواد مخدر و الکلی برای خود درمانی و تسکین و کاهش علائم افسردگی استفاده کنند که متأسفانه این امر همراه با اختلال افسردگی، وضعیت را وخیم‌تر و درمان را سختتر می‌کند.
مردانی تاکید کرد: ارتباطات سالم و واقعی، فراهم کردن محیط آرام و عاری از تنش، بها دادن به علایق و سرگرمی‌ها، تغذیه سالم و خواب کافی، گردش در طبیعت، پیاده‌روی نیم ساعته و یادگیری مهارت‌های زندگی می‌تواند در کنترل و مقابله با افسردگی تأثیرگذار باشد.
وی پوچی و نا امیدی، احساس گناه و بی ارزشی، شرمساری و گوشه‌گیری، دوری از دوستان و خانواده، بی قراری و اضطراب، خستگی و کاهش انرژی، کاهش تمرکز، عصبانیت و پرخاشگری، بی حوصلگی، افت تحصیلی، گریز از انجام فعالیت‌های روزمره، بی انگیزه بودن و بی علاقگی، گریه‌های مداوم و … را از علائم افسردگی در میان نوجوانان برشمرد.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه خانواده نقش مهمی در روح و روان نوجوان دارد، بیان کرد: خانواده با عملکرد صحیح در زمینه‌های مختلف فرهنگی، تربیتی، اجتماعی و آگاهی و شناخت از چالش‌های دوران نوجوانی و هویت نوجوان می‌تواند نقش بسزایی در جلوگیری از بروز افسردگی داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: خانواده با محبت کردن به نوجوان، عدم قضاوت و داوری، تشویق فرزند و دادن اعتماد به نفس، سوق دادن به سمت علایق و سرگرمی‌های سالم، دادن آزادی عمل به نوجوان در کنار کنترل صحیح و برخورداری از شیوه فرزندپروری متعادل می‌تواند با ایفای نقش خود، از بروز افسردگی یا تشدید آن جلوگیری کند.
